Ankara Kuruyemişçiler Odası Başkanı Sevimli'den "ceviz" çıkışı: Üretim bitti!

Ankara Kurukahveciler ve Kuruyemişçiler Odası Başkanı Aytaç Sevimli, Yeni Ankara'ya kuruyemiş sektöründe yaşanan sorunlara ilişkin açıklamalarda bulundu. Sevimli, Türkiye’de ceviz üretiminin neredeyse durma noktasına geldiğini belirterek, “Üretim bitti. Üretim bitince ne oldu? Ceviz dışarıdan gelmeye başladı. Ülkede üretim yoksa dışarıya muhtaç kalırsınız.” dedi.

Yerli üretimin desteklenmemesi nedeniyle ceviz ağaçlarının kesildiğini ileri süren Sevimli, şöyle konuştu:

“Eğer Türkiye’de çiftçiye yeterli destek verilmiş olsaydı, bu ağaçlar kesilmezdi. Çünkü üretici o ağacı hemen satmak zorunda kalmazdı. Şimdi üretici ceviz ağacını bin liraya satıyor ama ürettiği cevizden sadece 300 lira kazanabiliyor.”

Ceviz üretiminin ciddi maliyetler içerdiğini belirten Sevimli, “Ceviz ağacının çapası, ilacı, işçisi, toplanması hepsi ayrı bir masraf. Mazot da maliyeti artırıyor. Üretici bakıyor ki cevizi 3 liraya satıyor ama 5 lira harcıyor.” diye konuştu.

“CEVİZ ÜRETİCİSİ DESTEKLENİRSE, YERLİ ÜRETİM CANLANIR"

Bazı vatandaşların cevizin bakım gerektirmeyen, kendiliğinden yetişen bir ürün olduğunu düşündüğünü belirten Sevimli, “Cevize bakmazsan, ceviz sana bakmaz. Bakım yapılmazsa verim alınamaz. Oysa doğru ilaçlama ve gübreleme ile ağaç başına 400-500 kiloya kadar verim alınabilir.” şeklinde konuştu.

Sevimli, yerli cevizin hem besin değeri hem de lezzet açısından çok değerli olduğunu ifade ederek, “Yerli ceviz daha vitaminli, daha yağlı. Vücudun ihtiyacı olan mineralleri karşılıyor. Amerika'dan gelirken vapura yüklenerek ithâl edilen cevizlerin, deniz tuzu ve nem nedeniyle yağı çekildiği için lezzeti gidiyor.” dedi.

Yerli üretimin yeniden canlandırılması gerektiğini vurgulayan Sevimli, devlet desteklerinin artırılması halinde ceviz üretiminin yeniden yükselebileceğini ifade etti.

"TÜRKİYE’DE FINDIK BORSASI YOK"

Oda Başkanı Sevimli, Türkiye’nin dünya fındık üretiminin yaklaşık yüzde 70’ini karşıladığı halde fiyatların yurt dışında belirlendiğini iddia ederek, “Fındık bizde yetişiyor ama fiyatı Almanya’daki fındık borsası belirliyor. Maalesef Türkiye’de fındık borsası yok.” dedi.

Fındığın Türkiye’den çıkıp Almanya’da fiyatlandıktan sonra yeniden Türkiye’ye döndüğünü ifade eden Sevimli, bu süreçte kazananın çiftçi değil, yurt dışındaki büyük sermaye grupları olduğunu “Bu sistemde çiftçi değil, fiyatı belirleyen borsa sahipleri kazanıyor.” ifadesini kullandı.

Fiyatların bu şekilde belirlenmesi nedeniyle çiftçinin ürününün değerini alamadığını vurgulayan Başkan Sevimli, Ticaret Bakanlığına çağrıda bulunarak, Giresun’da kurulması planlanan fındık borsasının bu durumu değiştirebileceğine işaret etti. Sevimli, “Eğer bu borsa kurulursa, artık çiftçinin ürettiği fındığın fiyatını biz belirleyeceğiz. Bu da herkesin hak ettiği değeri alması anlamına gelir.” dedi.

