Çiftçinin enflasyonu durmadı: Meyve fiyatları uçtu!
TÜİK’in eylül verileri tarımda yeni bir yön değişikliğini gösterdi. Çiftçinin maliyeti yeniden artışa geçti, üstelik bazı ürünlerde rekor seviyede...
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılı Eylül ayı Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım-ÜFE) verilerini açıkladı. Buna göre tarımda üretici fiyatları bir önceki aya göre yüzde 5,8, bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 46,83 oranında arttı.
Bu artış, çiftçinin ürününü üretirken katlandığı maliyetlerin son aylarda yeniden yükseldiğini gösteriyor. Tarım-ÜFE, temmuz ve ağustostaki düşüşlerin ardından eylül ayında yeniden artış trendine girdi.
BİTKİSEL ÜRÜNLER VE HAYVANSAL ÜRETİMDE ARTIŞ
Sektörler bazında bakıldığında, tarım ve avcılık ürünleri ile ilgili hizmetlerde yüzde 6,28, ormancılık ürünlerinde yüzde 0,25, balıkçılıkta ise yüzde 1,96 azalış kaydedildi.
Ana ürün gruplarında; Tek yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 5,1, çok yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 4,38, canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde yüzde 3,42 artış yaşandı.
MEYVE FİYATLARINDA SERT ARTIŞ
TÜİK verilerine göre eylülde fiyat artışında başı meyve grubu çekti. Yıllık bazda en yüksek fiyat artışı yüzde 155,54 ile yumuşak çekirdekli ve sert çekirdekli meyvelerde görüldü. Yani elma, şeftali, kiraz, erik gibi meyveler geçen yıla göre ortalama yüzde 150’nin üzerinde zamlandı.
Aylık bazda en yüksek artış ise yüzde 19,63 ile “diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyveler” grubunda oldu. Bu gruba ceviz, fındık, badem gibi ürünler dahil.
BAZI ÜRÜNLERDE DÜŞÜŞ YAŞANDI
Her üründe artış görülmedi. Eylülde üzüm fiyatları yüzde 9, tropikal meyveler yüzde 5,2, yağlı meyveler ise yüzde 0,1 oranında geriledi. Buna karşın yumurta ve kümes hayvanlarında yüzde 13,9, çeltikte yüzde 7, lifli bitkilerde yüzde 5,6 oranında artış kaydedildi.
YILLIK ARTIŞTA GENEL TABLO
- Tarım-ÜFE yıllık artışı: yüzde 46,83
- Aylık artış: yüzde 5,80
- On iki aylık ortalama artış: yüzde 37,98
- En yüksek artış: Meyveler (yüzde 155,54)
- En düşük değişim: Yağlı meyveler (-yüzde11,84)
NE ANLAMA GELİYOR?
Bu tablo, üreticinin maliyet baskısının yeniden arttığına işaret ediyor. Gübre, yem, enerji ve iklim etkileriyle yükselen maliyetler, özellikle meyve-sebze fiyatlarını yukarı çekiyor. Tarımda fiyat artışı, önümüzdeki aylarda tüketici enflasyonuna da yansıması beklenen bir etki yaratabilir.
