Ekonomide devrim yapan üç isim: 2025 Nobel Ekonomi Ödülü onlara verildi!
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, 2025 yılı Nobel Ekonomi Ödülü’nün sahiplerini açıkladı. Ödül, “inovasyon odaklı ekonomik büyümeyi açıklamaları” nedeniyle Hollandalı Joel Mokyr, Fransız Philippe Aghion ve Kanadalı Peter Howitt’e verildi.
Akademi, Joel Mokyr’in “teknolojik gelişmeler yoluyla sürdürülebilir büyümenin ön koşullarını belirlemiş olması”, Philippe Aghion ve Peter Howitt’in ise “yaratıcı yıkım yoluyla sürdürülebilir büyüme teorisine katkıları” nedeniyle ödüllendirildiğini açıkladı.
Mokyr, ekonomik durgunluk yerine sürdürülebilir ekonomik büyümenin yeni normal haline gelmesinin arkasındaki sebepleri tarihi kaynaklar üzerinden analiz etti.
Aghion ve Howitt ise, 1992’de yayımladıkları bir makalede “yaratıcı yıkım” kavramı için matematiksel model geliştirdi; bu modelde, piyasaya yeni ve daha iyi bir ürün girdiğinde eski ürünleri satan firmaların kayıpları üzerine odaklandılar.
GEÇMİŞ YILIN ÖDÜLLERİ
2024 Nobel Ekonomi Ödülü, kurumların oluşumu ve refaha etkileri konusundaki çalışmalarıyla Türk Profesör Daron Acemoğlu ile İngiliz Profesörler Simon Johnson ve James Robinson tarafından kazanılmıştı.
EKONOMİDE DEVRİM YARATAN ÜÇLÜ: NOBEL ÖDÜLLÜ MOKYR, AGHİON VE HOWİTT’İN YOLCULUĞU
2025 Nobel Ekonomi Ödülü’nün sahipleri Joel Mokyr, Philippe Aghion ve Peter Howitt, ekonomi bilimine yaptıkları katkılarla öne çıkıyor.
Hollandalı ekonomist Joel Mokyr, 26 Temmuz 1946’da Leiden kentinde doğdu. Amerika Birleşik Devletleri'nin önde gelen üniversitelerinden Yale Üniversitesi’nde 1972 yılında ekonomi alanında yüksek lisans, 1974’te ise doktora eğitimini tamamladı. Mokyr, halen ABD’deki Northwestern Üniversitesi’nde iktisat tarihi alanında çalışmalarını sürdürüyor.
Fransız ekonomist Philippe Aghion ise 17 Ağustos 1956’da Paris’te dünyaya geldi. Paris-Saclay Üniversitesi’nin Cachan kampüsünde matematik eğitimi aldıktan sonra, 1987 yılında Harvard Üniversitesi’nden ekonomi doktorasını aldı. Aghion, bugün College de France, INSEAD Üniversitesi ve Londra Ekonomi ve Siyasal Bilimler Okulu’nda (LSE) profesör olarak görev yapıyor.
Kanadalı ekonomist Peter Howitt, 31 Mayıs 1946’da doğdu. McGill Üniversitesi’nde lisans eğitimini tamamladıktan sonra, 1969’da Western Ontario Üniversitesi’nde yüksek lisansını bitirdi. 1973 yılında ABD’deki Northwestern Üniversitesi’nde doktorasını tamamlayan Howitt, şu anda Brown Üniversitesi’nde Ekonomi Profesörü ve Lyn Crost Sosyal Bilimler Profesörü unvanıyla akademik çalışmalarına devam ediyor.
Üç ekonomist, ekonomik büyümenin dinamiklerini anlamada yeni ufuklar açarak, inovasyonun ve teknolojik gelişmenin sürdürülebilir kalkınmadaki önemini ortaya koydu.
NOBEL ÖDÜLLERİ HAKKINDA
Nobel Ödülleri, İsveçli Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine, ölümünden sonra 9 Haziran 1900’de kurulan Nobel Vakfı tarafından verilmeye başlandı. Fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp dallarındaki ödüller, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından sahiplerine sunuluyor.
Nobel Ekonomi Ödülü, 1968’de İsveç Merkez Bankası tarafından Alfred Nobel anısına ekonomi dalında da verilmeye başlandı ve ilk kez 1969’da sahiplerini buldu. Ödüller, her yıl 10 Aralık’ta düzenlenen törenle sahiplerine teslim ediliyor. Tarih boyunca bazı yıllarda Birinci ve İkinci Dünya Savaşları ile Kovid-19 salgını gibi olağanüstü durumlar nedeniyle törenler yapılamamıştı.
