“Diyet yapıyorum yine de kilo veremiyorum” mu diyorsunuz? Asıl nedeni kanınızda mı gizli?

Sosyal medyada Eda Kaçar isimli bir diyetisyen tarafından paylaşılan “kan tahlilinde bu değerleriniz düşükse kilo veremezsiniz” iddiası on binlerce kullanıcıya ulaştı. Paylaşımda ferritin, B12 vitamini, D vitamini ve tiroid hormonlarının metabolizmanın “kilit belirleyicileri” olduğu, bu değerler düşükse “yağ yakımının durduğu” savunuldu. Peki bilimsel çalışmalar bu iddiaları doğruluyor mu?

DÜŞÜK FERRİTİN YAĞ YAKIMINI DURDURUR MU?

Paylaşım, düşük ferritinin hücrelerin oksijenlenmesini azaltacağı ve yağ yakımını durduracağı iddiasını içeriyor. Ancak çalışmalar ferritinle ilgili tabloyu biraz farklı çiziyor. Yüksek ferritin düzeyleri obezite ve metabolik sendromla ilişkili. Düşük ferritin, yağ yakımını doğrudan durdurmaz; ancak enerji üretimini ve metabolik performansı zayıflatarak dolaylı biçimde yağ kaybını yavaşlatabilir.

B12 VİTAMİNİ KİLO VEREMEMENİN ANA NEDENİ Mİ?

B12 eksikliği yorgunluk ve nörolojik belirtilerle ilişkilendiriliyor; ancak kilo verememe üzerinde doğrudan belirleyici bir faktör olduğu bilimsel olarak kanıtlanmış değil. B12 eksikliği varsa, kişi sürekli yorgun hissettiği için daha az hareket etme eğiliminde olabilir ve kilo verme çabaları dolaylı olarak zorlaşabilir.

D VİTAMİNİ VE OBEZİTE İLİŞKİSİ

D vitamini eksikliği ile obezite arasında ilişki olduğu biliniyor. D vitamini takviyesi yağ kütlesinde mütevazı bir azalmaya yol açabilir, ancak obeziteyi doğrudan tedavi ettiği söylenemez.

TİROİD HORMONLARI METABOLİZMAYI NASIL ETKİLİYOR

Tiroid hormonlarının -özellikle T3’ün- metabolizma hızını, enerji tüketimini ve yağ oksidasyonunu etkilediği güçlü kanıtlarla desteklenmiş bir gerçeklik. Ancak sağlıklı bireylerde hafif dalgalanmaların tek başına kilo verememenin “ana nedeni” olduğu yönünde kesin kanıt yok.

ÖNCELİĞİNİZ SOSYAL MEDYA PAYLAŞIMLARI DEĞİL, BİLİM OLSUN

Sonuç olarak, ferritin, vitaminler ve tiroid hormonları metabolik sağlık açısından elbette önemli; fakat sosyal medya paylaşımındaki gibi “bu değer düşükse kesinlikle kilo veremezsiniz” şeklindeki ifadeler bilimsel açıdan aşırı genelleme niteliğinde ve dikkat çekme maksadı taşıyor. Bilimsel araştırmalar, bu parametrelerin kilo yönetimine etkisinin çoğunlukla dolaylı olduğunu, ana belirleyicinin hâlâ toplam enerji dengesi, yaşam tarzı, hormonel durum ve bireysel metabolik farklılıklar olduğunu gösteriyor.