Dünya Kadın Çiftçiler Günü

Dünya Kadın Çiftçiler Günü, her yıl 15 Ekim tarihinde kutlanmaktadır. Dünya çiftçi kadınlar günü fikri ilk olarak 1995 yılında Çin'in başkenti Pekin'de düzenlenen, 4. Dünya Kadın Konferansında ortaya çıkmıştır. Birleşmiş Milletler tarafından 1995 yılında ilan edilen bu gün, kadın çiftçilerin üretimdeki rolünü görünür kılmak ve tarımda toplumsal cinsiyet eşitliğini teşvik etmek amacıyla 30 yıldan beri kutlanmaktadır. Maalesef kutlamaların ardında kırsalda yaşayan kadınlarla ilgili ülkemizde ve dünya da biriken yapısal sorunlar sessiz bir çığlık gibi yükselmektedir.

Tarımda çalışan kadınlar hakkında karar verici konumda olan yöneticiler ve siyasetçiler bu günü kutlarken, genelde süslü, püslü vaatlerle dolu büyük büyük laflar etmektedirler. Kutlamalardan sonra, ne yaşam koşulları değişiyor, ne de hak ettikleri değeri görebiliyorlar. Uygulanmayan genelgelerle, sembolik etkinliklerle kırsalda yaşayan kadınların sorunları çözülemez.

Kırsalda temel olarak üç farklı konumda kadın emeği bulunmaktadır.

1. Kendi işini bırakarak şehrin keşmekeşinden uzaklaşıp doğaya kaçıp tarım ve çiftçilik sektöründe girişimci olarak görev yapanlar, yani topuklu ayakkabılarını çıkarıp çizme giyen beyaz yakalı kadın girişimciler. Bu girişimciler aslında hem yeni nesle örnek oluyorlar hem de yaptıkları üretimlerle köylülere iş imkânı sağlayarak istihdam yaratıyorlar.
2. Üretim faaliyetlerinin büyük bir bölümünü küçük aile işletmelerinde ücretsiz aile işçisi olarak yerine getiren kadınlar. Bu guruba giren kadınlar yaptıkları işler karşılığında ücret almazlar. Büyük çoğunluğu da sosyal ve ekonomik güvenceden yoksundurlar.
3. Göçebe mevsimlik kadın tarım işçileri. Bu guruptaki kadın işçileri; yaşam koşulları (sağlıksız barınaklar ve tuvalet, temiz içme–kullanma suyunun olmayışı, gıda yetersizliği vb.), yaptıkları işlerin niteliğine bağlı olarak maruz kaldıkları riskler (tarım ilacı, tozlar, güneş, gürültü, ısı etkisi vb.) ve sağlık sorunları (kazalar ve yaralanmalar, böcek sokmaları, güneş çarpması vb.) ile temel insan hakkı olan hizmetlere (sağlık, eğitim ve sosyal hizmetler) de ulaşamama gibi sorunlarla yaşamak zorunda kalmaktadırlar.

Kırsalda en büyük zorlukları yaşayan göçebe mevsimlik tarım işçileridir. Bu işçilerimizin tarifi zor olan sorunlarının çözümü amacıyla 2024/5 sayılı Cumhurbaşkanlığı Mevsimlik Tarım İşçileri Genelgesi yayınlandı. Yayınlanan bu genelgede mevsimlik işçilerle ilgili birçok yeni düzenlemeler yer almaktadır. Benim en fazla dikkatimi çeken ve acilen mutlaka yerine getirilmesi gereken “geçici yerleşim alanları” ile ilgili düzenlemenin ilk maddesi. Bu madde ye göre; Mevsimlik tarım isçilerinin yoğun olarak çalıştığı yerlerde, iklim şartlarına uyumlu, emniyetli, ekonomik, estetik ve fonksiyonel, prefabrik, betonarme ya da çelik iskeletli, yeterli büyüklükte bir geçici ortak kullanım merkezi ile elektrik, su ye kanalizasyon alt ve üst yapısı bulunan geçici yerleşim alanlarının oluşturulması görevi mevsimlik tarım işçilerinin yoğun olduğu İllerde İl Valiliklerine verilmiştir.

İl Valiliklerine verilen bu görevin yerine getirilmesi konusunda titizlik gösterilmesi, geçici yerleşim alanlarına yapılacak konaklama merkezlerinin yapımı konusunda zaman kaybedilmemesi büyük önem arz etmektedir.