Meşaleden Cumhuriyete: 102 yıllık değişmeyen ruh
Türkiye Cumhuriyeti'nin 102. kuruluş yıl dönümü, 81 ilde ve dünya genelindeki temsilciliklerde büyük bir coşkuyla kutlanıyor. 29 Ekim 1923'te Meclis'te ilan edilen "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" ilkesi, 102. yılında hem yurt içinde hem de uluslararası alanda yankı buluyor.
Kurtuluş Savaşı'nın askeri zaferle sonuçlanmasının ardından, 1 Kasım 1922'de saltanatın kaldırılmasıyla Osmanlı İmparatorluğu hukuken sona ermişti. Ancak devletin yeni yönetim biçiminin adı henüz net olarak konulmamıştı. 28 Ekim 1923 akşamı Mustafa Kemal Paşa'nın "Yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz" sözüyle başlayan süreç, 29 Ekim 1923 Pazartesi günü Meclis'e sunulan anayasa değişikliği teklifiyle resmiyet kazandı.
Teklif, "Türkiye Devleti'nin hükümet şekli Cumhuriyettir" maddesini içeriyordu. Meclis'te yapılan oylama sonucunda teklif kabul edildi ve Türkiye Cumhuriyeti resmen kuruldu. Bu kararın hemen ardından yapılan oylamada ise Mustafa Kemal, yeni devletin ilk Cumhurbaşkanı seçildi.
DÜNYA "YENİ TÜRKİYE" İLE TANIŞTI
Cumhuriyetin ilanı, 1923'te uluslararası ajanslar için de "son dakika" haberi oldu. Lozan Antlaşması'yla egemenliğini tescilleyen yeni Türk devletinin yönetim şekli tüm dünya tarafından merakla bekleniyordu. Anadolu Ajansı, bu tarihi kararı dünyaya Fransızca bir bültenle duyurdu.
Dönemin uluslararası basını haberi manşetlerine taşıdı. The New York Times, gelişmeyi "Ankara oyları Türkiye'yi Cumhuriyet yaptı; Kemal Paşa ilk cumhurbaşkanı seçildi" başlığıyla okurlarına aktardı. İngiltere'de The Guardian gazetesi monarşiden demokrasiye geçişi vurgularken, Fransız basını da "Yeni Türkiye"nin doğuşuna ve yeni hükümetin kurulmasına geniş yer ayırdı.
81 İLDE AYNI COŞKU
Cumhuriyetin 102. yılı, bu sabahın erken saatlerinde başkent Ankara'daki resmi törenlerle başladı. Ziyaretçiler, Anıtkabir'i ziyaret ederek Ata'nın mozolesine çelenk bıraktı. Gün boyu devam eden kutlamalar kapsamında Türkiye'nin dört bir yanında resmi geçit törenleri, çelenk sunma merasimleri ve çeşitli kültürel etkinlikler düzenleniyor.
Vatandaşlar, evlerini ve iş yerlerini Türk bayraklarıyla donatarak bu anlamlı güne ortak oluyor. Okullarda düzenlenen programlarda Cumhuriyetin kazanımları ve önemi vurgulanırken, akşam saatlerinde birçok kentte fener alayları ve konserler düzenlenmesi bekleniyor. Kutlamalar, 7'den 70'e her yaştan insanın katılımıyla ulusal bir bayram havasında sürüyor.
KUTLAMALAR SINIRLARI AŞTI
Bu coşku, yalnızca ulusal sınırlarla kalmadı. Türkiye Cumhuriyeti'nin dünya genelindeki tüm Büyükelçilikleri ve Başkonsoloslukları, ev sahibi ülkelerin üst düzey hükümet yetkililerinin, diplomatların ve yabancı misyon temsilcilerinin katıldığı resepsiyonlara ev sahipliği yapıyor. Bu resepsiyonlar, Türk mutfağı ve sanatının tanıtıldığı birer kültürel diplomasi vitrinine dönüşürken, birçok müttefik ülke de önemli ulusal binalarını Türk bayrağının kırmızı-beyaz renkleriyle ışıklandırarak kutlamalara katılıyor.
Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 102. yıl dönümü, dünyanın dört bir yanındaki Türk dış temsilciliklerinde düzenlenen geniş katılımlı resepsiyonlar ve etkinliklerle kutlandı. ABD'den Azerbaycan'a, Almanya'dan Katar'a ve KKTC'ye kadar onlarca ülkede büyükelçiler ile başkonsolosların ev sahipliği yaptığı törenlere, ev sahibi ülkelerden cumhurbaşkanları, bakanlar, üst düzey diplomatlar ve yerel yetkililer yoğun katılım gösterdi. İstiklal Marşı ve ev sahibi ülkelerin milli marşlarının okunmasıyla başlayan etkinliklerde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın video mesajı paylaşıldı.
Birçok büyükelçi, konuşmalarında TUSAŞ'a yönelik terör saldırısını kınayarak terörle mücadele mesajı verdi. Kutlamalar kapsamında ABD'nin Teksas eyaletindeki Plano kentinde 29 Ekim "Türkiye Cumhuriyeti Günü" ilan edilirken, Katar, Gürcistan, İrlanda ve Malta gibi ülkelerde sembol binalar Türk bayrağının renkleriyle aydınlatıldı. Resepsiyonlar, Türk mutfağından ikramlar, konserler ve sanat sergileriyle son buldu.
BİR İLANDAN FAZLASI
29 Ekim 1923, sadece bir yönetim değişikliğinin ilanı değil, aynı zamanda Türk milletinin kendi kaderini tayin etme hakkını kayıtsız şartsız eline almasının da sembolüdür. "Kul" statüsünden "eşit vatandaş" statüsüne geçişi ifade eden Cumhuriyet, hukukun üstünlüğünü, fırsat eşitliğini ve ulusal egemenliği temel prensip olarak benimsemiştir. 102. yılında Cumhuriyet, kurucu ilkeleri etrafında birleşen milyonlarca vatandaş tarafından onurlandırılmaya devam ediyor.
