TÜPRAŞ hangi işleri yapar? Devlet hissesi var mı? TÜPRAŞ kimin? TÜPRAŞ sahipleri ve ortakları kimlerdir?

Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu olan TÜPRAŞ (Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.), akaryakıt sektörünün bel kemiğini oluşturan ve stratejik öneme sahip dev bir şirkettir. 1983 yılında Türkiye’deki kamuya ait rafinerilerin birleşmesiyle kurulan TÜPRAŞ, bugün ülkenin toplam rafinaj kapasitesinin yaklaşık %60’ını karşılamakta, aynı zamanda enerji arz güvenliği açısından kritik bir rol üstlenmektedir. TÜPRAŞ’ın faaliyetleri, sahipleri ve devletle olan bağı ise kamuoyunda sıkça merak edilen konuların başında gelmektedir.

TÜPRAŞ HANGİ İŞLERİ YAPAR?

TÜPRAŞ, ham petrolü işleyerek motorin, benzin, jet yakıtı, LPG, fuel oil, asfalt gibi çok çeşitli petrol ürünlerini üretmektedir. Türkiye genelinde İzmit, İzmir, Kırıkkale ve Batman olmak üzere dört büyük rafineriyle faaliyet gösteren şirket, yıllık yaklaşık 30 milyon tonluk işleme kapasitesine sahiptir. Rafinericilik faaliyetlerinin yanı sıra deniz taşımacılığı (Ditaş) ve enerji üretimi gibi alanlarda da yatırımları bulunmaktadır. TÜPRAŞ, aynı zamanda yurtiçi ve yurtdışı pazarlarda petrol ürünleri ticareti yaparak ülke ekonomisine ciddi katkı sağlar.

TÜPRAŞ DEVLETE Mİ AİT?

TÜPRAŞ, kuruluşundan itibaren uzun yıllar boyunca devletin kontrolünde olan bir şirketti. Ancak 2005 yılında özelleştirme süreciyle birlikte hisselerinin büyük bir kısmı özel sektöre devredildi. Günümüzde TÜPRAŞ doğrudan devletin kontrolünde bir şirket olmamakla birlikte, küçük bir kamu hissesi Borsa İstanbul aracılığıyla kamuya açık bir şekilde işlem görmektedir. Devletin doğrudan bir yönetim yetkisi bulunmamaktadır.

TÜPRAŞ KİMİN?

TÜPRAŞ’ın en büyük hissedarı, Koç Holding A.Ş.’dir. Türkiye’nin en köklü ve en büyük holdinglerinden biri olan Koç Grubu, TÜPRAŞ’ı 2005 yılındaki özelleştirme ihalesinde %51 oranında hisseyle satın almıştır. Bu satış sonrasında şirketin yönetimi tamamen özel sektöre geçmiştir. Koç Holding, TÜPRAŞ hisselerini Enerji Yatırımları A.Ş. üzerinden elinde bulundurmaktadır.

TÜPRAŞ ORTAKLIK YAPISI VE SAHİPLERİ

TÜPRAŞ’ın güncel ortaklık yapısı incelendiğinde, en büyük payın yaklaşık %49,0 oranla Enerji Yatırımları A.Ş.’ye ait olduğu görülmektedir. Enerji Yatırımları A.Ş.’nin ise %77’si Koç Holding’e, kalanı ise Aygaz ve Opet gibi enerji şirketlerine aittir. Bunun dışında TÜPRAŞ hisselerinin yaklaşık %6’lık kısmı Koç Holding’in doğrudan sahipliğinde bulunmaktadır. Geriye kalan yaklaşık %45’lik hisse ise halka açık olarak Borsa İstanbul’da işlem görmektedir. Bu kapsamda yerli ve yabancı yatırımcılar, borsa üzerinden TÜPRAŞ hissesi alıp satabilmektedir.

TÜPRAŞ, Türkiye’nin enerji sektöründeki en büyük oyuncularından biri olmasının yanı sıra, aynı zamanda istihdam sağlayan, ihracat yapan ve devletin vergi gelirlerine büyük katkı sunan bir sanayi devidir. Her ne kadar geçmişte devletin elinde olsa da, bugün tamamen özel sektör eliyle yönetilmektedir. Koç Holding’in liderliğinde faaliyet gösteren TÜPRAŞ, hem stratejik hem de ekonomik açıdan Türkiye için hayati önem taşımaya devam etmektedir.

TÜPRAŞ’ın üretim gücü, yatırım planları ve sürdürülebilirlik hedefleri, önümüzdeki dönemde şirketin enerji dönüşümünde de kritik bir rol oynayacağını göstermektedir.