Mikroplastikler tarım yoluyla soframıza kadar geliyor
Bilim insanları, tarım topraklarında biriken mikroplastiklerin ve içerdikleri zararlı kimyasalların, sebze ve tahıllar yoluyla insan vücuduna geçtiğini ortaya koydu. Avustralyalı çevresel biyoteknolog Joseph Boctor liderliğindeki ekip, bu sonuca yaklaşık 200 bilimsel çalışmayı inceleyerek ulaştı.
Araştırma, mikroplastiklerin sadece doğayı değil, küresel mahsul verimini ve insan sağlığını da ciddi şekilde tehdit ettiğini gösteriyor. Boctor, “Bu mikroplastikler, gıda üreten toprakları bir plastik çukuruna çeviriyor” diyerek tehlikenin boyutuna dikkat çekti.
PLASTİK GÜBRELERLE TOPRAĞA, TOPRAKTAN BİTKİLERE
Avrupa ve Kuzey Amerika’da her yıl yüz binlerce ton mikroplastiğin tarım topraklarına karıştığı tahmin ediliyor. Örneğin sadece İngiltere’de, gübreler ve katkı maddeleri yoluyla topraklara yıllık yaklaşık 22 bin 500 ton mikroplastik giriyor.
Özellikle plastik örtüleme yöntemi (toprağı plastikle kaplama), mikro ve nanoplastiklerin başlıca kaynaklarından biri. Ayrıca kanalizasyon çamurları, biyokatılar ve organik gübreler de plastik parçacıkların gıda zincirine karışmasına neden oluyor.
Mikroplastiklerin bitkilere geçişi ise çeşitli yollarla gerçekleşiyor: Yaprak gözenekleri, kök yoluyla su alımı ve hücrelerin dışarıdan madde alımı (endositoz).
İNSAN SAĞLIĞI İÇİN SESSİZ TEHDİT
Araştırmalar, mikroplastiklerin insan vücudunda DNA hasarı, beyin hücresi dejenerasyonu, hormon bozuklukları, erkeklerde doğurganlık sorunları ve kalp-damar hastalıkları gibi ciddi etkilerle ilişkilendirildiğini gösteriyor.
Özellikle plastiklerde kullanılan bazı katkı maddeleri dikkat çekiyor:
Ftalatlar, hormon ve üreme sorunlarına, PBDE’ler (polibromlu difenil eterler) ise karaciğer, tiroid, bağışıklık ve üreme sistemi üzerinde toksik etkilere yol açabiliyor.
Bazı bulgular, bu maddelerin plasenta yoluyla anneden bebeğe geçebildiğini de gösteriyor.
Boctor, “Bu inceleme, bu sinsi tehlikeyi gündeme getirmeyi ve düzenleyicilere ışık tutmayı amaçlıyor... Plastik krizi kontrolsüz ve insan sağlığı risk altında” diyerek yetkililere çağrıda bulundu.
Araştırmanın sonuçları, Environmental Sciences Europe dergisinde yayımlandı.
