Uşi, LOZAN’da bir semt

İnanç Uysal

İnanç Uysal

Tüm Yazıları

18 Ekim 1912'de imzalanan ve bizim tarihimizde Uşi Anlaşması olarak kayıtlara geçen anlaşmanın imzalandığı yer olan Uşi, Leman Gölü kıyısında ve Lozan’da bir semtin adıdır. Bu anlaşma İtalyan kaynaklarında Lozan Anlaşması olarak geçer, ancak bizde daha sonraki Lozan Anlaşması ile karıştırılmaması adına Uşi (Ouchy) anlaşması olarak kayıt altına alındığı düşünülmektedir.

Ama yine de inatla bu karıştırma eylemi gerçekleştirilmiştir. Hatta o kadar karıştırılmıştır ki, bile bile bunların belgelendirildiği iddiaları dillendirilmiş, Uşi Anlaşması, Lozan Anlaşması gibi de takdim edilmiştir hem de defalarca.

Orada bahsedilen 12 ada adından dolayı, 12 adadan oluştuğu düşünülmesine rağmen aslında 20'den fazla adadan oluşmaktadır. Osmanlı Devleti zamanında buradaki belli başlı 12 ada, bir tek vali yönetimine verilmiş, daha sonra bu valiliğe başka adalar bağlanmasına rağmen adı 12 ada olarak kalmıştır.

1- Astypalaia - İstanbulya

2- Halki - Herke, Hereke, Herkit

3- Kalymnos - Kilimli, Kelemez

4- Karpathos - Kerpe

5- Kasos - Kaşot, Çoban

6- Kos - İstanköy

7- Leros - İleriye, İleryoz

8- Nisyros - İncirli

9- Patmos - Batnaz

10- Rhodes - Rodos

11- Symi - Sömbeki

12- Tilos - İlyaki, İlleki, Papazlık, Piskopi, İlkil

On iki eda grubuna bağlı olan Meis adası ise konum olarak farklı bir yerdedir ve 13. sırada yer alır.

13- Kastellórizo/Megisti - Meis, Kızılhisar

12 adalara bağlı olmayanlar

Adelfoi Syrnas Islets - Kızkardaşlar

Anditilos - Askino

Armathia - Ermeniya, Akça

Alimia - Limoniye, Alimniye, Hırmanlu

Astakidonisia - İstakida adaları

Avgo - Yumurta

Chamili - Kamulin, Kamelya

Divounia (Ouanianisia) - İkikardaşlar

Gialesíno - Yavalsa

Glaros - Laros

Gyali - Sakarcılar, Sakarcalar, Yalı

Kalolimnos - Kalolimni, Kalolimnoz, Kaldimnos

Kandelioussa - Çerte, Kandilli

Kinaros - Ardıçcık, Zenari

Lipsi - İlipsi, Eşekler

Levitha - Koçbaba, Koçpapaz

Liadi Islets - Kendiroz

Marmarás - Marmar, Marmara, Mermer

Mavra - Mavra

Nimos - Miskin

Ofidoussa - Yaban, Yılan

Pachia - Pakya

Pergousa - Pergusa

Plati - Plati

Saria - Doğancık, Sariye, Saros, Misarya

Sesklio - Seskili

Sofrano Islets - Safran adaları (Büyük Safran & Küçük Safran & Soka)

Stroggyli - Birgöz

Syrna - Ardacık, Sirina

Telendos - Telendos

Trianisia – Üçadalar

Bugün iddialara konu edilen Lozan'ın ilgili maddesi ise şöyledir:

Madde 15-Türkiye aşağıda sayılan Adalar üzerindeki tüm hak ve senetlerinden İtalya yararına vazgeçer:

Bugün İtalya'nın işgali altında bulunan Astampalya (Astropalia), Kodoş, (Rhodes), Kalki (Calki), Skarpanto, Kazos (Casso), Piskopis (Tilos), Misiros (Misyros), Kalimnos (Kalymnos), Lcros, Patmos, Lipsos (Lipso), Sombeki (Simi) ve Istanköy (Koş) Adaları ile bunlara bağlı olan adacıklar ve Meis (Castellorizo) Adası

Lozan'da 12 Ada'nın İtalya'ya bırakılmasının amacı İngiltere tarafından veya onun kuklası Yunanistan tarafından işgal edilmemesi ve böylece İngiliz-İtalyan rekabetinden yararlanmak istenmesidir.

İkinci Dünya Savaşı'na kadar 12 Ada, İtalya'da kaldı. 1943 yılında Almanya 12 Ada'yı işgal etti. İkinci Dünya Savaşı sonrası 1947'de Paris Konferansı'nda da adalar Yunanistan’a geçti.