CHP’de 'mutlak butlan' krizi! Mutlak butlan nedir, sebepleri nelerdir?
CHP'de kurultay davası öncesi "mutlak butlan" tartışması gündemde. Kılıçdaroğlu, mahkemeden bu yönde karar çıkarsa partiye döneceğini söyledi. Özgür Özel ise bu duruma itiraz etti. Peki, mutlak butlan nedir ve ne anlama geliyor? İşte detaylar.
Cumhuriyet Halk Partisi’nde (CHP) kurultay sonrası sular durulmuyor. 30 Haziran 2025’te görülecek olan kurultay davası öncesinde "mutlak butlan" kavramı, siyasetin gündemine oturdu. Eski Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun, mahkemeden “mutlak butlan” kararı çıkması durumunda partinin başına yeniden dönebileceğini açıklaması tartışmaları beraberinde getirdi. Mevcut Genel Başkan Özgür Özel ise bu ihtimale karşı çıkarak, “Bu görevi yeniden kabul etmek tarihi bir hata olur” ifadelerini kullandı.
KURULTAY GERGİNLİĞİ YARGIYA TAŞINDI
CHP’de geçtiğimiz aylarda yapılan olağan kurultay, Özgür Özel’in genel başkan seçilmesiyle sonuçlanmıştı. Ancak bazı partililer, kurultayın hukuka uygun şekilde gerçekleştirilmediği gerekçesiyle yargıya başvurdu. Söz konusu davada, kurultayın iptali ve “mutlak butlan” kararı talep ediliyor. Bu kararın çıkması durumunda, yapılan işlemler hukuk önünde geçersiz sayılacak.
Kılıçdaroğlu, bu gelişmeler üzerine yaptığı açıklamada, “Eğer mahkemeden mutlak butlan kararı çıkarsa, partime dönerim” dedi. Açıklamalarıyla parti içinde yeni bir tartışmanın fitilini ateşleyen Kılıçdaroğlu, “Yargı kararını tanımamak gibi bir tutum, hukukun reddidir” ifadelerini kullandı.
PEKİ “MUTLAK BUTLAN” NE ANLAMA GELİYOR?
Siyaset gündeminin merkezine oturan “mutlak butlan” kavramı, özellikle hukuki terminolojiye aşina olmayanlar için merak konusu oldu. Türk hukuk sistemine göre mutlak butlan, bir hukuki işlemin daha en başından itibaren geçersiz sayılması anlamına gelir. Bu durum, işlemin kamu düzenine, ahlaka, kanunun emredici hükümlerine ya da hukuki şekil şartlarına aykırı olması gibi ağır ihlaller sonucu doğar.
Mutlak butlan kararı verilmesi halinde, söz konusu işlem hiç yapılmamış sayılır. Yani yapılan işlem, baştan itibaren hukuk dünyasında hiçbir geçerliliğe sahip değildir. Bu tür durumlarda mahkemeler, tarafların talebi olmasa bile butlanı re’sen (kendiliğinden) göz önüne alabilir.
MUTLAK BUTLAN İLE NİSBİ BUTLAN ARASINDAKİ FARK
Mutlak butlan, kamu yararını ilgilendiren ağır hukuki hatalar sonucu ortaya çıkarken, nisbi butlan ise sadece belirli şartlarda geçersizlik yaratır. Nisbi butlan kapsamına giren işlemler, genellikle tarafların iradelerinin sakatlandığı -örneğin hile, tehdit veya hata yoluyla sözleşme yapıldığı- durumlarda geçersiz sayılır. Ancak bu geçersizlik yalnızca ilgili tarafın talebiyle gündeme gelir ve mahkeme bunu kendiliğinden dikkate almaz.
MUTLAK BUTLAN SEBEPLERİ NELERDİR?
CHP’deki dava sürecine dayanak olabilecek mutlak butlan gerekçeleri şu şekilde sıralanıyor:
- Kamu düzenine aykırılık: Kurultayın usulsüz şekilde yapılması ve partinin iç işleyişinin bozulması.
- Ahlaka aykırılık: Delegelerin tehdit, baskı veya yönlendirme ile oy kullanması.
- Konunun hukuka aykırı olması: Kurultayın konusu ya da amacı yasaya aykırıysa.
- Hukuki ehliyet eksikliği: Oy kullanan ya da seçilen kişilerin yetkisiz olması.
- Emredici hükümlere aykırılık: Parti tüzüğüne veya Siyasi Partiler Kanunu’na aykırı işlemler.
- Zorunlu şekil şartlarına uyulmaması: Kurultayın duyurusu, toplanma biçimi ya da karar alma süreçlerinde usulsüzlük.
KARAR NE ZAMAN?
CHP’deki kurultay davası 30 Haziran 2025 tarihinde görülecek. Mahkemenin vereceği karar yalnızca partinin geleceğini değil, aynı zamanda muhalefet sahnesindeki güç dengelerini de yeniden şekillendirebilir.
Parti içi hukuk mücadelesinin sonucu, hem Kılıçdaroğlu’nun siyasi geleceği hem de CHP'nin kurumsal yapısı açısından kritik önem taşıyor. Gözler şimdi Ankara'da görülecek bu tarihi davaya çevrildi.
