Azerbaycan'ın en meşhur ve geleneksel yemekleri neler?

Türkiye mutfağı ile birçok ortak yemeği olan Azerbaycan mutfağı Orta Doğu ve Orta Asya'nın zengin mutfak kültürlerinden izler taşıyor. Et, sebze ve tahıl gibi temel besin gruplarının ustaca harmanlandığı Azerbaycan mutfağı, çok çeşitli etnik yapıların damak zevkinde etkilenmiş ve oldukça zenginleşmiştir.

AZERBAYCAN YEMEKLERİ VE MUTFAK KÜLTÜRÜ

Azerbaycan mutfağı, tarih boyunca farklı medeniyetlerin etkisinde kalarak zenginleşmiş bir mutfaktır. Et, hamur işleri ve aromatik baharatlar bu mutfağın temel taşlarını oluşturur.

Azeri mutfağını şekillendiren unsurların ilk sırasında "kültürel etkileşim" gelir. Türkiye, İran, Kafkaslar ve Çin mutfağından izler taşıyan Azeri mutfağı, farklı tekniklerle yemeklerin hem malzeme hem sunum açısından zenginleşmesini sağlamıştır.

Azerbaycan’da koyun eti, geleneksel mutfağın vazgeçilmezidir. Etli yemeklerin zengin aroması ve doyuruculuğu, bu tercihten kaynaklanır. Et, sadece taze değil, kurutulmuş, pastırma veya füme hâlinde de kullanılır.

Kişniş ve safran, Azeri mutfağında öne çıkan baharatlardır. Et ve sebze yemeklerinde bu baharatlar, yemeğin karakterini belirler. Zaman zaman tarçın da kullanılarak tatlı-ekşi dengesi yakalanır.

Yemeklerde genellikle tereyağı ve kuyruk yağı kullanılır. Zeytinyağı ise pek tercih edilmez. Bu da yemeklere özgün ve yoğun bir tat kazandırır.

AZERBAYCAN'IN EN MEŞHUR YEMEKLERİ

1-LÜLE KEBABI

Kıyma hâline getirilen dana veya kuzu eti, soğan, kuyruk yapı ve baharatlarla yoğrulur, şişe geçirilerek mangalda pişirilir. Görüntü ve yapılış itibarıyla Türkiye'deki şiş kebaba benzer. Genellikle kişniş ve sumaklı soğan eşliğinde sunulur.

2-PİTİ AŞI

Koyun eti, nohut, patates, safran ve kuru erikle yapılan, bakır kazanlarda yavaş pişirilen doyurucu ve aromatik bir çorbadır.

3-EVELİK DOLMASI

Labada benzeri evelik yaprakları, kıyma, pirinç, bulgur ve baharatlarla hazırlanan iç harçla sarılarak pişirilir. Genellikle yoğurtla servis edilir.

4-HINGEL

Azeri mantısı olarak da bilinen hingel, kıymalı veya patates harcıyla doldurulan, muska şeklinde sarılıp haşlanan ve tereyağıyla sunulan bir mantı türüdür.

5-DOVGA ÇORBASI

Yoğurt, nohut, pirinç ve yeşilliklerle yapılan bu hafif çorba, yazın soğuk, kışın sıcak yazın soğuk tüketilir. Çorba Türkiye'deki ayran aşı çorbasına benzerliğiyle bilinir.

6. YEŞİLLİKLİ QUTAB

İnce hamurun içine ıspanak, dereotu, pazı gibi yeşillikler konularak sacda pişirilen, gözlemeye benzer bir hamur işidir. Genellikle kahvaltıda tüketilir.

7. GÜRZE MANTISI

İç harcında kuyruk yağı da bulunan kıymalı mantılar haşlanır, yoğurtla ya da tereyağlı sosla sunulur. Şekli Çin mantısını andırır.

8. ŞAH PİLAVI

Et, kuru meyveler, safran ve baharatlarla hazırlanan bu zengin pilav yufkaya sarılarak fırında pişirilir. Sunumu kadar lezzetiyle de dikkat çeker.

9. NARNUMRU

Soğan, nar ve yumurtayla yapılan geleneksel bir kahvaltılıktır. Pratik yapımıyla evde de kolayca hazırlanabilir.,

10. BOZBAŞ KÖFTESİ

İçinde erik bulunan büyük köfteler patates ve nohutla birlikte haşlanır. Zerdeçal aromasıyla harmanlanan bu yemek oldukça doyurucudur.

11. KÜKÜ

Maydanoz, yeşil soğan ve ıspanakla yapılan bir çeşit yeşillikli omlettir. Ceviz ve baharatlarla zenginleştirilir, kahvaltılarda tüketilir.

12. ENENEVİ PLOV

Tatlı ve ekşi aromalı bu pilavda et, kuru meyveler, kestane ve safran bulunur. Basmati pirinciyle hazırlanır.

13. PİP DOLMASI

Zeytinyağlı sarma türü olan pip dolması, safran ve kuru meyvelerle tatlandırılır. Yoğurt ya da salçalı sosla sunulur.

14. QOĞAL

Çeşitli iç harçlarla (peynir, kıyma, patates, ıspanak) doldurulan, fırında pişirilen bir hamur işidir. Kahvaltı veya çay saatlerinde sunulur.

15. BADAMBURA

Nevruz zamanı yapılan, badem, şeker ve kaküle iç harcıyla hazırlanan tatlı poğaçadır. Şekli ve sunumuyla dikkat çeker.

16. UMAK HELVASI

Un ve suyla hazırlanan hamurun tereyağında kavrulup şerbetle birleşmesiyle yapılan geleneksel bir tatlıdır. Un helvasını andırır.

17. ŞEKERBURA

Fındık, şeker ve kaküleyle doldurulan tatlı bir çörektir. Nevruz’un simgesel tatlılarındandır. Sunumu oldukça şıktır.

İÇECEK KÜLTÜRÜ

Boza, kefir ve şalgam gibi fermente içecekler Azerbaycan’da sıklıkla tüketilir. Çay ise Azeri kültürünün ayrılmaz bir parçasıdır; günün her saati çay içilir. Türkiye’ye benzer şekilde, misafire çay ikram etmek bir nezaket göstergesidir.

Her ne kadar çay ön planda olsa da, kahve Azerbaycan’da yaygın değildir. Kahve kültürü henüz geniş kitlelere ulaşmamıştır.