Yapay zekanın ölü interneti

Yapay zeka akla zarar hızla gelişirken intihar mı ediyor insanlığı mı öldürüyor acaba? Hem intihar edip hem insanlığı öldürüyorsa?..

2021 yılında agoraroad.com sitesinin Macintosh Cafe forumunda ‘IllimunatiPirate’ adlı kullanıcı, Ölü İnternet Teorisi: İnternetin Çoğu Yalan (Dead Internet Theory: Most of the Internet is Fake) başlıklı bir gönderi paylaşıyor. Çok ilgi görüyor.

Paylaşımın ana fikri; internetin insandan ve içerikten yoksun, özgünlük ve alınabilecek pek bir şeyin kalmadığı, ‘bot’ denen robot hesapların ele geçirdiği, şişirilen devasa bir sıcak hava balonundan ibaret hale dönüştüğü biçiminde.

ROBOTLAR İNSANLARDAN FAAL

Gerçekle yalan, insanla madde arasındaki duvarın silikleştiği, anlam ve etkileşimin kaybedildiği, güvenin sarsıldığı, tekelleşmiş şirketler dışında kimin hizmetinde olduğu belirsiz, amacından sapalı neredeyse 10 yıldır insanlıkla bağı pamuk ipliğine bağlı bir hayalet muhatap aldığımız.

Imperva’nın 2025 Kötü Bot Raporu’nda, (Bad Bot Report 2025), 2024'teki tüm web trafiğinin yüzde 51'inin robotlaştırıldığı tespit ediliyor. İnsan iletişim trafiği için oluşturulan mecra, ilk kez ruhsuz ‘bot’ yani robotların eline geçmiş.

İnternet trafiği yaratmak, çarpıtmak, kışkırtmak, sahtekarlık, dolandırıcılık, emek hırsızlığı, vasıfsız iş ve kişileri şişirmek hatta dili, kültürü bozmaya varan pek çok olumsuzluk kaynağına dönüşen yapay zeka ve onun interneti ateşleyen ‘bot’lu körüğü, delindi galiba. Ölü İnternet Teorisi tartışılmaya açılmış çünkü insanlar değil, yüzde 51 robotlar iletişiyor internette.

ZARARIN SORUMLUSU KİM?

Robotlar, dakikalar içinde dünyada ulaştığı bütün kaynakları tarayarak, başkalarının emeklerinden kitap, akademik tez, rapor yazıyor, öğrencilere ödevini hazırlıyor, her talebe bir cevap veriyor emre amade. Hem hırsızlık yapıyor hem zihnimizi tembelleştirip, obezleştiriyor, ilkesizlik ve kuralsızlığı olağanlaştırıyor.

ABD’nin Florida Eyaleti’nden 14 yaşındaki Sewell Setzer III, Game of Thrones karakterinden esinlenerek modellenmiş bir yapay zeka sohbet robotuna derinden bağlanıyor. İntiharla sonuçlanıyor ilişkileri. Gururu ve kişiliğini okşayan sözlerine kandığı robot uğruna canına kıyıyor. Annesi, http://Character.AI ve Google'a dava açtı ve örnek bir tepki ile önlem olması açsından tırmanarak sürüyor dava.

Çünkü yapay zeka insan olmadığına göre, verdiği zararın sorumlusu kim olacak?

SERMAYE PARA DEĞİL VERİ

Bizde de Mavi Balina oyunu, çok çocuğumuzun canını aldı. Robot hesap cana kıydı ama mahkemeye çıkaracak sorumlu göremedik. Sohbet robotları ya da sanal oyunlar yoluyla daha kaç çocuk ve gencimizin ruhu, hayal aleminin kör kuyularında kararıyor acaba?

Devletler, önlem almak için çok gerisinden geliyor yapay zeka ve internetteki gelişmelerin. O kadar geç kalıyorlar ki yapay zeka ve internet, kendi intiharıyla insanlık cinayetini aynı anda işlemeye devam ediyor.

Bu düzenin sermayesi, para değil ‘veri’. Para, havuç olarak kullanıcılara gösteriliyor ama milyarlarca insanın verisi, yeni sermaye olarak bu yapay zeka ve internet tekelini kuranların kasasına akıyor.

YENİ EŞİTSİZLİK VE TEKELLEŞME SİTEMİ

Bütün bu olumsuzlukların ve toplumsal bozulmanın kaynağına dönüşen yapay zeka ve internet şirketleri ile onların patron ve çalışanları, hukukun asli muhatabı ve sorumlusu olmalıdır. Bu kadar bedava zenginliğin, tarihte örneği yoktur.

O veriler, insanlığı yönlendirme, güdüleme ve kontrol etme verileri. Milyarları kontrol ederseniz, kaynaklara ulaşmak için engel kalmaz önünüzde. Yani eşitsizliği arttıran ve tekelleşmeyi güçlendiren, eskisinden de adaletsiz bir dağılım sistemi kuruluyor yapay zekayla.

Bu teknolojiyi doğru ve bilinçli kullanmak insanlığı koruyacak, yanlış ve bilinçsiz kullanmaksa ikisini birden ruh emen bu kör kuyuda boğacak.

Acele eden ecele gider; teknolojinin baş döndüren hızına uyarak değil, içeriğinin kalitesine değer vererek kurtulabiliriz iki taraflı bu ölümcül tehlikenin pençesinden.