Meryem Zelal Direkçi

Türkiye’nin yakın siyasi tarihi, darbelere ve ideolojik çatışmalara sahne oldu. 1960-1970-1980 darbeleri, toplumun farklı kesimlerini ideolojik olarak keskin bir şekilde birbirine düşürdü ve bu süreçlerdeki kayıplar hem bireylerin hayatlarını hem de toplumun kolektif hafızasını derinden etkiledi.

Bugün bu darbelerin ve ideolojik mücadelenin ardından Türkiye’nin siyasi ortamı, büyük ölçüde ideolojisizleşmiş fikirsizlikle boğulmuş bir yapıya büründü. Peki, Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan, Yusuf Aslan, Adnan Menderes, Süleyman Demirel, Bülent Ecevit gibi figürlerin mirası ne durumda? Solculuk ya da sağcılık hâlâ güçlü bir ideoloji mi yoksa sadece nostaljik bir hatıra mı?

1960 darbesi, Türkiye’nin ilk askeri müdahalesi olarak tarihe kazındı. Demokrat Parti (DP) hükümetinin uygulamalarına karşı öğrenci hareketleri ve işçi direnişleri gibi toplumun farklı kesimlerinden gelen tepkiler, dönemin askeri yönetimi tarafından “toplumsal düzeni tehdit eden unsurlar” olarak görüldü.

Günlük hayatın koşturmacasında bazı kavramları unutuyoruz. Ya da önemini yitiriyor gibi hissediyoruz. Halbuki unuttuğumuzu sandığımız bu değerler, aslında toplumsal varlığımızın temeli. Mesela empati…

Ne zamandır karşımızdakini gerçekten anlamaya çalıştık? Sadece dinlemek değil, gerçekten anlamak…

O insanın ne yaşadığını, ne hissettiğini kendi gözümüzden değil, onun gözünden görmeye çalışmak… Zor değil mi?

Gazetecilik, hakikatin peşinde koşanların mesleğidir ancak gazeteciler, giderek daralan bir yargı kıskacının içinde buluyor kendini. Gazetecilik büyük bir risk altında. Gazetecilere yönelik, tutuklamalar, adli kontrol tedbirleri, ifade hürriyetinin sınırlarını her geçen gün biraz daha daraltıyor.

Özgür basın ve kamuoyunun haber alma hakkı, hukuki baskılar, sansür uygulamalarıyla büyük risk altında. Peki, yargının gazeteciler üzerindeki etkisi, ifade özgürlüğü açısından ne anlama geliyor?

Türkiye’de basın özgürlüğü, yıllardır tartışmaların odağında. Gazetecilere yönelik soruşturmalar, tutuklamalar ve adli kontrol tedbirleri, ülkedeki ifade hürriyetinin sınırlarını her geçen gün biraz daha daraltıyor. İmamoğlu’nun tutuklanmasına ilişkin protestolarda haber takibi yapan gazeteciler hakkında gözaltı ve uygulanan adli kontrol tedbirleri, bu tartışmayı yeniden alevlendirdi.