Glukoz serum plazma yüksekliği nedir, kaç olursa tehlikeli, nasıl düşürülür, belirtileri nelerdir?

Sağlıklı bir bireyin yaşamını sürdürebilmesi için vücudun enerji ihtiyacını karşılayan temel kaynaklardan biri glukozdur. Ancak kandaki glukoz düzeyinin belli sınırların üzerine çıkması sağlık açısından ciddi sorunlara yol açabilir. Uzmanlar, glukoz serum plazma yüksekliğine dikkat edilmesi gerektiği konusunda uyarılarda bulunuyor.

GLUKOZ SERUM PLAZMA YÜKSEKLİĞİ NEDİR?

Glukoz serum plazma yüksekliği, kandaki şeker (glukoz) seviyesinin normal referans aralıklarının üstüne çıkması durumudur. Bu durum tıbbi olarak "hiperglisemi" olarak adlandırılır. Açlık kan şekeri düzeyi 70-100 mg/dL arasında olmalıdır. 100-125 mg/dL arası "gizli şeker" veya "prediyabet", 126 mg/dL ve üzeri ise genellikle diyabet olarak değerlendirilir. Tokluk kan şekeri için ise 140 mg/dL sınır kabul edilir; 200 mg/dL üzeri değerler ciddi hiperglisemiye işaret eder.

GLUKOZ YÜKSEKLİĞİ KAÇ OLURSA TEHLİKELİDİR?

Glukoz değerleri 180 mg/dL'nin üzerine çıktığında böbrekler fazla şekeri idrarla atmaya başlar. 250 mg/dL üzerindeki değerler ise asidoz riski, bilinç kaybı gibi hayati tehlikeler oluşturabilir. 600 mg/dL gibi çok yüksek seviyelerde ise "hiperosmolar hiperglisemik durum" adı verilen kritik tablolar görülebilir.

GLUKOZ YÜKSEKLİĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Hiperglisemi genellikle aşağıdaki belirtilerle kendini gösterir:

- Aşırı susama ve sık idrara çıkma
- Ağız kuruluğu
- Görme bozuklukları
- Halsizlik ve yorgunluk
- Baş ağrısı
- Cilt kuruluğu
- Konsantrasyon bozukluğu
- Keton kokulu nefes (ileri seviyelerde)
- Bulantı ve karın ağrısı (özellikle ketoasidozda)

Bu belirtiler göz ardı edilirse, ilerleyen dönemlerde sinir hasarı, böbrek yetmezliği ve kalp-damar hastalıkları gibi ciddi komplikasyonlar gelişebilir.

GLUKOZ YÜKSEKLİĞİ NASIL DÜŞÜRÜLÜR?

Glukoz seviyesinin düşürülmesinde temel amaç, vücuttaki insülin dengesinin sağlanmasıdır. Uygulanabilecek başlıca yöntemler şunlardır:

- Düzenli Egzersiz: Fiziksel aktivite, kasların glukozu kullanmasını sağlar ve kan şekerini düşürür.
Sağlıklı Beslenme: Karbonhidrat tüketimini sınırlamak, lifli gıdalar ve protein ağırlıklı beslenmek önemlidir.
- İnsülin veya Oral Diyabet İlaçları: Doktor kontrolünde ilaç tedavisi gerekebilir.
- Stres Yönetimi: Stres, hormonlar aracılığıyla kan şekerini artırabilir. Meditasyon ve uyku düzeni faydalıdır.
- Sık Takip: Glukometre cihazlarıyla düzenli glukoz ölçümü yapılmalıdır.

Glukoz serum plazma yüksekliği kontrol altına alınmazsa kalıcı sağlık sorunlarına yol açabilir. Erken teşhis ve yaşam tarzı değişiklikleriyle bu riskler büyük ölçüde önlenebilir. Belirtiler fark edildiğinde zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmak hayati önem taşır.

ChatGPT’ye sor