Haymana ilçesinin adı nereden geliyor? İşte ilçenin tarihçesi
Haymana, tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış önemli bir yerleşim alanı olarak dikkat çekiyor. İlçenin isminin kökenini, merak edenler için derledik.
Hititler’den Frigler’e, Lidyalılar’dan Roma ve Bizans’a kadar birçok uygarlık, Haymana topraklarında yaşam alanı kurmuş, şehirler inşa etmiş ve kültürel izler bırakmıştı. İlçede bulunan tarihi kalıntılar, bölgenin zengin geçmişine ışık tutuyor.
İLÇEDE KADİM MEDENİYETLERİN ROLÜ BÜYÜK
M.Ö. 2000’li yıllarda Kafkaslar’dan Anadolu’ya gelen Hititler, Dereköy yakınlarındaki Gavurkalesi ile bölgede önemli izler bırakmıştı. Yapılan kazılar, Haymana’nın tarih boyunca üç farklı kavmin buluşma noktası olduğunu ortaya koyuyor. Hititlerin ardından bölgeye gelen Frigler ise başkentleri Gordion’u burada kurarak bölgenin önemini artırmıştı.
Tarih kitaplarında “Kral Yolu” olarak bilinen ticaret ve iletişim güzergahının Haymana’dan geçtiği biliniyor. İngiliz tarihçi Ramsay’ın araştırmalarına göre Kral Yolu Beynam köyünden başlayarak Dereköy, Kadıköy ve Sivrihisar’a kadar uzanıyor ve yaklaşık iki yüzyıl boyunca ticaretin kalbi olmuştu. Bu yol sayesinde Haymana, önemli bir konaklama ve ticaret merkezi haline geldi.
Ortaçağ’da ise Bizanslılar, Haymana’yı sağlık merkezi olarak kullanmış, Hititlerin kaplıcalarını restore etmişlerdi. 1935 yılında yapılan arkeolojik araştırmalarda birçok Bizans mezar taşı bulunmuş, bölgenin Ortaçağ’daki önemini ortaya koymuştu. Selçuklular döneminde ise ilçede inşa edilen Kutluhan Camii, dönemin önemli yapılarından biri oldu.
İLÇENİN İSMİNİN KÖKENİ
Osmanlı’nın kuruluşunda da Haymana’nın ayrı bir yeri bulunuyor. Kayı aşiretinin ilk yerleşim alanı olarak kabul edilen Haymana, Ertuğrul Bey’in annesi Hayme Ana’nın vefat edip burada defnedilmesi nedeniyle “Devlet Ana” olarak anılıyor. İlçe adı da buradan geliyor. Ayrıca Ankara Savaşı’nın Haymana’da gerçekleştiği ve Timur’un ordusunun buraya karargâh kurduğu rivayetleri, bölgenin tarihindeki önemli olaylar oluyor.
19. yüzyıllarda Haymana, konar-göçer Kürt ve Türkmen aşiretlerinin yerleşim alanı oldu, ayrıca Kırım, Romanya ve Balkanlar’dan gelen muhacirler burada iskân ettirildiği söyleniyor. 1880 yılında ilçenin idari merkezi bugünkü konumuna taşındığı, 1885’te belediye teşkilatı kurulduğu biliniyor.
Tüm bu tarihsel süreçler, Haymana’yı Anadolu’nun kültürel ve tarihi zenginliklerle dolu, medeniyetlerin buluşma noktası haline getirdi. Bugün de bölgedeki tarihi kalıntılar ve kültürel miras, bu derin geçmişin canlı tanıkları olarak yerini koruyor.
