'Anayurt Oteli’nin ebedi müdavimi Yusuf Atılgan kimdir?
Yusuf Atılgan, 36 yıl önce bugün; 9 Ekim 1989’da hayatını kaybeden Türk edebiyatının modernist ve varoluşçu yaklaşımlarıyla tanınan önde gelen roman ve öykü yazarlarından biridir.
Anayurt Oteli ve Aylak Adam gibi unutulmaz eserleri kaleme alan Yusuf Atılgan’ın hayatından satır başları…
Yusuf Atılgan, 27 Haziran 1921'de Manisa'da doğmuş ve 9 Ekim 1989'da İstanbul'da kalp krizi sonucu hayatını kaybetmiştir. Az sayıda eserine rağmen, bireyin yalnızlığı, yabancılaşması ve iç dünyasını ustalıkla işleyen kalemiyle modern Türk romanının öncülerinden biri olarak kabul edilir. Eserleri, psikolojik derinlikleri ve postmodern tekniklerle edebiyatımızda kalıcı bir yer edinmeyi başarmıştır.
ZEBERCET KARAKTERİ BEYAZ PERDEYE TAŞINDI
Ankara doğumlu yönetmen Ömer Kavur’un, Yusuf Atılgan’ın aynı adlı romanından uyarlanan Anayurt Oteli Filmi, Türk sinema tarihinin en önemli yapıtlarından biri kabul edilir. Zebercet karakterinin içsel çöküşünü ve taşra hayatının gri boğuculuğunu gerilim dolu bir atmosferle anlatır. Film, Venedik Film Festivali’nde FIPRESCI Ödülü kazandı.
ATILGAN’IN EDEBİ KİŞİLİĞİ
Yusuf Atılgan; Dostoyevski, Çehov, Faulkner ve Camus gibi yazarlardan etkilenmiş; varoluşçu felsefeyi Türk edebiyatına uyarlamıştır. Eserlerinde bireyin iç yalnızlığını, toplumsal yabancılaşmayı ve ilişkilerdeki başarısızlığı dert edinmiştir.. Roman kahramanları (Aylak Adam'daki C. ve Anayurt Oteli'ndeki Zebercet), sevgiyi arayan ama çözümsüz bir bunalım dehlizine sürüklenen tiplerdir. Modern anlatım teknikleri (iç monolog, bilinç akışı, postmodern kırılmalar) kullanır; klasik kalıplardan uzaklaşarak psikanalitik derinlik katar. Az yazmasına rağmen, her eseri çağdaş Türk edebiyatının klasiklerindendir. Takma adlar altında (Nevzat Çorum, Ziya Atılgan) yazarak deneysel bir yaklaşım sergilemiştir.
YUSUF ATILGAN’IN ROMANLARI
Yusuf Atılgan’ın biri ölümünden sonra tamamlanan 3 romanı mevcuttur. Bunlar:
Aylak Adam (1959): Yunus Nadi Roman Armağanı'nda ikincilik kazandı. Kentli bohem bir gencin (C.) yalnızlık ve arayışını anlatır. Türk romanında postmodernizm akımının ilk örneklerindendir.
Anayurt Oteli (1973): Kasaba otelinde yalnız bir adamın (Zebercet) trajedisini işler. 1987'de Ömer Kavur tarafından beyaz perdeye taşındı.
Canistan (1989, tamamlanmamış): Ölümünden sonra yayımlandı; üzerinde çalıştığı sırada kalp krizi geçirdi.
ALINTI KÖŞESİ
Yusuf Atılgan, Aylak Adam kitabının açılış pasajında şu satırları kaleme almıştır:
“Birden kaldırımlardan taşan kalabalıkta onun da olabileceği aklıma geldi. İçimdeki sıkıntı eridi.”
Atılgan, "İnsan her şeyi anlatamaz, kelimeler de her şeyi anlatmaya yetmez" diyerek edebiyatın sınırlarını vurgulamıştır.
Yusuf Atılgan, 9 Ekim 1989'da İstanbul Moda'daki evinde böbrek taşı, fıtık ameliyatı ve beyin pıhtılaşması sonrası kalp kriziyle 68 yaşında yaşamını yitirdi. Üsküdar Bülbül Deresi Mezarlığına defnedildi.
