Ankaralıların kabullenilmiş çaresizliği! Trafik sorunu, Ankara halkının yaşam kalitesini nasıl etkiliyor?
Ankara trafiği bir kısır döngüde! TEPAV analizi, sorunun yeterli yol olmaması değil, kentin otomobile dayalı makroformundan ve iş-konut dengesizliğinden kaynaklanan yapısal bir kriz olduğunu ortaya koydu.
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Politika Analisti Sercan Sevgili’nin Ankara trafiği üzerine yaptığı analiz, başkentin derinleşen sorununun yüzeydeki tartışmaların ötesinde yapısal bir nitelik taşıdığını ortaya koydu. Sevgili’ye göre, trafik sıkışıklığı artık sadece günlük bir rahatsızlık olmaktan çıkıp, kent ekonomisini, hava kalitesini ve toplumsal zamanı etkileyen köklü bir yapısal sorun haline geldi.
SORUNUN KAYNAĞI: 1980 SONRASI KENTİN SAÇAKLANMASI
Ulaşım literatürüne atıf yapılan çalışmada, büyük metropollerdeki trafik sıkışıklığının kentin makroformu, arazi kullanımı deseni ve ulaşım sistemi tercihlerinin uzun dönemli birikiminin sonucu olduğu vurgulanıyor.
Ankara örneğinde bu durum, özellikle 1980’lerden sonra hızlanan çeperlere saçaklanma ve konut-istihdam alanları arasındaki mesafenin büyümesiyle kendini gösterdi. Kentin, güçlü bir raylı sistem yerine büyük ölçüde otomobile dayalı bir yol ağı üzerinden büyümesi, kentlileri “zorunlu uzun mesafeli yolculuklara” mahkûm etti.
KAPASİTE ARTIŞI SORUNU ÇÖZMEZ: TALEP İNDÜKLEMESİ UYARISI
Kamuoyundaki yaygın kanının aksine, sorunun sadece “yeterince yol olmaması” ile açıklanamayacağı belirtildi. Ulaşım araştırmalarında geniş kabul gören “Talep İndüklemesi” (Induced Demand) yaklaşımına dikkat çekilerek, yeni yol kapasitesi yaratmanın kısa vadede rahatlama sağlasa da, orta ve uzun vadede daha fazla araç trafiği üreterek sıkışıklığı yeniden ortaya çıkardığı vurgulandı.
Ankara’da ana arterlerde yıllardır tekrarlanan genişletme ve kavşak düzenlemelerinin kalıcı çözüm üretmemesi de bu tezi destekleyen en somut kanıt olarak sunuluyor. Analiz, meselenin aslında bir kapasite eksikliği değil, talep yönetimi ve mekânsal örgütlenme sorunu olduğunu gözler önüne seriyor.
NEVŞİN MENGÜ’DEN DİKKAT ÇEKEN YORUM: “SOSYAL SEFALETTE EŞİTLENMİŞİZ”
TEPAV’ın Ankara trafiği üzerine yaptığı bu analiz, gazeteci Nevşin Mengü tarafından da kamuoyuna duyuruldu. Mengü, çalışmada Ankaralılara sorulan “en büyük sorunlarınız nelerdir?” sorusuna verilen yanıtlara dikkat çekerek, kentlinin genel durumu hakkında çarpıcı bir değerlendirmede bulundu.
Mengü, halkın verdiği yanıtlara bakarak, “Çok küçük bir azınlık dışında, sosyal sefalette de eşitlenmişiz ve bunu bir ölçüde de kabullenmişiz.” yorumunu yaptı. Bu tespit, trafik gibi yapısal bir sorunun, kentlinin genel yaşam kalitesi ve kabullenilmiş çaresizlik algısıyla iç içe geçtiğini bir kez daha gözler önüne serdi.
