Ekrandan sınıfa: Türk dizileriyle büyüyen ilgi, Anadolu Üniversitesinde eğitime dönüştü
Türk dizilerinin dünya genelinde yarattığı hayranlık, akademiye taşındı. Anadolu Üniversitesi, yabancılar ve çifte vatandaşlar için uzaktan Türk Dili ve Kültürü programını başlattı. Afrika’dan Latin Amerika’ya kadar 40’tan fazla ülkeden yoğun başvuru alındı.
Türk dizileri, Avrupa'dan Latin Amerika'ya, Rusya'dan ABD'ye uzanan geniş bir coğrafyada milyonlarca izleyiciyi ekran başına topluyor. Türkiye, ABD ve İngiltere'nin ardından dünyanın en çok dizi ihraç eden üçüncü ülkesi konumunda. Dizi ihracatından elde edilen gelir 2023'te 600 milyon doları aşarken, bu popülerlik Anadolu Üniversitesinin Açıköğretim Sistemi aracılığıyla başlattığı Türk Dili ve Kültürü Programı'na olan ilgiyi artırdı. Program, yabancılar ve çifte vatandaşlara yönelik uzaktan eğitim sunarak akademik düzeyde Türkçe öğretmeyi hedefliyor.
TÜRK DİZİLERİNİN İHRACAT BAŞARISI VE EKONOMİK KATKISI
Türk dizileri, 146 ülkeye ihraç edilerek küresel bir fenomene dönüştü. 2023 verilerine göre, İspanya, Suudi Arabistan ve Mısır en büyük ithalatçı ülkeler arasında yer aldı. Latin Amerika'da Şili, Meksika ve Arjantin; Balkanlar'da Bosna Hersek, Hırvatistan ve Arnavutluk; Asya'da Endonezya ve Bangladeş'te yüksek izlenme oranları kaydedildi. İstanbul Ticaret Odası tahminlerine göre, 2022'de 600 milyon dolarlık gelir elde edildi ve 2023 sonunda bu rakam 1 milyar dolara yaklaştı. Muhteşem Yüzyıl gibi yapımlar 70 ülkeye satılarak rekor kırdı.
EN ÜNLÜ TÜRK DİZİLERİ VE KÜRESEL POPÜLERLİKLERİ
Muhteşem Yüzyıl, Kanuni Sultan Süleyman dönemini işleyen tarihi dizisiyle Avrupa, Orta Doğu ve Latin Amerika'da en çok izlenen yapımlar arasında. Aşk-ı Memnu, 1975 yapımı orijinal haliyle Fransa'ya ihraç edilen ilk dizi olarak tarihe geçti ve modern uyarlamasıyla 2022'de dünyanın en popüler dizileri listesinde üçüncü sırayı aldı. Ezel, intikam temalı hikayesiyle Kenan İmirzalıoğlu'nun performansı sayesinde 100'den fazla ülkede yayınlandı. Diriliş Ertuğrul ve Kuruluş Osman, tarihi epik yapılarıyla Orta Doğu ve Balkanlar'da milyonlarca izleyici çekti. Kara Sevda ve Fatmagül'ün Suçu Ne, duygusal derinlikleriyle Latin Amerika ve Asya'da reyting rekorları kırdı.
ESKİ TÜRK DİZİLERİNİN MİRASI
Türk televizyonunun kökeni 1970'lere uzanıyor. 1974 yapımı Kaynanalar, Türkiye'deki ilk dizi olarak aile komedisi türünü popülerleştirdi. 1975'te Aşk-ı Memnu, yurt dışına açılan ilk adım oldu ve 1981'de Fransa'da yayınlandı. 1990'larda Deli Yürek, Kazakistan'da ilk ihracat başarısını gösterdi. 2000'lerin başında Binbir Gece ve Gümüş, Arap dünyasında patlama yarattı. Bu eski yapımlar, günümüz dizilerinin temelini atarak Yeşilçam geleneğini televizyona taşıdı ve bugünkü ihracatın öncüsü oldu.
TÜRK DİZİLERİNİN YAYINLANDIĞI ÜLKELER VE KÜLTÜREL ETKİ
Türk dizileri, 170 ülkeye ulaşarak kültürel diplomasiye katkı sağlıyor. Avrupa'da İspanya ve Almanya; Orta Doğu'da Mısır ve Suudi Arabistan; Latin Amerika'da Kolombiya, Venezuela ve Brezilya; Asya'da Endonezya ve Çin; Afrika'da ise Nijerya ve Güney Afrika'da yayınlanıyor. Netflix gibi platformlar Ezel, Leyla ile Mecnun ve Suskunlar'ı bünyesine kattı. Bu diziler, Türkiye'ye turist akınına neden olurken, The Economist'e göre İspanya'da 2023'ün en popüler üç dizisi Türk yapımı oldu. Balkanlar ve Orta Asya'da ise tarihi diziler kültürel bağları güçlendirdi.
ANADOLU ÜNİVERSİTESİNİN YENİ PROGRAMI VE BAŞVURU DETAYLARI
Anadolu Üniversitesi, Türk dizilerinin tetiklediği ilgiyi fırsata çevirerek 2025-2026 akademik yılı için Türk Dili ve Kültürü ön lisans programını başlattı. Yalnızca yabancılar ve çifte vatandaşlara açık olan uzaktan eğitim programı, ilk yıl yoğun Türkçe hazırlık (dinleme, konuşma, okuma, yazma) içeriyor. İkinci yılda edebiyat, tarih ve kültür dersleri ekleniyor.
Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) ile işbirliği protokolü imzalanması bekleniyor. Kayıtlar 3 Kasım 2025'e kadar sürüyor; başvurular pasaport veya oturma izniyle Anadolu Üniversitesi'nin eKampüs sistemi üzerinden yapılıyor. Program, Türkçe yeterlilik belgesi (B2 seviyesi) veren bir yapıya sahip ve diğer açıköğretim lisans programlarına geçiş imkanı sunuyor.
PROGRAMIN AMACI VE GELEN BAŞVURULAR
Programın temel amacı, katılımcıların akademik düzeyde Türkçe öğrenmelerini ve Türk kültürünü yakından tanımalarını sağlamak. Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yusuf Adıgüzel, "Dizilerden aşina olan yabancılar için akademik bir köprü kuruyoruz" dedi. Başvurular ağırlıklı olarak Afrika ülkeleri, Endonezya ve Balkanlar'dan gelirken, Latin Amerika'dan Kolombiya, Venezuela ve Brezilya'dan da talep var. 40'tan fazla ülkede sınav merkezi bulunan üniversite, programı kültürel diplomasi aracı olarak konumlandırdı.
