Tırnak rengine bak, hastalığını öğren

Sosyal medyada hızla yayılan “tırnak rengine göre hastalık teşhisi” paylaşımları tıp uzmanlarını ikiye böldü. Dermatoloji literatürü bazı bulguları desteklese de uzmanlar, bu içeriklerin büyük bölümünün bağlamından koparıldığını ve yanlış yönlendirmeye açık olduğunu belirtiyor.

Instagram’da sağlık alanında paylaşımlar yapan popüler sayfalarda paylaşılan görsellerde tırnak rengi, çizgilenme ve şekil bozukluklarının kansızlıktan cilt kanserine kadar birçok hastalığın “erken habercisi” olabileceği iddia ediliyor. Peki bu bilgiler ne kadar doğru?

Bilimsel araştırmalar, tırnaklardaki bazı bulguların sistemik hastalıklarla ilişkili olabileceğini gösteriyor. Ancak uzmanlar, sosyal medya içeriklerinin bu ilişkileri basitleştirerek kesinmiş gibi sunduğuna dikkat çekiyor.

TIRNAK RENKLERİ NE ANLATIYOR, BİLİM NE SÖYLÜYOR?

Solgun tırnak – Kansızlık bağlantısı var ama kesin değil

2017’de Journal of Dermatology dergisinde yayımlanan bir çalışma, tırnak solgunluğunun demir eksikliği anemisi olan hastalarda daha sık görüldüğünü gösterdi. Fakat araştırmacılar, bunun tek başına teşhis kriteri olamayacağını vurguluyor.

Sarı tırnak – Mantar, sigara ve kozmetik etkiler

Sarı tırnak sendromu üzerine yapılan derlemeler, bu rengin mantar enfeksiyonu ve bronşiyektazi gibi ciddi tablolarda görülebileceğini doğruluyor. Fakat en yaygın nedenler: sürekli oje kullanımı ve tütün dumanına maruziyet.

Koyu çizgi – Melanom ihtimali var ama nadir

Tırnaktaki tek bir koyu çizgi (longitudinal melanonişi) bazı durumlarda subungual melanom (tırnak altı kanseri) belirtisi olabilir.

Çukurlu tırnak – Psoriasis ile bilimsel olarak ilişkili

Psoriasis hastalarının yaklaşık yüzde 40’ında tırnaklarda çukurcuklanma (pitting) görülüyor.

Çizgilenme – Beslenme eksikliği ilişkisi zayıf

Beau çizgileri denilen yatay olukların; geçirilen enfeksiyonlar, travma, kemoterapi ve ağır stres gibi birçok nedenle ortaya çıkabildiği biliniyor. Yalnızca beslenme eksikliği ile açıklanamaz.

TIRNAK RENGİNDEN ENDİŞE EDİYORSANIZ DİKKAT

Tırnakların vücuttaki bazı sistemik değişiklikleri yansıtabildiği biliniyor, ancak sosyal medyada dolaşan içerikler bu ihtimalleri çoğu zaman “kesin teşhis” gibi sunarak tıbbi gerçekliği çarpıtıyor. Araştırmalar bazı tırnak değişikliklerinin hastalıklarla ilişkili olabileceğini gösterse de bu bulgular tek başına tanı koymak için yeterli değil; dolayısıyla paylaşılan tırnak-inceleme görselleri tamamen uydurma olmasa da eksik, abartılı ve bağlamından kopuk yorumlara dayanıyor. Uzmanlar, uzun süredir devam eden veya belirgin tırnak değişikliklerinde kişilerin profesyonel bir hekim değerlendirmesine başvurmasını öneriyor.