Haymana’da şehitlerle iç içe bir asır: Evliyafakı köyünün sessiz tanıkları

Yunan ordusunun Ankara'ya doğru ilerleyişini durdurmak için verilen 23 Ağustos 1921'de başlayan Sakarya Meydan Muharebesi, Milli Mücadele'nin hayati dönemeçlerinden biri oldu. Evliyafakı köyü, Sakarya Meydan Muharebesi'nde 22 gün boyunca çetin bir savaşa şahit oldu ve bu dönemde cephe hattının önemli bir konumu haline geldi. Ankara'nın Haymana ilçesine bağlı Evliyafakı köyü, Sakarya Meydan Muharebesi'nde çok sayıda şehit vermesiyle ve Sakarya Meydan Muharebesi'nin dönüm noktası olarak biliniyor. O dönemde köyden savaş alanına giden birçok asker şehit oldu. Günümüzde köyde neredeyse her evin bahçesinde bir şehit yatıyor. Köylüler, bahçe ve tarla çalışmalarını yürütürken zaman zaman bu mezarlara rastladığını belirtiyor. Yaşanan bu durum, köyde tarihi olayların izlerinin günlük yaşamla iç içe hemhâl olarak sürdüğünü gözler önüne seriyor. Köyde yaşayanlar ise hem geçmişin acı hatırasını yâd ederek yaşatıyor hem de şehitlerle iç içe yaşayarak günlük hayatlarını idame ettirmeye çalışıyor.

"HAYMANA, BİR ÇANAKKALE'DİR"

Haymana'nın, Sakarya Meydan Muharebesi'nde çok çetin mücadele verdiğini ve bu mücadelenin hiç unutulmaması gerektiğin ifade eden Haymana Belediye Başkanı Levent Koç, "Şu anda dünyanın en uzun 22 gün 22 gece devam eden meydan muharebesinin yaşandığı topraklardayız. Haymana, 1683 Viyana Kuşatması'ndan bu yana geri çekilmenin bittiği topraklardır. Milli Mücadele, yani Sakarya Meydan Muharebesi Türk ordusunun 1683 yılından sonra taarruza geçtiği savaş Haymana'da gerçekleşti. Bunun baz alınması ve dünyanın en uzun devam eden ve yakın tarihimize en yakın savaşı olan Sakarya Meydan Muharebesi'nin çok iyi incelenmesi, irdelenmesi gerektiğini düşünüyorum. Haymana, top seslerinin Gazi Meclis'ten duyulduğu yerdir. Haymana, meclisin Kayseri'ye taşınma tartışmalarının yaşandığı dönemde düşman askerine göğsünü siper eden kahramanların diyarıdır. Haymana bir Çanakkale'dir. Nasıl ki şanlı ordumuz Çanakkale'de düşman askerine göğsünü siper edip başkent İstanbul'a düşman askerinin girmesini engellemişse, Haymana da başkent Ankara'ya düşman askerinin girmesini engelleyen kahramanların yattığı topraklardır. Haymana, bütün Türkiye coğrafyasının topyekûn savaş alanıdır. Bu sebepten tarihçilerin Haymana'ya gelip Haymana'yı enine boyuna araştırmalarını temenni ediyoruz" dedi.

Haymana, tarihsel ve toplumsal hafızalarda iz bırakan şanlı geçmişiyle Ankara'nın tarihinde kadim mirasın iz düşümü olmayı sürdürüyor.