Fındık fiyatlarındaki dalgalanmalara da dikkat çeken Sevimli, şunları söyledi:

“Geçen sene fındığın kilosu 400 liraydı, bu sene bin 400 liraya tezgâhlarda satılıyor. Vatandaş bu farkı görünce şaşırıyor. ‘Niye bu kadar fark var?’ diye bize soruyor. Oysa biz son satıcıyız. Fiyatı biz belirlemiyoruz. Toptancıdan aldığımız fiyata kâr marjı koyarak satıyoruz.”

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FISTIĞI VURDU!

Sevimli, Antep fıstığındaki fiyat artışının temel nedeninin iklim değişikliği ve ağaçların doğası gereği düzensiz ürün vermesi olduğunu söyledi. Sevimli, “Geçen yıl 600-800 lira bandında olan Antep fıstığı bu yıl bin 700 lira civarına kadar çıktı.” dedi.

Küresel ısınmanın Türkiye’yi de olumsuz etkilediğini belirten Sevimli, “Son yıllarda dolu yağışı, düzensiz yağmurlar ve kuraklık gibi iklim olayları Antep fıstığı üretimini düşürdü. Üretim azalınca, doğal olarak fiyatlar da yükseliyor. Şu an düşük üretimin olduğu bir dönemdeyiz.” açıklamasında bulundu.

"YILBAŞI AKŞAMLARININ OLMAZSA OLMAZI KURUYEMİŞ, LÜKS HALİNE GELDİ"

Yaklaşan yılbaşı öncesinde kuruyemiş fiyatlarında yeni zamların beklendiğini belirten Sevimli, dar gelirli vatandaşların kuruyemişe ulaşmakta her geçen yıl daha da zorlandığını söyledi.

Yılbaşının Türkiye’de kuruyemiş tüketiminin en yoğun olduğu dönem olduğunu hatırlatarak temel ihtiyaçlarını dahi karşılamakta zorlanan vatandaşların kuruyemişi artık bir lüks olarak gördüğünü belirten Sevimli, “Birçok kişi ‘Bu yıl yılbaşında kuruyemiş alamayacağım’ diyor, hatta bazıları yıl boyunca hiç alamıyor.” ifadelerini kullandı.

Okulların açılmasıyla birlikte çocukların beslenme çantalarında da kuruyemişe yer verilmesinin istendiğini belirten Sevimli, “Öğretmenler, öğrencilerin sağlıklı beslenmesi için kuruyemiş öneriyor. Ama aileler bunu karşılamakta güçlük çekiyor.” diye konuştu.

"LÜKS KARIŞIK ALGISI VATANDAŞI YANILTIYOR"

Sevimli, zincir marketlerin şehir merkezlerinde her ürünü satmaya başlamasının küçük esnafı ciddi şekilde etkilediğini dile getirerek, “Bir zincir markette artık kuruyemişten elektronik eşyaya kadar her şey satılıyor. Ben sadece kuruyemiş satan bir esnafım, zincir marketin aynı caddeye gelip kuruyemiş satması bizim için büyük haksızlık.” ifadelerini kullandı.

Vatandaşın zincir marketleri ucuz, küçük esnafı ise pahalı olarak algıladığını belirten Sevimli, fiyatların aslında büyük oranda aynı olduğunu söyledi.

Sevimli, “Biz de aynı fiyata satıyoruz ama içerikte fark var. Karışık kuruyemişlerde oyun oynanıyor. Lüks karışık, süper karışık gibi isimlerle satış yapılıyor ama içeriğinde ne kadar Antep fıstığı, fındık, badem var belli değil. Örneğin, içine fazla leblebi eklenerek fiyat düşürülüyor.” dedi.

Başkan Sevimli, tüketicilere uyarılarda bulunarak, şunları kaydetti:

“Kuruyemişinizi gram gram, gözünüzle göre göre alın. 100 gram ya da 200 gram alırken içindeki Antep fıstığı mı çok, leblebi mi fazla bakın. Karışıma aldanmayın. Bizim gibi dökme ürün satan esnaflarda bu ayrımı rahatlıkla görebilirsiniz. Etikette 'lüks karışık' yazıyor ama içinde lüks olan ne kadar, ona dikkat edilmeli.”