Atatürk'ün Ankara’da tarihe damga vuran konuşmaları ve ziyaret noktaları

Mustafa Kemal Atatürk, 27 Aralık 1919 tarihinde Millî Mücadele’nin yönetim merkezi olarak belirlediği Ankara’ya gelerek, Türk tarihinde dönüm noktası olacak bir süreci başlattı. Birinci Dünya Savaşı sonrası Osmanlı topraklarının işgale uğraması ve Sevr Anlaşması'nın dayatılmasıyla birlikte, bağımsızlık mücadelesinin örgütlenmesi amacıyla Samsun’dan başlatılan yolculuk, Ankara’da yeni bir evreye taşındı.

ANKARA’YA GELMEDEN ÖNCE SİVAS VE ERZURUM KONGRELERİ

Atatürk, Ankara’ya gelmeden önce Sivas ve Erzurum Kongrelerinde millî iradeye dayalı bir hükümetin temellerinin atılmasını sağlamıştı. 16 Aralık 1919’da Ankara’ya hareketini ilgililere bildiren Mustafa Kemal Paşa, yolculuğu boyunca halk desteğini artırmak ve Millî Mücadele’ye moral vermek için gizli bir program uyguladı. 18 Aralık 1919’da Sivas’tan yola çıkan heyet, Kayseri-Mucur-Hacıbektaş-Kırşehir-Kaman güzergahı boyunca halktan destek talep etti ve 27 Aralık 1919’da Ankara’ya ulaştı.

Ankaralılar, Atatürk ve Heyet-i Temsiliye’yi büyük bir coşkuyla karşıladı. Bu coşkuyla duygulanan Atatürk, “Ankaralılar beni misli görülmemiş bir heyecanla karşıladılar” sözleriyle minnettarlığını ifade etti.

ZİRAAT MEKTEBİ: İLK KONUŞMALAR VE HALKLA BULUŞMA

Atatürk’ün Ankara’ya gelişinin ardından yaptığı ilk konuşma, 27 Aralık 1919’da Ziraat Mektebi’nde gerçekleşti. Bu konuşmada, ulusun bağımsızlığı için birlik olmasının önemine değinilmiş, milletin kabiliyetine ve direniş gücüne olan inanç vurgulanmıştır. Aynı zamanda 28 Aralık 1919’da Ziraat Mektebi’nde şehir ileri gelenlerine yaptığı konuşmada, Mondros Mütarekesi sonrası yaşanan gelişmeler ve Milli Mücadele’nin amacı detaylı şekilde aktarılmıştır.

Mustafa Kemal Paşa, bu konuşmada ulusun bağımsızlığını koruma ve milletin kendi gücüne dayanma gerekliliğini özellikle belirtmiş; “Milletimiz kabiliyetsiz değildir. Bir millet, varlığı ve hakları için bütün kuvvetiyle ilgilenmezse, bağımsızlığını koruyamaz” ifadeleriyle halkı bilinçlendirmiştir.

ANKARA’DA KURUMSAL ZİYARETLER VE KONUŞMALAR

Atatürk, Ankara’da sadece halkla buluşmakla kalmamış, devletin yeni kurumlarının kurulması ve eğitim sisteminin millî karakter kazanması amacıyla birçok önemli ziyarette bulunmuştur.

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi: Üniversite reformu ve bilimsel düşüncenin önemi üzerine konuşmalar yapmış, yükseköğretimin millî bir karakter kazanması gerektiğini vurgulamıştır.
Ankara Erkek Lisesi (bugünkü Atatürk Lisesi): Gençlere hitaben yaptığı konuşmalarda eğitim ve gençliğin rolüne dikkat çekmiştir.
Ankara Palas: Devlet adamları, yabancı misafirler ve diplomatlara Cumhuriyet’in diplomatik yüzünü tanıtan konuşmalar gerçekleştirmiştir.
Hakimiyet-i Milliye Meydanı (Ulus Meydanı): Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet’in ilanı sonrası halka açık konuşmalar yapmıştır.
Çankaya Köşkü: Resmî konuşmaların yanı sıra öğretmenler, basın mensupları ve gençlerle özel söylevler gerçekleştirmiştir.
Türk Ocağı Binası: Kültür, dil ve milliyetçilik konularında önemli konuşmalar yapmış, gençlerin “fikri hür, vicdanı hür” olarak yetişmesinin önemini vurgulamıştır.

