İşe iade sürecinde yeni dönem: Arabuluculukta külfetli kural kalktı!
Anayasa Mahkemesi (AYM), işe iade talebiyle arabuluculuk sürecine başvuran işçilerin, görüşmelere hem asıl hem de alt işverenin birlikte katılmasını zorunlu kılan hükmü Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti.
Söz konusu karar, Adana 6. İş Mahkemesi tarafından yapılan başvuru üzerine alındı. Mahkeme, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 3. maddesinde yer alan “işe iade başvurularında anlaşmanın gerçekleşebilmesi için işverenlerin arabuluculuk görüşmelerine birlikte katılmaları” şartının, işçiye aşırı bir külfet getirdiği gerekçesiyle iptalini istemişti.
İŞÇİYE “ASIL İŞVERENİ TESPİT ETME” YÜKÜMLÜLÜĞÜ GETİRİYORDU
Başvuru dilekçesinde, iş sözleşmesi feshedilen bir çalışanın işe iade talebiyle arabulucuya başvurmasının dava açabilmenin ön koşulu olduğu hatırlatıldı. Ancak mevcut düzenleme, işçiden hem asıl hem de alt işvereni tespit edip her ikisine de başvurmasını zorunlu hale getiriyordu. Mahkemeye göre bu durum, özellikle asıl işveren-alt işveren ilişkisinden habersiz olan işçilerin adalete erişimini zorlaştırıyor, arabuluculuk sürecinin başlamasını engelliyordu.
AYM: “İŞÇİYE KATLANAMAYACAĞI BİR KÜLFET YÜKLENİYOR"
Dosyayı inceleyen Anayasa Mahkemesi, işçinin çoğu zaman asıl işveren-alt işveren ilişkisini bilmesinin mümkün olmayabileceğine dikkat çekti. Kararda şu ifadelere yer verildi: “İşçi, gerçek işveren olarak bildiği kişi ya da kuruma başvurduğunda, asıl işveren-alt işveren ilişkisinin varlığı nedeniyle dava hakkını kaybedebilmektedir. Bu durum, işçiye tarafı olmadığı bir hukuki ilişkiyi tespit etme külfeti yüklemektedir.”
Yüksek Mahkeme, söz konusu düzenlemenin “mahkemeye erişim hakkı” açısından ölçülülük ilkesini ihlal ettiğine hükmetti. Kararda, kamusal yarar ile bireysel yarar arasında makul bir denge kurulamadığı, dolayısıyla kuralın orantılılık ilkesine aykırı olduğu vurgulandı.
İŞE İADE SÜRECİNDE YENİ DÖNEM
AYM’nin iptal kararıyla birlikte, işe iade talebiyle arabulucuya başvuran işçilerin artık hem asıl hem de alt işverene aynı anda başvuru zorunluluğu ortadan kalkmış oldu. Bu kararın, özellikle taşeron işçilerinin yargıya erişimini kolaylaştırması ve arabuluculuk süreçlerinde belirsizliklerin azalmasına katkı sağlaması bekleniyor.
