TRUMP’ın yeni uçağı

İnanç Uysal

İnanç Uysal

Tüm Yazıları

ABD Başkanı Trum, Orta Doğu’yu silaha boğuyor, yine ve yeniden. Yine ve yeniden ifadesinin altında ABD ile Orta Doğu’nun bir kısmının malum ilişkisi olsa da insan anılarını tazelerken bile kendisine bu durumu tekraren ispat etmek istemez aslında.

Yeni haberlere baktığınızda Trump’ın Suudi Arabistan ile tarihin en büyük silah satış anlaşmasını imzaladığını okuyorsunuz. Tam 142 milyar dolarlık bir anlaşmadan söz ediliyor burada. Zaten Suudi’ler bu konuda hemen hiçbir zaman ne bize ne de Orta Doğu’nun geri kalanına büyük güven aşılayan bir geleneği temsil etmiyorlar.

Ancak bu 142 milyar dolarlık anlaşma 2025 rakamları ile her ne kadar tarihin en büyük anlaşması olarak kayıtlara geçse de bundan tam 8 yıl önce, yani 2017'de hem de yine mayıs ayında başka bir haber düşmüştü ajanslara. Orada da 110 milyar dolarlık bir anlaşmadan söz ediliyordu. Yine Trump ve yine Suudi Arabistan vardı haberde.

Elbette rakamın çok daha büyük olduğunu ifade eden iddialar da yer alıyordu, o zaman 380 milyar dolardan bahsedenler de vardı, hatta daha fazlasından da. O zaman da Trump ilk icraat olarak bir kısım Müslüman ülkeye vize yasağı getirme hamlesi yapmıştı. 2016 yılı sonunda 7 Müslüman ülkeye vize yasağı getiren Trump’ın bu kararı ABD'de dahi son derece önemli tartışmalara neden olmuştu.

Şu an durum tam olarak ‘Nerde kalmıştık?’ hissiyatı veriyor. O bakımdan bu sefer de ağırlığı Müslüman ülkeler olmak üzere 40'tan fazla ülke için aynı uygulamaları ile ilgili haberleri hepimiz daha çok kısa bir süre önce okuduk. 2016 sonunda konu edilen 11 ülkeye eklenen 32 ülkeye de kısıtlamalar öngörüldüğü ifade ediliyordu o haberlerde.

Trump bence bölgedeki bazı gerçeklikleri oldukça iyi analiz ediyor demek oluyor bu. Vize yasakları, silah ve mühimmat satışları ile yan yana yürüyor. Bölgenin bir kısmını tehdit ediyor ve başta Suudiler olmak üzere diğerlerine silah satıyor. Hem de her seferinde. Bir önceki sefer bu konuya en çok itiraz edenler Amerika Birleşik Devletleri içinden gelmişti. Hatta kendi bakanlarından bile itiraz edenler olmuştu. Bu sefer pek o kadar şanslı değiller gibi muhalifler.

Buraya kadar çok enteresan bir durum yok. Alışıldık bir durum en azından ama bu Orta Doğu’da ve ülkemiz sınırları içinde nasıl tedbirler almak durumunda kaldığımızın da işaretlerini veriyor bize.

Haberlere bakılırsa Trump, Körfez turundan 3 trilyon dolarlık bir anlaşma ile dönüyormuş. O zaman anlaşmanın muhatapları artık o vize kısıtlamalarına girmezler. Zaten Çin dışında hemen her ülke ile bir dargın bir barışık yaşamayı seviyor Trump. İlk seferde başına gelenlerin bir devlet darbesi olduğu düşünülebilir ama yine de eğer o darbenin eski gücü olsaydı zaten bugün yeniden de seçilemezdi.

Bu 3 trilyon dolarlık anlaşmanın muhataplarından biri de Katar. 42 milyar dolarlık bir alım yaparak kampanyaya katılan Katar, en son Trump’a bir uçak hediye ederek tartışmaların odağına yerleşmişti. En büyük dost ve müttefiklerimizden olan ve nesi varsa bizimle bölüşen Katar!

Elbette bir uçağı esirgemesini bekleyemeyiz Trump'tan da ama Trump o uçağa öyle hemen binemedi, konu ile ilgili soru soran gazeteciyi azarladı ve kovdu. Sonra bu sabah erken saatler de öğrendik ki Trump o uçağa binebilmek ve o hediyeyi kabul edebilmek için Savunma Bakanlığının bazı düzenlemelerine ihtiyaç duyacakmış ve Bakanlık da bunları yapacakmış. Yani artık gönül rahatlığı ile binebilecekmiş.

Uçağın değeri ile ilgili de tabii ki Senatoda bazı eleştiriler yükselmişti Trump ise bu hediyenin kendisine ait olmadığını görevinin ardından, ABD’nin malı olarak uçağı bırakacağını söylemişti. Bu arada 400 milyon dolarlık bu hediye elbette Trump’ın kendi malı olmayacaktır ama zaten 40 milyar dolardan fazla da silah almış olan Katar’ın güvenlik konusunda bir endişesinin olması da düşünülemez. Bu durum tamamen karşılıklı bir jesttir bence.

Katar BAE ve Suudiler sanırım dünyanın çalışmadan en zengin olmuş üç ülkesi ve hepsinin başında da aileler var. Bu ailelerin orada tam olarak nasıl bir görev ifa ettiklerini anlamak açısından her Trump ziyareti bir ibret vesikası bence.