İhracatta değer arttı, miktar düştü! TÜİK Eylül 2025 Dış Ticaret endekslerini açıkladı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılı Eylül ayına ilişkin Dış Ticaret Endeksleri bültenini yayımladı. Açıklanan veriler, dış ticarette miktar bazında ihracatın azaldığını, ithalatın ise arttığını ortaya koydu. Birim değer endekslerindeki artış ise dış ticaret hadlerine pozitif yansıdı.

İHRACATTA DEĞER ARTTI, MİKTAR GERİLEDİ

Eylül ayı verilerine göre, ihracat birim değer endeksi 2024 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 6,0 oranında bir artış kaydetti. Bu artışta ana kalemler etkili oldu:

• Gıda, içecek ve tütün endeksi yüzde 11,1 arttı.
• Ham maddeler (yakıt hariç) endeksi yüzde 6,9 arttı.
• İmalat sanayi (gıda, içecek, tütün hariç) endeksi yüzde 5,8 arttı.
• Yakıtlar endeksinde ise yüzde 7,1 oranında bir azalış gözlendi.

Birim değerdeki artışa karşın, ihracatın miktar endeksinde yıllık bazda yüzde 3,0'lık bir düşüş yaşandı. Miktar bazındaki bu gerilemede;

• Gıda, içecek ve tütün yüzde 11,9 azaldı.
• İmalat sanayi (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 3,1 azaldı.
• Ham maddeler (yakıt hariç) yüzde 1,0 azaldı.
• Yakıtlar kalemi ise yüzde 28,9'luk artışla pozitif ayrıştı.

İTHALATTA HEM BİRİM DEĞER HEM MİKTAR YÜKSELDİ

İthalat tarafında ise hem birim değerde hem de miktarda artış yaşandığı bildirildi. İthalat birim değer endeksi, Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,7 arttı.

• Gıda, içecek ve tütünde yüzde 10,2 artış yaşandı.
• İmalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 2,0 artış görüldü.
• Buna karşın yakıtlarda yüzde 9,1, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 4,5 düşüş kaydedildi.

İthalatın miktar endeksi ise yıllık bazda yüzde 6,9 oranında güçlü bir artış gösterdi. İthalat hacmindeki bu artış tüm ana gruplara yayıldı:

• Gıda, içecek ve tütün yüzde 10,9 arttı.
• Yakıtlar yüzde 6,1 arttı.
• İmalat sanayi (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 3,5 arttı.
• Ham maddeler (yakıt hariç) yüzde 3,2 arttı.

ARINDIRILMIŞ VERİLER: AYLIK BAZDA İHRACAT DÜŞTÜ, İTHALAT ARTTI

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriler, aylık bazda (Ağustos-Eylül 2025) ihracat ve ithalat arasındaki zıt yönlü hareketi teyit etti.

• İhracat Miktar Endeksi: Ağustos ayında 152,2 iken, Eylül ayında yüzde 7,5 oranında azalarak 140,9'a geriledi.
• İthalat Miktar Endeksi: Ağustos ayında 113,9 olan endeks, Eylül ayında yüzde 5,8 oranında artarak 120,5 seviyesine yükseldi.

DIŞ TİCARET HADDİ 3,6 PUAN İYİLEŞTİ

TÜİK verilerine göre, ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret haddi, 2025 yılı Eylül ayında pozitif bir gelişme gösterdi. 2024 yılı Eylül ayında 85,8 olarak ölçülen dış ticaret haddi, bu yılın aynı ayında 3,6 puan artarak 89,4 olarak gerçekleşti.