ANKARA ADLİYE HUKUK MEKTEBİ AÇILIŞI: 5 KASIM 1925

Cumhuriyet’in hukuk devrimini desteklemek amacıyla, Mustafa Kemal Atatürk 5 Kasım 1925’te Ankara Adliye Hukuk Mektebi’nin açılış töreninde konuşma yaptı. Bu konuşmada, yeni hukuk sisteminin gerekliliği, eski hukuk kurallarının yetersizliği ve bu kuralları uygulayacak yeni hukukçu neslin yetiştirilmesi üzerinde durdu.

Atatürk, konuşmasında Türk Devrimi’nin sosyal ve hukuki boyutlarını anlatarak, devletin ve milletin çağdaş uygarlıkla bütünleşmesinin önemini vurgulamıştır. “Milletimiz, çağdaş uygarlığın niteliklerinden ve verimlerinden faydalanmak için uzun yıllar uğraşmış, ancak eski hukuk sisteminin engelleri nedeniyle ilerleyememiştir” sözleriyle hukuk reformuna verdiği önemi açıklamıştır.

Hukuk öğrencilerine hitaben yaptığı konuşmada, Cumhuriyet’in hukukunun yalnızca görünürde değil, derinlemesine anlaşılması ve uygulanması gerektiğini ifade eden Atatürk, Ankara Hukuk Okulu’nun bu amaçla önemli bir görev üstlendiğini belirtmiştir.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ VE DEVLET YÖNETİMİ

Atatürk, Ankara’daki çalışmalarını sadece eğitim ve halka hitap etmekle sınırlamamış, TBMM’de de önemli konuşmalar yapmıştır. 1920’de açılan I. TBMM binasında Meclis’in açılış konuşmasını yapmış; II. TBMM binasında ise yıllık açış konuşmaları ve devletle ilgili önemli kararların tartışıldığı toplantılara başkanlık etmiştir. Bu binalar günümüzde Kurtuluş Savaşı Müzesi ve Cumhuriyet Müzesi olarak ziyarete açıktır.

ANKARA’NIN MİLLÎ MÜCADELE’DEKİ ÖNEMİ

Atatürk, Ankara’yı Millî Mücadele’nin merkezi olarak seçmesinde stratejik bir değerlendirme yapmıştır. Şehir, cephelere eşit uzaklığa sahip, güvenliği sağlanabilir ve örgütlenmeye uygun bir konumdaydı. 27 Aralık 1919’da Ankara’ya ulaştığında, hem askerî hem de sivil yetkililerle görüşmeler yaparak şehirde güvenlik ve direniş kapasitesini artırmış; Sivas ve Erzurum Kongrelerinde alınan kararların uygulanması için çalışmalar başlatmıştır.

ATATÜRK’ÜN ANKARA’DA BAŞLATTIĞI DÖNEM

Atatürk’ün Ankara ziyareti ve burada gerçekleştirdiği konuşmalar, Türk tarihinin dönüm noktalarından biridir. Millî Mücadele’nin örgütlenmesi, Cumhuriyet’in ilanı ve hukuk reformları, Ankara’dan yönetilerek hayata geçirilmiştir. Atatürk, halkı bilinçlendirmek, gençleri eğitmek ve devlet kurumlarını güçlendirmek amacıyla yaptığı konuşmalarla, Türkiye’nin modernleşme yolunda kararlı adımlar atmasını sağlamıştır.

Ankara, Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğinde, sadece bir şehir değil; Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinin ve Cumhuriyet’in sembolü haline gelmiştir.