6 milyon çocuğun kahvaltısından eksildi! Yumurta üretiminde tarihi düşüş... Üç kişilik bir ailenin yumurta için ayırması gereken bütçe aylık ne kadar?
Yumurta üretimi 11 aydır aralıksız düşerken fiyatlar tarihi seviyelere çıktı. Edirne Milletvekili Ediz Ün, arz daralmasının milyonlarca ailenin en temel proteine bile erişimini zorlaştırdığını söylüyor.
Yumurta piyasasında aylardır süren daralma artık net bir krize dönüşmüş durumda. Edirne Milletvekili ve Ziraat Mühendisi Ediz Ün, Türkiye’de yumurta üretiminin 11 aydır aralıksız gerilediğini söyleyerek, hem arzın daraldığını hem de fiyatların kontrol edilemez biçimde yükseldiğini vurguladı.
"İHRACAT YASAĞI GEÇ KALINMIŞ BİR ADIM"
Ün’ün aktardığı verilere göre, geçen yıl sonbaharda yaşanan kuş gribi vakalarının ardından Türkiye’nin yumurta tavuğu varlığı 114 milyondan 109 milyona düştü. Oysa ülkede 2018’de 124 milyon olan yumurta tavuğu sayısı, neredeyse her birkaç yılda tekrarlanan kuş gribi salgınları ve sektörün kronik sorunları nedeniyle uzun süredir aşağı yönlü seyrediyor. Bu gerilemeye rağmen Türkiye’nin ABD’ye yumurta ihracatına izin vermesi, iç piyasadaki arzı daha da sıkıştırdı. Ün, ihracat yasağının “geç kalınmış bir adım” olduğunu belirterek, üretimdeki kaybın hâlâ durmadığını söyledi.
6 MİLYON İLKOKUL ÖĞRENCİSİ ÜZERİNDEN ÇARPICI ÖRNEK
Türkiye’nin aylık yumurta üretiminin ortalama 1,7 milyar adet olduğunu hatırlatan Ün, son 11 ayda biriken toplam kaybın da aynı seviyeye ulaştığını ifade etti. Ün, bu kaybın büyüklüğünü “Bu, yaklaşık 6 milyon ilkokul öğrencisinin bir eğitim-öğretim yılı boyunca her sabah bir yumurta tüketememesi anlamına geliyor.” ifadeleriyle somutlaştırdı.
ÜÇ KİŞİLİK BİR AİLENİN YALNIZCA YUMURTA İÇİN AYIRMASI GEREKEN BÜTÇE
Arzdaki sert düşüş fiyatları da yukarı çekmiş durumda. TÜİK verilerine göre ekim ayında yumurta fiyatları aylık yüzde 6,5, yıllık yüzde 53 arttı. Bu artışın hayvancılık sektörünün geneline yayılan çöküşün en görünür örneklerinden biri olduğunun altını çizen Ün, “Vatandaş artık en ucuz protein kaynağı sayılan yumurtayı bile almakta zorlanıyor. Bir koli yumurtanın 180–240 lira arasında satıldığı bir ülkede, üç kişilik bir ailenin yalnızca yumurta için ayırması gereken bütçe aylık 540–720 lira. Bu yükü dar gelirli hanelerin taşıması imkânsız.” dedi.
Kış aylarında maliyetlerin daha da artacağını söyleyen Ün, hem üreticinin hem tüketicinin giderek sıkıştığını belirtti.
Yine de çözümün mümkün olduğunu dile getiren Ün, bilime dayalı, üreticiyi güçlendiren ve yapısal reformları merkeze alan yeni bir tarım politikasının hem üretimi artırabileceğini hem tüketiciyi koruyabileceğini vurguladı.
