Market ve üretici fiyatlarındaki değişim şaşırttı: Cep yakan artışlar kapıda mı?

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, eylül ayında marketlerde fiyatı en çok yükselen ürünün marul olduğunu açıkladı. Bayraktar, maruldaki artışı sivri biber, kabak, patates ve yeşil soğanın takip ettiğini belirtti.

GİRDİ MALİYETLERİNDEKİ YÜKSELİŞ SÜRÜYOR

Bayraktar, eylül ayında tarım girdilerindeki değişimleri de değerlendirdi. Buna göre, 20.20 kompoze gübresi yüzde 2,1, DAP ve amonyum nitrat gübresi yüzde 1,3, amonyum sülfat gübresi yüzde 1,2 artarken, ÜRE gübresinde yüzde 2,9 düşüş görüldü. Yıllık bazda ise ÜRE gübresi yüzde 75,3, DAP gübresi yüzde 51,3, 20.20 kompoze gübresi yüzde 48,6, amonyum nitrat gübresi yüzde 39,6 ve amonyum sülfat gübresi yüzde 31,6 oranında arttı.

Mazot fiyatları ise aylık yüzde 4,4, yıllık yüzde 31,3 artış gösterdi. Besi yemi ve süt yemi fiyatları sırasıyla aylık yüzde 4,1 ve yüzde 3,1 yükselirken, yıllık artış oranları besi yeminde yüzde 34,8, süt yeminde ise yüzde 30,6 oldu. Elektrik fiyatları yıllık yüzde 12,8, tarım ilaçları ise yüzde 14,9 arttı.

ÜRETİCİ VE MARKET ARASINDAKİ FİYAT FARKI DİKKAT ÇEKİYOR

Bayraktar, üretici ile market fiyatları arasındaki farkın en fazla patateste görüldüğünü ifade etti. Patatesin üreticide 4,38 TL olan fiyatı, markette 19,08 TL’ye yükseldi. Kabak, marul, patlıcan ve havuçta da benzer şekilde üretici ve market arasındaki fark yüksek oldu.

Eylül ayında markette fiyatı en fazla artan ürün marul olurken, üreticide en yüksek artış fındıkta gerçekleşti. Hem üretici hem de markette fiyatı en çok düşen ürün ise limon oldu.

MARKETTE VE ÜRETİCİDE FİYAT DEĞİŞİMLERİ

Eylül ayında markette 36 ürünün 29’unda fiyat artışı, 7’sinde ise düşüş görüldü. Markette marul fiyatları yüzde 65,1 artarken, sivri biber yüzde 54, kabak yüzde 38,8, patates yüzde 37,7 ve yeşil soğan yüzde 20,1 ile takip edildi. Market fiyatı en fazla düşen ürün ise yüzde 42,7 ile limon oldu.

Üreticide ise 28 ürünün 20’sinde fiyat artışı, 6’sında düşüş, 2 ürünün fiyatında ise değişim olmadı. Limonda yüzde 26,9 ile en fazla düşüş görülürken, fındık yüzde 73,7 ile fiyat artışının lideri oldu. Bunun ardından sivri biber, kabak, marul ve kuru incir fiyatları yükseldi.

FİYAT HAREKETLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Bayraktar, fiyat değişimlerini etkileyen faktörleri de şöyle açıkladı: “Nisan ayında yaşanan zirai don, fındık rekoltesini düşürdü ve fiyatları artırdı. Sivri biber ile kabakta sezon sonu nedeniyle arz azaldı ve fiyatlar yükseldi. Limon ihracatı ve erkenci çeşitlerin hasadı ise fiyat düşüşlerinde etkili oldu. Arz artışı kuru fasulye fiyatlarını da düşürdü.”