Selahattin Demirtaş tahliye mi oluyor? Devlet Bahçeli'nin çağrısı ve AİHM kararı ne anlama geliyor?

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Selahattin Demirtaş’ın "derhal tahliye edilmesi" yönündeki kararına Türkiye tarafından yapılan itirazı reddetti. Bu gelişme sonrası MHP lideri Devlet Bahçeli'nin Demirtaş açıklaması "Selahattin Demirtaş tahliye mi oluyor?" sorusunu gündeme getirdi.

Selahattin Demirtaş tahliye mi oluyor? Devlet Bahçeli'nin çağrısı ve AİHM kararı ne anlama geliyor?

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkında daha önce verdiği “tahliye edilmesi gerektiği” yönündeki kararın ardından Türkiye’nin yaptığı itirazı değerlendirdi. Mahkeme, Türkiye’nin başvurusunu reddederek hak ihlalinin bir kez daha tescillendiğine hükmetti.

Kararda, Demirtaş’ın tutukluluğunun siyasi amaç taşıdığı, yargı süreçlerinin makul sürede sonuçlanmadığı ve yeterli delil bulunmadığı belirtildi.

TANRIKULU: “DERHAL TAHLİYE EDİLMELİDİR”

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Diyarbakır Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, karara ilişkin yaptığı açıklamada, AİHM’nin kararının kesinleştiğini vurguladı. Tanrıkulu, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi diyor ki; Selahattin Demirtaş yeterli şüphe nedeni olmadan, siyasi saiklerle tutuklanmıştır. Bu nedenle hakları ihlal edilmiştir. Olması gereken derhal tahliye edilmesidir” ifadelerini kullandı.

Tanrıkulu, ayrıca AİHM kararının uygulanması için ayrı bir başvuruya gerek olmadığını belirterek, “İstinaf Mahkemesi’nin dosyayı ele alıp tahliye kararı vermesi gerekiyor” dedi.

BAHÇELİ: “TAHLİYESİ TÜRKİYE İÇİN HAYIRLI OLACAKTIR”

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli ise AİHM kararına ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Hukuki yollar sonuca ulaşmıştır. Tahliyesi Türkiye için hayırlı olacaktır” açıklamasında bulundu.

CHP’Lİ OKAN KONURALP’TEN AÇIKLAMA

AİHM kararının kesinleşmesinin ardından CHP Ankara Milletvekili Okan Konuralp, sosyal medya hesabından bir paylaşım yaptı. Konuralp, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Adalet Bakanlığı’nın itirazını reddederek Selahattin Demirtaş hakkında verdiği ihlal kararını kesinleştirmiş oldu. Kesinleşen karara istinaden Selahattin Demirtaş vakit kaybetmeksizin serbest bırakılmalıdır. Barış ve adalet için.” ifadelerini kullandı.

AİHM: AVRUPA’NIN İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa Konseyi bünyesinde faaliyet gösteren uluslararası bir yargı organıdır. 1959 yılında kurulan mahkemenin merkezi Fransa’nın Strasbourg kentindedir. AİHM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve ek protokoller çerçevesinde, üye ülkelerde yaşanan insan hakları ihlallerini denetler. 46 üye devletten oluşan Avrupa Konseyi’nin tüm üyeleri, AİHM’nin yargı yetkisini tanımıştır. Bu ülkeler arasında Türkiye de bulunmaktadır.

Türkiye ve AİHM Arasındaki İlişki

Türkiye, 1987 yılında bireysel başvuru hakkını, 1990 yılında ise AİHM’nin zorunlu yargı yetkisini tanıdı. Türkiye, Avrupa’da en fazla dava açılan ülkelerden biri konumunda olup, Rusya’dan sonra ikinci sırada yer almaktadır.

AİHM Nasıl Çalışır?

Mahkeme, bireysel başvurular üzerine hareket eder. Süreç şu adımlarla işler:

  • Başvuru: Şahıs veya kurumlar Strasbourg’a posta veya elektronik sistemle başvuru yapabilir.
  • İlk İnceleme: Tek yargıç başvurunun kabul edilip edilmeyeceğine karar verir.
  • Kabul Edilebilirlik: Üç yargıçlı komite başvurunun esas yönünden incelenip incelenmeyeceğini belirler.
  • Esas İnceleme: Çoğunlukla yedi yargıçtan oluşan daire kararı verir.
  • Büyük Daire: Önemli veya emsal niteliğindeki davalar 17 yargıçla görüşülür.
  • Karar ve Uygulama: Kararlar bağlayıcıdır; ihlal tespit edilirse tazminat veya manevi tatmin ödenmesine hükmedilebilir.
  • Denetim: Kararların uygulanması Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından izlenir.

Kararların Hukuki Niteliği

AİHM kararları, taraf devletler için bağlayıcı niteliktedir. Ancak mahkeme, iç hukuku doğrudan değiştirmez. Devletler karara uygun düzenlemeleri kendileri yapmakla yükümlüdür. Bu yönüyle AİHM kararları, ulusal yasaların veya uygulamaların insan hakları standartlarına uyumunu sağlamayı hedefler.

SELAHATTİN DEMİRTAŞ HAKKINDAKİ CEZALAR

Selahattin Demirtaş, 4 Kasım 2016’dan bu yana tutuklu bulunuyor. Hakkında çeşitli suçlamalardan mahkûmiyet kararları bulunan Demirtaş, Edirne F Tipi Cezaevi’nde tutuluyor.
Demirtaş’ın davaları arasında Kobani Davası öne çıkıyor. Bu davada 2024 yılında verilen toplam ceza 42 yılı buldu.

Demirtaş’ın yargılandığı ve hüküm giydiği bazı davalar şöyle:

  • Kobani Davası (6–8 Ekim Olayları): Devletin birliğini bozma, suç işlemeye tahrik, terör propagandası suçlarından toplam 42 yıl hapis
  • İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi: Terör örgütü propagandası suçundan 4 yıl 8 ay
  • Ankara 25. Ağır Ceza Mahkemesi: Kamu görevlisini hedef gösterme suçundan 2 yıl 6 ay
  • Mersin 14. Asliye Ceza Mahkemesi: Devlet organlarını aşağılama ve halkı kin ve düşmanlığa tahrik suçundan 2 yıl 6 ay
  • Cumhurbaşkanına Hakaret Davası: 3 yıl 6 ay
  • Ankara 44. Asliye Ceza Mahkemesi: Toplantı ve gösteri yürüyüşlerine muhalefet suçundan 1 yıl 3 ay
MHP CHP Devlet Bahçeli DEM Parti