Beypazarı Yaşayan Müze: Tarih ve kültürü deneyimle buluşturan bir hazine
Ankara’nın Beypazarı ilçesinde 2007’den beri hizmet veren Yaşayan Müze, Abbaszâde Konağı’nda Anadolu kültürünü canlı sergileme teknikleriyle ziyaretçilere sunuyor. Geleneksel kıyafetlerden kurşun dökmeye, her odada bir hikaye anlatılıyor.
Beypazarı Yaşayan Müze, Ankara’nın tarihi ilçesi Beypazarı’nda, Anadolu’nun kültürel mirasını deneyimsel bir yolculukla tanıtan eşsiz bir mekan. 19. yüzyıl sonlarında inşa edilen Abbaszâde Konağı’nda 2007 yılında kurulan müze, kültür bilimci Sema Demir’in öncülüğünde Türkiye’nin ilk uygulamalı halkbilim müzesi olarak kapılarını açtı. Ziyaretçilere seyirci olmaktan öte, kültürü yaşama fırsatı sunan müze, tarihî eşyalar ve yöresel gelenekleri interaktif yöntemlerle aktarıyor.
KURULUŞ VE TARİHÇE
Yaşayan Müze, akademisyen Zehra Sema Demir’in öğrenci yıllarında geliştirdiği bir projenin ürünü. 2006’da Beypazarı Belediyesinin desteğiyle hayata geçen proje, belediyeye ait tescilli Abbaszâde Konağı’nın kiralanmasıyla şekillendi. 23 Nisan 2007’de açılan müze, Anadolu kültürünü gelecek nesillere aktarma misyonunu üstlendi. 2012’de sosyal sorumluluk projesi olarak Rüstem Paşa Hamamı’nı restore ederek Türk Hamam Müzesi’ni açan Yaşayan Müze, bu adımla kültürel mirası koruma çabasını genişletti.
DENEYİMSEL SERGİLEME YÖNTEMLERİ
Müze, geleneksel vitrin sergilemesi yerine sahneleme, canlandırma ve drama gibi yöntemler kullanıyor. Anlatıcılar, ziyaretçilerle doğrudan iletişim kurarak deyim, mâni ve masallarla sözlü kültürü aktarıyor. Bilgi panosu veya yazılı yönlendirme bulunmayan müzede, her odada farklı bir kültürel deneyim sunuluyor. Ziyaretçiler, anlatıcıların rehberliğinde Anadolu’nun hikayelerine dalıyor.
MUTFAK VE ATÖLYE DENEYİMLERİ
Müzenin mutfak odasında Türk yemek kültürüne dair araçlar sergileniyor. Kostümlü rehberler, mutfakla ilgili atasözleri ve deyimlerin hikayelerini paylaşıyor. Ihlamur baskı atölyesinde ziyaretçiler, kalıplarla cüzdan, ayraç veya çanta gibi eşyalar üretiyor. Eski kiler bölümünde ise kurşun dökme geleneği tanıtılıyor; nazara karşı kurşun dökme ritüeli deneyimleniyor.
GELİN ODASI VE GELENEKSEL ETKİNLİKLER
Birinci kattaki gelin odası, çeyiz serme, yüklük ve gusülhane gibi gelenekleri tanıtır. Anlatıcılar, masallar ve hikayelerle kültürel bilgileri aktarır. Oyun odasında Hacivat ve Karagöz gösterileri düzenlenir; gösteri odasında ziyaretçiler geleneksel kıyafetleri giyerek geçmişe yolculuk yapar.
DOKUMA VE ÇATI KATI MİRASI
Müzenin “guşgana” adı verilen çatı katında geleneksel dokuma tezgahı bulunuyor. Beypazarı’na özgü peştamal ve ipek şal örnekleri sergileniyor ve satılıyor. Dokumacılık geleneği, ziyaretçilere yörenin el sanatlarını tanıma fırsatı sunuyor. Müze, haftanın her günü 09.00-18.00 saatleri arasında ziyarete açık.
