Gıda zehirlenmeleri neden artıyor? TMMOB Gıda Mühendisleri uyardı: Soğuk zincir ve çapraz bulaş uyarısı
TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Başkanı Yaşar Üzümcü, son dönemde artış gösteren gıda zehirlenmeleri ve denetim yetersizlikleri hakkında Yeni Ankara’ya özel açıklamalarda bulundu.
TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Başkanı Yaşar Üzümcü, gıda denetimlerinin yetersiz kaldığını vurgulayarak, “Gıda mühendislerinin sayısının artırılması şarttır. Bakanlık, gıda işletmelerini açacak kişileri titizlikle denetlemeli; merdiven altı, ruhsatsız ve izinsiz işletmelere kesinlikle izin verilmemelidir.” dedi.
“GIDA ZEHİRLENMELERİNDE ANİ ARTIŞ ARAŞTIRILMALI”
Üzümcü, son günlerde meydana gelen gıda zehirlenmelerine ilişkin, “Son günlerde gıda zehirlenmelerinin sık sık gündeme gelmesi düşündürücüdür. Üstelik havalar çok sıcak olmamasına rağmen bu kadar artış yaşanması durumu daha da dikkat çekici hâle getiriyor. Bu olayların neden bu kadar arttığını araştırmak gerekir. Bunun dışında KYK yurtlarında ve toplu tüketim alanlarında da çok sayıda zehirlenme vakası görülüyor. Bir yerde 50 kişinin, başka bir yerde 15 kişinin hastaneye başvurması gibi olaylarla sık sık karşılaşıyoruz.” ifadelerine yer verdi.
“‘ÇİFTLİKTEN ÇATALA’ GIDA GÜVENLİĞİ ŞART”
Gıda zehirlenmelerinin nedenlerine değinen Üzümcü, şunları söyledi:
“Gıda zehirlenmeleri, gıda güvenliği ilkelerine dikkat edilmeden hazırlanan ve tüketilen ürünler sonucunda ortaya çıkar. ‘Çiftlikten çatala’ uzanan üretim ve tüketim zincirinde gıdaların belirli saklama koşulları vardır. Örneğin birçok gıda ürününün soğuk zincirde üretilmesi, sevk edilmesi, depolanması ve tüketiciye +4°C’de ulaştırılması gerekir. Soğuk zincirin hiçbir aşamada kırılmaması önemlidir. Aynı şekilde bazı ürünlerin, özellikle fast-food işletmelerinde veya catering hizmeti veren yerlerde pişirildikten sonra belirli sıcaklıklarda muhafaza edilmesi ve o sıcaklıkta sevk edilmesi gerekir. Bu ürünlerin uzun süre uygun olmayan koşullarda bekletilmesi ise gıda kaynaklı hastalık riskini artırır. Hazırlanan gıdalar uygun sıcaklıklarda tutulmalı ve bu şekilde müşteriye teslim edilmelidir. Bu şekilde soğuma ve yeniden ısınma sırasında bakteri üremesi gerçekleşebilir ve gıda zehirlenmeleri ortaya çıkabilir.”
“ÇAPRAZ BULAŞ GIDA ZEHİRLENMELERİNİN BAŞLICA NEDENİ”
Üzümcü, gıda zehirlenmelerinde en önemli risklerden birinin ‘çapraz bulaş’ olduğunu vurgulayarak, “Ayrıca çok önemli bir nokta olan ‘çapraz bulaş’ olayına da dikkat edilmelidir. Bu durum, pişmiş bir ürün ile çiğ bir ürünün aynı alet veya ekipmanla hazırlanması sonucunda oluşur. Örneğin bir bıçak önce çiğ ete kullanılıp, ardından aynı bıçakla pişmiş bir hamburger ekmeği kesilir veya salata hazırlanırsa, çiğ üründen gelen bakteriler pişmiş ürüne bulaşabilir. Bu çapraz bulaş, gıda zehirlenmelerinin en önemli nedenlerinden biridir. Bunun yanında hijyen kurallarına uyulmaması da büyük risk taşır. El hijyenine, alet ve ekipman temizliğine dikkat edilmezse yine gıda kaynaklı zehirlenmeler ve hastalıklarla karşılaşmak mümkündür.” şeklinde konuştu.
