Kâzım Karabekir kimdir, Kurtuluş Savaşı'ndaki rolü neydi?
Doğu Cephesinin unutulmaz komutanı Kâzım Karabekir, Ermeni işgaline karşı verdiği mücadeleyle yalnızca sınırları değil, bir milletin kaderini de değiştirdi. Gümrü ve Kars Antlaşmaları ile askeri zaferlere imza atan Karabekir, siyasi toplumsal hizmetleriyle de Türk tarihine damgasını vurdu.
Türk Kurtuluş Savaşının en kritik cephelerinden biri olan Doğu Cephesi, Ermeni işgaline karşı verilen mücadelede önemli bir rol oynadı. Bu cephede görev yapan isimlerden biri de, hiç şüphesiz, 15. Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir Paşa oldu.
Kâzım Karabekir komutasındaki birlikler, 1920 yılı sonlarında Sarıkamış, Kars ve Ardahan gibi bölgeleri Ermeni güçlerinden geri alarak hem Doğu Anadoluyu işgalden kurtardı hem de TBMM’nin uluslararası alandaki meşruiyetini güçlendirdi.
GÜMRÜ ANTLAŞMASI İLE ZAFER TAÇLANDI
3 Aralık 1920 tarihinde imzalanan Gümrü Antlaşması, Doğu Cephesindeki savaşın sona ermesini sağladı. Bu başarı sadece askeri değil, diplomatik anlamda da büyük kazanımlar getirdi. Ermenistan ile yapılan bu ilk uluslararası anlaşma, TBMM'nin tanınması açısından büyük önem taşıdı.
KÂZIM KARABEKİR KİMDİR?
23 Temmuz 1882’de İstanbul’da doğan Musa Kâzım Karabekir, hem Osmanlı hem de Türkiye Cumhuriyeti döneminde önemli görevler üstlenmiş bir asker ve siyasetçiydi. Harp Akademisi mezunu olan Karabekir, Çanakkale ve Kafkasya cepheleri başta olmak üzere pek çok savaşta görev yaptı.
1919 yılında 9. Ordu Müfettişi olarak Anadolu’ya geçen Karabekir, Mustafa Kemal Paşa’nın emrine girerek Millî Mücadele’deki en büyük destekçilerden biri oldu. Kendisinin Mustafa Kemal'e gönderdiği "Ben ve kolordum emrinizdeyiz Paşam!" sözü, Millî Mücadele'nin dönüm noktalarından biri kabul edilir.
TERAKKİPERVER’DEN MECLİS BAŞKANLIĞINA
Savaş sonrası siyasete atılan Karabekir, 1923 yılında İstanbul milletvekili olarak TBMM’ye girdi. 1924 yılında ise Türkiye’nin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nı kurdu. Ancak parti, 1925 yılında çıkan Şeyh Said İsyanı sonrasında kapatıldı.
1939 yılında yeniden milletvekili seçilen Kâzım Karabekir, 1946-1948 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı görevini yürüttü.
KARS ANTLAŞMASI VE DİPLOMATİK BAŞARILAR
Doğu Cephesi'ndeki askeri zaferlerin ardından, Kâzım Karabekir 1921 yılında Kars Konferansı’na Türkiye Baş Murahhası olarak katıldı ve Kars Antlaşması'nı imzaladı. Bu anlaşmayla Türkiye’nin doğu sınırları büyük ölçüde netleşmiş oldu. Sovyetler Birliği ile geliştirilen ilişkilerde de Karabekir'in etkili bir rol oynadığı bilinmektedir.
"YETİMLER BABASI" VE TOPLUMSAL HİZMETLERİ
Savaş sonrası bölgede yetim kalan çocuklara sahip çıkan Karabekir, sadece bir asker değil, aynı zamanda bir sosyal sorumluluk insanıydı. Himayesine aldığı yüzlerce çocuk için eğitim kurumları kurdurmuş, bu yönüyle halk arasında "Yetimler Babası" olarak anılmıştır.
VEFATI VE ARDINDA BIRAKTIKLARI
26 Ocak 1948’de Ankara’da geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitiren Kâzım Karabekir, önce Cebeci Askeri Şehitliği’ne, ardından ise Devlet Mezarlığı’na defnedildi. Geride, aralarında "İstiklal Harbimiz" adlı önemli eserinin de bulunduğu çok sayıda kitap ve hatıra bıraktı.
TÜRK TARİHİNDE UNUTULMAZ BİR İSİM
Kâzım Karabekir Paşa, sadece askeri başarılarıyla değil, devlet adamlığı, eğitim hizmetleri ve siyasi duruşuyla da Türk tarihine damga vuran isimlerden biri oldu. Hem Doğu Cephesi'nin mimarı, hem de erken cumhuriyet döneminin muhalefet lideri olarak çok yönlü bir miras bıraktı.
