Uzmanlar uyarıyor: Erken teşhis mümkün!

21 Eylül Dünya Alzheimer Günü kapsamında açıklamalarda bulunan uzmanlar, Alzheimer’ın demans vakalarının yaklaşık yüzde 60’ını oluşturduğunu belirterek, hastalığın genellikle semptomlar ortaya çıkmadan 15 ila 20 yıl önce başladığına dikkat çekti.

Dünya genelinde her 3 saniyede bir kişiye demans tanısı konulduğunu söyleyen uzmanlar, Türkiye’de 65 yaş üstü nüfusun yaklaşık yüzde 10’unun demans hastası olduğunu bildirdi. Bursa özelinde ise 30 bin civarında demans hastası bulunduğu tahmin ediliyor. Ancak mevcut yatılı bakım evlerinin bu sayıyı karşılamakta yetersiz kaldığına dikkat çekildi.

RİSK FAKTÖRLERİ: EKRAN BAĞIMLILIĞI VE YALNIZLIK

Uzmanlar, Alzheimer hastalığının yalnızca genetik değil, çevresel ve yaşam tarzıyla ilgili faktörlerden de etkilendiğini kaydetti. Özellikle ekran bağımlılığı, sosyalleşmeme, yalnız yaşama gibi etkenlerin Alzheimer riskini artırabileceği uyarısında bulundu.

EGZERSİZ VE DENGE ÇALIŞMALARI ÖNERİLİYOR

Erken yaşta başlanan fiziksel aktivitenin, ileri yaşlarda hem zihinsel hem fiziksel açıdan fayda sağladığını belirten uzmanlar, şu önerilerde bulundu:

“Egzersiz yaparken konuşabilecek kadar nefesinizin kalmasını isteriz. Nefes nefese kalınacak kadar yoğun olmamalı. Yürüyüş, yüzme, aerobik ve kas güçlendirici hareketler faydalıdır. Alzheimer hastalarında solunum fonksiyonları azalıyor, düşme riski artıyor. Bu nedenle denge ve solunum kapasitesini artırıcı egzersizler de büyük önem taşıyor.”

Alzheimer hastalarının yalnızca bellek değil, davranış bozukluklarıyla da mücadele ettiğini hatırlatan uzmanlar, hastalığın ileri evrelerinde bakım verenlerin ciddi bir yük altına girdiğini vurguladı.

Uzmanlar, “Hastalık ilerledikçe birey 0–2 yaş çocuk gibi davranışlar sergileyebiliyor. Uyku bozukluğu, saldırganlık, inatçılık gibi durumlar hem hasta hem de bakım veren için zorlayıcı. Bu süreç 5–10 yıl sürebilir. Depresyon, anksiyete, tükenmişlik gibi durumlar bakım verenlerde sık görülüyor. Mutlaka bu süreci birden fazla kişinin paylaşması gerekiyor.” dedi.

Uzmanlar, beslenmenin ve bağırsak sağlığının, beyin fonksiyonlarını doğrudan etkilediğini hatırlattı. Özellikle hastalığın orta ve ileri evrelerinde yutma problemlerinin başladığını belirten uzmanlar, şu ifadeleri kullandı:

“Yutma güçlüğü yaşayan hastalar boğulma riskiyle karşı karşıya kalabiliyor. Bu durumda yiyecekler püre ya da lapa kıvamında hazırlanmalı. Ancak daha ileri aşamalarda bu da yeterli olmayabilir. Bu gibi durumlarda tıbbi beslenme desteği gerekebilir.”

ERKEN TEŞHİS MÜMKÜN

Uzmanlar, Alzheimer’ın erken teşhisinin mümkün olduğunu vurgulayarak, toplumun bu konuda bilinçlenmesi gerektiğini belirtti. Görüntüleme ve nöropsikolojik testler sayesinde hastalığın erken evrede tespit edilip medikal ve yaşam tarzı müdahaleleriyle geciktirilebildiğini sözlerine ekledi.