18 yaş altında sigortalılık erken emeklilik getiriyor mu? İşte detaylar...

Çalışma hayatında yarı zamanlı çalışma ve esnek modeller gibi yeni düzenlemeler gündeme gelirken, vatandaşların en çok merak ettiği konulardan biri de erken emeklilik oldu. Özellikle çocuklarının ileride erken emekli olabilmesi için küçük yaşta sigortalı yapılmasını düşünen aileler, bu konudaki güncel uygulamaları araştırıyor. Peki, 18 yaşından önce sigortalı olmak gerçekten avantaj sağlıyor mu?

SİGORTA BAŞLANGICI VE SÜRESİ NASIL HESAPLANIYOR?

“Sigortalılık başlangıcı”, kişinin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak ilk kez çalışmaya başladığı tarih olarak kabul ediliyor. Ancak iş mevzuatına göre, 18 yaşından önce çalışmaya başlayanların sigortalılık süresi, 18 yaşını doldurdukları gün itibarıyla başlıyor.
Buna karşın, 18 yaş öncesinde ödenen primler boşa gitmiyor; bu süreler prim gün sayısına ekleniyor.

ÇOCUK İŞÇİ ÇALIŞTIRMANIN SINIRLARI

İş Kanunu’na göre 15 yaşını doldurmayan çocukların çalıştırılması yasak. Ancak 14 yaşını bitiren ve ilköğretimini tamamlayan çocuklar, bedensel ve zihinsel gelişimlerine zarar vermeyecek hafif işlerde çalışabiliyor. Bunun için aile ile işveren arasında mutlaka yazılı sözleşme yapılması gerekiyor.
Ayrıca 18 yaş altındaki çocuklar en fazla günde 7 saat, haftada 35 saat çalışabiliyor. 15 yaşını dolduranlar için bu süre haftada 40 saate kadar çıkabiliyor.

ERKEN EMEKLİLİK SAĞLIYOR MU?

Emeklilik şartları sigorta başlangıç tarihine göre değişiklik gösteriyor:

• 1999 öncesi sigortalı olanlar için erken emeklilik avantajları bulunuyor.

• 1999–2008 arası sigortalı olanlarda farklı geçiş hükümleri uygulanıyor.

• 2008 sonrası için ise 18 yaş altındaki sigortalılık, prim avantajı sağlasa da erken emeklilik hakkı tanımıyor.

Öğrenimle ilgili görevlerde çalışanlar, meslek veya sanat okulu bitirenler ve mahkeme kararıyla reşit sayılan gençler için 18 yaş şartı aranmıyor.

ÖLÜM VE MALULLÜK AYLIKLARI ETKİLENİYOR MU?

18 yaşından önceki sigortalılık süreleri, malullük ve ölüm aylığı bağlanırken dikkate alınıyor. Böylece ailelerin ödediği primler bu açıdan avantaj sağlayabiliyor.

BAĞIMSIZ ÇALIŞANLARDA DURUM

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, kendi namına çalışanlar veya kamu görevlileri için 18 yaşını doldurmadan yapılan çalışmalar sigortalılık başlangıcı sayılmıyor.

ERKEN YAŞLANANLAR İÇİN EMEKLİLİK İMKANI

Mevzuata göre 55 yaşını dolduran ve sağlık kurulu tarafından “erken yaşlanmış” raporu verilen sigortalılar, diğer şartları yerine getirmeleri halinde yaşlılık aylığına hak kazanabiliyor.