Ebû Cehil Kimdir, neden “Cahilliğin Babası” olarak anıldı? Nasıl öldü, Bedir Savaşı’nda neler oldu?

İslam öncesi dönemin en etkili figürlerinden biri olan Amr bin Hişam, 570 yılı civarında Mekke’de dünyaya geldi. Mahzûmoğulları kabilesine mensup olan bu zengin tüccar, ilk dönem Arap toplumu tarafından “Ebu’l-Hakem” yani “Bilgeliğin Babası” lakabıyla tanınıyordu. Ancak, İslam’a karşı gösterdiği sert muhalefetle tanınan Amr, sonrasında Hz. Muhammed tarafından “Ebû Cehil” yani “Cahilliğin Babası” olarak anıldı.

İSLAM’A KARŞI AMANSIZ MÜCADELE

İslam’ın Mekke’de duyurulmaya başlandığı ilk günlerden itibaren Ebû Cehil, bu yeni dine karşı tavrını açıkça ortaya koydu. Onun gözünde bu davet, sadece dini bir hareket değil, aynı zamanda Kureyş aristokrasisinin gücüne bir tehdit oluşturuyordu. Ebû Cehil, İslam’a geçenleri sindirmek için hem ekonomik baskılar kurdu hem de fiziksel işkencelere başvurdu. Sosyal statüsü yüksek olanlara alay ve tehditlerle yaklaşırken, savunmasız müminleri ise dövdü, işkenceye maruz bıraktı.

İLK ŞEHİTLERİN KATİLİ

Ebû Cehil, İslam’ın ilk şehitlerinden Sümeyye bint Hayyat’ın ölümünden sorumlu tutuluyor. Rivayetlere göre Sümeyye'yi mızrakla öldürerek tarihe İslam’ın ilk kadın şehidi olarak geçmesine sebep oldu. Aynı zamanda Ammar bin Yasir'in babası Yasir’e ve kardeşine de işkenceler yaparak onların da ölümüne neden olduğu belirtiliyor.

KUREYŞ’İN SİYASİ VE ASKERİ LİDERİ

Sadece bir işkenceci değil, aynı zamanda Mekke'nin siyasi ve ticari hayatında söz sahibi bir lider olan Ebû Cehil, Darü’n-Nedve üyeliği ile Mekke’nin yönetiminde aktif rol oynadı. İslam’ın yayılmasını engellemek için boykot kararlarının alınmasında ve Müslümanlara yönelik planların hazırlanmasında öncülük etti. Bedir Savaşı öncesinde Mekke ordusunun başkomutanlığına getirildi ve burada müşrik ordusunu yönetti.

BEDİR’DE SON BULAN HAYAT

13 Mart 624’te yaşanan Bedir Savaşı, Ebû Cehil için sonun başlangıcı oldu. Savaş sırasında Muaz bin Amr ve Muavviz bin Amr adlı iki genç sahabi tarafından ağır yaralanan Ebû Cehil, savaş meydanında can çekişirken Abdullah bin Mesud tarafından öldürüldü. Onun ölümü, İslam’ın Mekke'deki en büyük düşmanlarından birinin etkisiz hale gelmesi anlamına geliyordu. Cesedi, diğer müşrik liderlerle birlikte Bedir kuyularına atıldı.

BİR LİDERİN ÇELİŞKİLİ PORTRESİ

Ebû Cehil’in hayatı, bir yandan bilgeliği ve liderliğiyle saygı gören bir adamın, diğer yandan inançlara karşı gösterdiği tahammülsüzlükle "cehalet" sembolü haline dönüşmesinin öyküsüdür. Mekke’de itibarlı bir konuma sahipken, İslam’a karşı duyduğu kıskançlık ve rekabet hissi onu tarih sahnesinde olumsuz bir figür haline getirdi. Hz. Muhammed’in ifadesiyle, "ona ‘Ebu’l-Hakem’ diyen kişi günah işler" sözü, onun İslam tarihindeki yerini açıkça özetlemektedir.