Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi mezunu Can Dündar kimdir?

Can Dündar, Türkiye’nin yakın tarihi, politikası ve popüler kültürü üzerine yaptığı belgesellerle tanınır. Özellikle 1993’te yayımlanan Sarı Zeybek belgeseli, Mustafa Kemal Atatürk’ün son 300 gününü konu edinerek geniş yankı uyandırmıştır.

CAN DÜNDAR’IN KARİYERİNDEN İZ DÜŞÜMLER

Can Dündar, memur bir ailede, Ali Rıza ve Öznur Dündar’ın tek çocuğu olarak Ankara’da dünyaya geldi. Eğitim hayatı boyunca akademik başarı gösterdi ve medya ile siyaset bilimi alanlarında derinleşti:

Lise Eğitimi: Ankara’da Atatürk Lisesi’ni bitirdi.

Üniversite Eğitimi: 1979’da Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne bağlı Basın Yayın Yüksek Okulu’na (şimdiki İletişim Fakültesi) girdi ve 1982’de mezun oldu.

Yurt Dışı Eğitimi: 1986’da Birleşik Krallık’ta London School of Journalism’de gazetecilik eğitimi aldı.

Yüksek Lisans ve Doktora: Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) siyaset bilimi alanında 1988’de yüksek lisansını tamamladı. 1996’da ise aynı alanda doktorasını yaptı. Doktora tezi, “Terör ve medya: Liberal teori ışığında, terör olaylarının televizyonda işlenişine eleştirel bir yaklaşım” başlığını taşıyordu ve medya ile toplumsal olaylar arasındaki ilişkiyi ele aldı.

CAN DÜNDAR VE GAZETECİLİK

Can Dündar, Gazetecilik kariyerine üniversite yıllarında başladı; Yankı, Hürriyet, Nokta, Haftaya Bakış, Söz ve Tempo gibi çeşitli yayın organlarında görev aldı. Televizyonculuk alanındaki çalışmalarına 1988 yılında TRT'de program yapımcılığı ile adım atan Dündar, 1989 ile 1995 yılları arasında 32. Gün programının ekibinde yer aldı. 1993 ile 1994 yılları arasında Show TV'de Mehmet Ali Birand ile birlikte Çapraz Ateş programını hazırlayan Dündar, 1993 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün son 300 gününü konu edinen Sarı Zeybek adlı belgeseliyle geniş kitlelerin dikkatini çekti. 1994 yılında Aktüel ve Yeni Yüzyıl gazetelerinde köşe yazarlığına başlayan Dündar, aynı dönemde Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde hazırladığı “Terör ve medya: Liberal teori ışığında terör olaylarının televizyonda işlenişine eleştirel bir yaklaşım” başlıklı tezi ile doktorasını tamamladı. Ayrıca, Ankara Üniversitesi ve ODTÜ'de yüksek lisans düzeyinde dersler verdi.

Dündar, 1996 ile 1998 yılları arasında 40 Dakika isimli belgesel-haber programının yapımcılığını ve sunuculuğunu üstlendi; özellikle Susurluk Kazası'na ilişkin hazırladığı dosyalarla kamuoyunda gündem oluşturdu. 1999 ile 2001 yılları arasında Sabah, 2001 ile 2013 yılları arasında ise Milliyet gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. 2008 yılında Atatürk’ün yaşamını konu alan Mustafa belgeselini hazırladı. 2013 yılında Cumhuriyet gazetesinde yazmaya başladı ve 2014'te Gezi Parkı Olayları'nı konu alan Gözdağı adlı belgeseli yayımladı. 8 Şubat 2015'te Cumhuriyet gazetesinin genel yayın yönetmeni oldu. Dündar, Türkiye hükûmetinin Suriye'deki başta IŞİD olmak üzere bazı İslamcı cihatçı gruplara askerî mühimmat gönderdiği iddiasıyla gündeme gelen MİT TIR'ları skandalını kamuoyuna açıkladıktan sonra, 26 Kasım 2015 tarihinde tutuklandı. Yargılama sonucunda casusluk ve hükûmeti ortadan kaldırma suçlarından beraat etti, ancak devletin gizli belgelerini yayınlama suçundan 27 yıl, 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. Tutuksuz yargılanan Dündar, dava temyiz sürecindeyken Almanya'ya gitti; bu süreçte Cumhuriyet gazetesi genel yayın yönetmenliği görevinden ayrıldı ancak köşe yazarlığına devam etti. 31 Ekim 2016'da hakkında yakalama kararı çıkarıldı; 31 Aralık 2022 itibarıyla ise İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan “Aranan teröristler” listesinde gri kategoriye dâhil edildi.