Ortaköy'deki facianın ardından merak konusu oldu: Türkiye'de son 4 yılda kaç insan zehirlenerek öldü?Gündem“DENETİMLER ARTMALI”
Gıda zehirlenmelerindeki artışın denetim yetersizliklerinden kaynaklandığını belirten Üzümcü, “Tarım ve Orman Bakanlığı elbette denetimler yapıyor; ancak bu tür olayların bu kadar artması, denetimlerin yeterli olmadığını gösteriyor. Bakanlığın açıklamalarına göre denetim sayıları artmış olsa da denetim elemanı ve ekip sayısında bir artış yok. Bu durum denetim sürelerinin kısaldığını ve denetimlerin etkin bir şekilde yapılamadığını ortaya koyuyor. Sonuç olarak yapılan denetimler maalesef yetersiz kalıyor. Ayrıca bu ekiplerde gıda güvenliği ve gıda mikrobiyolojisi konusunda yetkin meslek gruplarının, özellikle gıda mühendislerinin bulunması şarttır. Gıda mühendislerinin sayısının artırılmasına mutlaka önem verilmelidir. Bakanlık, gıda işletmelerini açacak kişileri denetlemeli ve merdiven altı, ruhsatsız, izinsiz işletmelere kesinlikle izin vermemelidir. Hem Tarım ve Orman Bakanlığı hem de yerel yönetimler ile belediyelere bu konuda büyük görev düşmektedir.” diye aktardı.
“RUHSATSIZ VE İZİNSİZ İŞLETMELERE İZİN VERİLMEMELİ”
Üzümcü, gıda sektöründe artan kontrolsüz işletme açılımlarına da dikkat çekerek, sözlerini şu şekilde devam ettirdi:
“Son zamanlarda birçok kişi eline belirli bir miktar para geçince kolayca bir işletme açıyor. Genellikle bir büfe, fast-food yeri, dönerci veya benzeri gıda sunum noktalarını tercih ediyorlar. Ancak bu işletmelerin sahiplerinin, çalışanlarının ya da ustalarının gıda güvenliği veya gıda riskleri konusunda yeterli bilgisi yok. Bu kişiler herhangi bir eğitim ya da kurs almamış oluyor. Bu durum ciddi bir boşluk oluşturuyor. Gıda işletmesi açacak kişilere yasal zorunluluk getirilmelidir. İşletme sahipleri ve çalışanlar mutlaka kapsamlı bir eğitimden geçmeli, sınava tabi tutulmalı ve ancak bu sınavı başarıyla tamamlayanlar sertifika alarak bu işletmeleri açabilmelidir. Böylece gıda güvenliği, hijyen, çapraz bulaşma, soğuk zincir gibi temel konular bilinir ve bu bilgiler doğrultusunda hareket edilir. Bu yaklaşım gıda güvenliğini sağlamak için oldukça gereklidir.”
Tarladaki ilaçtan sofradaki yemeğe uzanan görünmez yolculuk: PestisitYaşam ve Sağlık“GIDA ETİKET OKURYAZARLIĞI HAYATİ ÖNEMDE”
Ruhsatsız ve izinsiz işportacılardan gıda satın alınmasının ciddi sağlık riskleri doğurduğunu vurgulayan Üzümcü, “Özellikle işporta dediğimiz, ruhsatı ve belgesi olmadan seyyar şekilde gıda satan kişilere kesinlikle izin verilmemelidir. Gıda satışı yapan bu tür işportacılar ciddi risk oluşturur. Tüketicilerimiz de geriye dönük izlenebilirliği olmayan yerlerden alışveriş yapmamalıdır. Ayrıca gıda etiket okuryazarlığı son derece önemlidir. Tüm tüketicilerin gıda etiketlerini okuyabilmesi ve anlaması gerekir. Etiketlerde son kullanma tarihi, içerik bilgisi, üretim yeri gibi tüm bilgiler bulunmaktadır. Tüketiciler etiket bilgisi olmayan ürünleri almamalı, ruhsatsız veya izinsiz seyyar satıcılardan gıda temin etmemelidir. Biz de bu konuda farkındalığı artırmak için elimizden geldiğince kamuoyunu bilgilendirmeye çalışıyoruz. Ancak bu alanda daha fazla yol alınması gerekiyor. Bu konuda biz her zaman iş birliğine açığız.” diyerek sözlerini noktaladı.
