Miras malından hakkınız zedelenirse ne yapabilirsiniz?

Miras bırakanın (muris) sağlığında bazı mirasçıları zarara uğratmak adına hareket etmesi durumunda miras hakkı zedelenen kişilerin belirli hakları bulunmaktadır. Mirasçıların hakları oldukça detaylı anlatılması gereken bir husus olmakla birlikte bu yazımızda en sık görülen kaçırma durumlarını ele alacağız.

Muris sağlığında çocukları arasında ayrım yapmak suretiyle bazı çocuklarının payını azaltma kastıyla hareket etmişse hakkı zedelenen kişiler kardeşlerine karşı dava açma hakkına sahiptir. Bu durumda dava hakkı miras bırakanın ölümünden sonra mümkündür. Sıklıkla miras bırakanın sağlığında bu tür davaları açmak isteyen kişiler bulunmaktadır fakat miras bırakanın sağlığında bu tür davalar açılamamaktadır. Miras bırakan kişi mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla malları üçüncü bir kişiye devrettiğinde dava açacak olan mirasçılar bu sefer davayı üçüncü kişiye karşı açmalıdır.

Gerek mirasçılara yönelik gerek üçüncü kişiye açılacak olan bu tür davalarda önemli olan husus saklı payın zedelenip zedelenmediğinin tespit edilmesidir. Öyle ki muris ölmeden önce yapmış olduğu tasarruflarla mirasçıların saklı payını koruduysa mirasçıların herhangi bir hak kaybından söz edilemeyecektir.

Saklı paya örnek verecek olursak eğer murisin çocukları yönünden düşüneceksek saklı pay 1/2 oranında olmaktadır. Yani mirasçı olan çocuğun normal şartlarda 2 pay hakkı varsa muris bu hakkın 1’i üzerinde istediği gibi tasarruf yapabilecektir. Kalan 1 hak zedelenmediği takdirde mirasçıların hakkının korunduğu söylenebilecektir. Kanun koyucu burada saklı pay oranını belirleyerek hem murisin tasarrufunu sınırlamış, hem de mirasçıların hakkını korumuştur.

Bu sebeple eğer muris tarafından yapılan tasarruflar, mirasçıların saklı payını ihlal etmiyorsa mirasçılar herhangi bir dava ile haklarını talep edemeyecektir. Yazımızı Türk Medeni Kanunu’nun 505. maddesi ile bitirelim;

“Mirasçı olarak altsoyu, ana ve babası veya eşi bulunan miras bırakan, mirasının saklı paylar dışında kalan kısmında ölüme bağlı tasarrufta bulunabilir. Bu mirasçılardan hiç biri yoksa, mirasbırakan mirasının tamamında tasarruf edebilir.”

İlgili köşe yazıma ilişkin ve genel hukuki konularda danışacağınız sorularınız için av.akinozbey@gmail.com e-posta adresinden yazabilirsiniz