Türk medyasının önde gelen isimlerinden biri olarak kabul edilen Dündar, çeşitli özel televizyon kanalları için çok sayıda program ve belgesel hazırladı; ayrıca 20'den fazla kitap yayımladı. 2016 yılında Gazetecileri Koruma Komitesi tarafından Uluslararası Basın Özgürlüğü Ödülü'ne lâyık görüldü; aynı yıl, Erdem Gül ile birlikte Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi’nin lider ortağı olan Leipzig Medya Vakfı tarafından verilen Medyanın Özgürlüğü ve Geleceği Ödülü'nü aldı. 2017 yılında Nobel Barış Ödülü adayları arasında gösterildi ve üçüncü sırada yer aldı. Ayrıca Dündar, 2016’dan bu yana Sınır Tanımayan Gazeteciler tarafından kurulan Bilgi ve Demokrasi Komisyonu'nda yer alan 25 isimden biri olarak görev yapmaktadır.

CAN DÜNDAR’IN BELGESELLERİ

Mehmet Ali Birand ve Bülent Çaplı ile birlikte ‘Demirkırat’ (1991) ve ‘12 Mart’ (1994) adlı belgesel dizilerini hazırladı. Ayrıca Türkiye’nin güzellik kraliçelerini anlatan ‘Cumhuriyet’in Kraliçeleri’ belgesel dizisini ve Atatürk’ün son 300 günün anlatan Sarı Zeybek belgesellerini hazırladı. 1994-1995 yıllarında Türkiye tarihinin gölgede kalmış kahramanlarının öykülerini anlatan ‘Gölgedekiler’ adlı belgesel serisini hazırladı.

Köşe yazarlığı 1994'te Aktüel'de başladı; aynı yıl Yeni Yüzyıl gazetesinde günlük köşe yazıları yazmaya başladı ve bu gazetede beş yıl çalıştı.

Köşe yazarlığı ve belgesel yapımcılığı sürerken ODTÜ'de doktora çalışmalarına da devam eden Dündar, 1996'da “Terör ve medya: Liberal Teori ışığında, terör olaylarının televizyonda işlenişine eleştirel bir yaklaşım” başlıklı tezi ile doktorasını tamamladı. Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi’ ve ODTÜ Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümü Kültürlerarası Çalışmalar programında yüksek lisans dersi verdi.

1996 ve 1997 yılında Show TV için hazırladığı 10 bölümlük ‘Aynalar’ belgesel ile politik ve tarihî konuların dışına çıktı; popüler kültür alanında çalışmalara yöneldi.

1996-1998 yıllarında 40 Dakika isimli belgesel-haber programını hazırlayıp sundu. Özellikle 7 Ocak 1997’de yayınlanan programda Susurluk Kazası’ndan yola çıkarak yapılan araştırmalarla ilgili iddialar uzun süre gündemde kaldı.

Atatürk'ün öğrencilik hayatındaki ülke durumunu ve Atatürk'ün beraberliğinde gerçekleşen değişimleri anlatan Yükselen Bir Deniz belgeseli ile 1998'de belgeselciliğe döndü. Türkiye siyasi tarihi ve popüler kültüründeki önemli kişiler ve Köy Enstitüleri, Devlet Tiyatroları, İş Bankası, Mülkiye gibi kurumlara ilişkin çok sayıda belgesel yaptı.

CAN DÜNDAR’IN ALDIĞI ÖDÜLLER

Metin Göktepe Gazetecilik Ödülleri Jüri Özel Ödülü (2016)
Sosyal Demokrasi Vakfı İnsan Hakları Demokrasi Barış ve Dayanışma Ödülü (2015)
İsveç Basın Kulübü Fikir Özgürlüğü Ödülü (2016)
Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi (ECPMF) Basın Özgürlüğü ve Medyanın Geleceği Ödülü (2016)
Dünya Yazarlar Birliği (PEN) Almanya Hermann Kesten Ödülü
Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) Uluslararası Basın Özgürlüğü Ödülü (2016)