Aks nedir ne işe yarar? Aks bozuk olursa ne olur? Aks değişimi kaç TL?
Otomobil sahiplerinin çoğu aracının motoruna, fren sistemine ya da lastiklerine dikkat ederken, aracın hareket kabiliyetinde kritik rol oynayan bir parçayı gözden kaçırabiliyor: Aks. Peki aks nedir, ne işe yarar, bozulduğunda ne olur ve değişim maliyeti ne kadardır? İşte detaylar...
Aks, otomobillerde şanzımandan tekerleklere güç aktarımını sağlayan ve aracın hareket etmesini mümkün kılan bir parçadır. Genellikle ön tekerlekli araçlarda görülen “ön aks”, motorun ürettiği gücü tekerleklere ileterek aracın ilerlemesini sağlar. Arka tekerlekli ya da dört çeker araçlarda da benzer görevleri üstlenir. Aks, aynı zamanda tekerleklerin yol durumuna göre yukarı-aşağı hareket edebilmesine olanak tanır, bu sayede hem sürüş konforu hem de güvenlik artar.
AKS NE İŞE YARAR?
Akslar, diferansiyelden aldığı torku tekerleklere iletir. Bu sayede aracın hareketi sağlanır. Sadece düz bir zeminde değil, dönüşlerde de lastiklere doğru miktarda tork verilmesi gerekir; bu noktada akslar içeri yerleştirilen “aks kafası” ve “aks keçesi” gibi parçalarla bu görevi hassas bir şekilde yerine getirir. Özellikle virajlarda ve bozuk yol koşullarında aksların esnek yapısı, aracın stabilitesini korur.
AKS BOZULURSA NE OLUR?
Aks arızaları, çoğu zaman sürücüler tarafından başlangıçta fark edilmez. Ancak zamanla bazı belirtiler ortaya çıkar: Aracın ön tarafından gelen tıkırtı sesleri, dönüşlerde titreşim veya zıplama hissi, hızlanırken anormal sesler ya da sarsıntılar en yaygın belirtilerdendir. Aksın bozulması, özellikle yüksek hızlarda ciddi güvenlik riskleri yaratabilir. Aks tamamen kırıldığında ise araç hareketsiz hale gelir. Bu durum, hem çekici masrafı hem de olası bir kazayla sonuçlanabilir.
Bozuk bir aksla uzun süre yolculuk etmek, sadece aksı değil, çevresindeki rot başı, süspansiyon ve diferansiyel gibi diğer sistemleri de olumsuz etkiler. Bu da hem onarım maliyetini artırır hem de araç güvenliğini ciddi ölçüde düşürür.
AKS DEĞİŞİMİ KAÇ TL?
2025 yılı itibarıyla Türkiye'de aks değişim maliyetleri aracın marka ve modeline göre değişiklik göstermektedir. Orijinal parça kullanımı ve işçilik kalitesi bu fiyatı etkileyen başlıca faktörlerdir. Ortalama bir binek araç için aks değişim maliyeti 4.000 TL ile 10.000 TL arasında değişmektedir. Ucuz yedek parçalarla yapılan işlemler 2.500 TL civarına kadar düşebilir; ancak bu tür çözümler, güvenlik açısından risk oluşturabilir.
Yetkili servislerde yapılan aks değişim işlemleri, genellikle garanti kapsamına alınabilirken, özel servislerde bu durum daha belirsizdir. Ayrıca sadece aks değil, aks kafası ya da aks keçesi gibi parçaların değişimi de gerekebilir. Bu durumda toplam maliyet bir miktar daha artabilir.
Aks sistemi, otomobilin sürüş güvenliği ve performansı açısından vazgeçilmez bir parçadır. Sürücüler, özellikle anormal sesler, titreşimler ve dönüşlerde yaşanan bozulmaları ciddiye almalı, gecikmeden uzman servislere başvurmalıdır. Zira zamanında yapılacak bir aks onarımı ya da değişimi, hem yüksek masraflardan hem de olası kazalardan korunmanın en etkili yoludur.
