Ankara Balgat adını nasıl aldı? Kökeni Ermenice mi yoksa Türkçe mi? Mustafa Kemal Atatürk Balgat semtinin ismini nasıl koydu?

Ankara’nın merkezi semtlerinden Balgat, günümüzde iş merkezleri, konutlar ve sosyal alanlarla dolu modern bir bölge olarak biliniyor. Ancak bu semtin adının kökeni, tarih boyunca farklı görüşlere ve halk arasında anlatılan ilginç hikâyelere konu olmuş durumda.

ERMENİCE KÖKEN İDDİASI

Bazı kaynaklar, Balgat isminin Ermenice kökenli olabileceğini öne sürüyor. Bu görüşe göre “bal” ve “gata” kelimelerinin birleşiminden oluşan Balgat, Ermenice’de “toprak” veya “bölge” anlamına gelen “gata” ile birlikte, “bal dolu yer” ya da “bal üretilen bölge” anlamını taşıyor olabilir. Bu teori, semtin tarih boyunca bal üretimiyle anılmasına da bir açıklama getirebiliyor.

TÜRKÇE KÖKEN İDDİASI

Diğer bir görüş ise Balgat isminin Türkçe kökenli olduğuna işaret ediyor. Buna göre “Balgaç” veya “Baltaç” gibi isimlerden türemiş olabilecek Balgat, bölgedeki yerleşimcilerin veya toprak sahiplerinin isimlerinden kaynaklanıyor olabilir. Ayrıca “kat” veya “gat” kelimelerinin öz Türkçe’de şehir anlamına geldiği belirtiliyor. Bu bağlamda Balgat, “bal şehir” anlamına gelen bir isim olarak da yorumlanabiliyor.

TARİHİ VE HALK HİKÂYELERİ

Balgat, Osmanlı dönemine ait kayıtlarda da geçmesiyle bilinen oldukça eski bir yerleşim. Ancak adının tam olarak ne zaman konulduğu bilinmiyor. Halk arasında anlatılan popüler bir hikâyeye göre, Mustafa Kemal Atatürk bir gün şehrin dışında kalan Balgat Köyü’ne uğrar. Çay içmek isteyen Atatürk’e sunulan çayda şeker yoktur. Bunun üzerine köy halkı Ankara şivesiyle, “Şeker yok amma bal var, bal gat Atam, bal gat” der. Atatürk de bu sözlerden etkilenerek bölgenin adını “Balgat” koyar.

MODERN BALGAT

Günümüzde Ankara’nın en gözde ve merkezi semtlerinden biri olan Balgat, 50 yıl öncesine kadar kışın çamur, yazın ise tozla kaplı bir köy görünümündeydi. Ancak binlerce yıl öncesine uzanan tarihî geçmişi ve adıyla ilgili ilginç öyküleri, Balgat’ı sadece modern bir yerleşim değil, aynı zamanda kültürel bir miras olarak da öne çıkarıyor.