Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi mezunu İlber Ortaylı kimdir?
78 yıl önce bugün 21 Mayıs 1947’de doğan İlber Ortaylı; Türk tarihçi, akademisyen, yazar ve Türk Tarih Kurumu şeref üyesidir.
İlber Ortaylı aynı zamanda Uluslararası Osmanlı Etütleri Komitesi yönetim kurulu üyesi ve Avrupa İranoloji Cemiyeti ve Avusturya-Türk Bilimler Forumu üyesidir.
İLBER ORTAYLI KİMDİR?
İlber Ortaylı, 21 Mayıs 1947'de Avusturya'nın Bregenz şehrinde doğmuştur. Kırım Tatarı bir ailenin çocuğudur. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni ve Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin Tarih Bölümü’nü bitirmiştir. Chicago Üniversitesi’nde yüksek lisans, Ankara Üniversitesi’nde doktora yapmıştır. Osmanlı tarihi, Türk tarihi ve dünya tarihi üzerine uzmanlaşmış, birçok kitap ve makale yazmıştır. Bilkent, Galatasaray ve Ankara Üniversiteleri’nde dersler vermiş, özellikle Osmanlı İmparatorluğu’nun sosyal, kültürel ve idari yapıları üzerine çalışmalarıyla tanınmıştır. Popüler tarih anlatımıyla geniş kitlelere hitap eden Ortaylı, televizyon programları ve konferanslarla da bilinir. En bilinen eserleri arasında Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek, Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı sayılabilir. Halk arasında esprili üslubu, engin bilgisi ve dobra konuşmalarıyla sevilen bir tarihçidir.
İLBER ORTAYLI’NIN AKADEMİK KARİYERİ
1970 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümünü bitirdi. Burada Şerif Mardin, Halil İnalcık, Mümtaz Soysal, Seha Meray, İlhan Tekeli, Mübeccel Kıray'ın öğrencisi oldu.
Viyana Üniversitesi'nde Slav ve Doğu Avrupa dilleri hakkında öğrenim gördü. Yüksek lisans çalışmasını Chicago Üniversitesinde Halil İnalcık ile yaptı. "Tanzimat sonrası mahalli idareler" başlıklı tezi ile Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde 1974 yılında doktor, "Osmanlı İmparatorluğu'nda Alman Nüfuzu" adlı çalışmasıyla 1979'da aynı fakültede doçent oldu.
1982 yılında üniversitelere uygulanan siyasi yaptırımlara tepki olarak görevinden istifa etti. Bu dönemde Viyana, Berlin, Paris, Princeton, Moskova, Roma, Münih, Strazburg, Yanya, Sofya, Kiel, Cambridge, Oxford ve Tunus'ta ders, seminer ve konferanslar verdi.
1989'da Türkiye'ye dönerek profesör oldu ve 1989-2002 yılları arasında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinin idare tarihi anabilim dalının başkanlığını yaptı.
2002 yılında Galatasaray Üniversitesine, iki yıl sonra ise Bilkent Üniversitesine konuk öğretim üyesi olarak geçti. Şu anda Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve MEF Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Türk Hukuk Tarihi derslerini vermektedir. Galatasaray Üniversitesi senatosu üyesidir.
2005 yılında Topkapı Sarayı Müzesi Müdürü oldu. Yedi yıl bu görevde kalan Ortaylı, 2012 yılında yaş haddinden emekli oldu ve görevi Ayasofya Müzesi Müdürü Haluk Dursun'a devretti.
Ortaylı, Uluslararası Osmanlı Etütleri Komitesi yönetim kurulu üyesi ve Avrupa İranoloji Cemiyeti ve Avusturya-Türk Bilimler Forumu üyesidir. 2018 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı bakanlık danışmanı oldu.
Tarih Vakfı ve Afet İnan ailesinin iş birliğiyle iki yılda bir verilen Afet İnan Tarih Araştırmaları Ödülü'nün 2004 yılındaki sahipleri İlber Ortaylı'nın da içinde bulunduğu jüri tarafından belirlenmiştir. 2009 yılında İzmir Kitap Fuarı'na katılmıştır. Milli Saraylar Daire Başkanlığının Dolmabahçe Sarayı'nda düzenlediği "Vefatının 150'nci yılında I. Abdülmecit ve dönemi" başlıklı uluslararası sempozyumun açılış ve kapanış oturumlarına katılmıştır.
Ortaylı, ileri seviyede Almanca, Rusça, İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Farsça ve iyi seviyede Latince bilmektedir. Katıldığı bir televizyon programında bilgisayar kullanmadığını, başkalarının yanlış bilgilerle biyografisini yazdığını ve bundan büyük rahatsızlık duyduğunu dile getiren Ortaylı, orta seviyede Sırpça, Hırvatça, Boşnakça bildiği iddialarını yalanlamıştır.
İLBER ORTAYLI’NIN ALDIĞI ÖDÜLLER
Prof. Dr. İlber Ortaylı, Osmanlı Tarihinde Aile isimli eserinin yanı sıra, tarih alanında 1970'li yılların başlarından itibaren yaptığı çalışmaları, yayınladığı makale ve kitapları, tarih biliminin yaygınlaştırılması çabaları, tarihi her yaştan Türk insanına sevdirme konusundaki faaliyetleri, yurt dışındaki bilimsel etkinlikleri ve Türk tarihçiliğinin uluslararası alanda önemli bir ismi olması da göz önüne alınarak tarih dalında 2001 Aydın Doğan Ödülü'ne layık bulundu.
2006 yılında İtalya'da Lazio bölge yönetiminin başlattığı ve her yıl devam etmesi öngörülen Akdeniz Festivali'nde toplumsal ve kültürel tarih alanındaki "Avrupa ile Akdeniz arasında Lazio" ödülünün Prof. Dr. İlber Ortaylı'ya verilmesi uygun görülmüştür.
2007 yılında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin imzasıyla Rusya tarafından Rus dilini ve kültürel mirasını yayan, ülkelerin ve halkların birbirlerine yaklaşmasını sağlayan kişilere verilen Puşkin Madalyası'na Türkiye'den İlber Ortaylı layık görülmüştür.
2017 yılında Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülüne layık görüldü.