20 şehit haberi sonrası 'Milli Yas' gündemde! Milli yas nedir, ilan edilirse ne olur?

Türk Silahlı Kuvvetlerine (TSK) ait bir askeri kargo uçağı, Azerbaycan'daki Zafer Günü etkinliklerine destek sağladıktan sonra dönüş yolunda Gürcistan'da düştü. Milli Savunma Bakanlığından (MSB) yapılan açıklamada, C-130 tipi uçakta bulunan 20 askeri personelin şehit olduğu bilgisi paylaşıldı.

UÇAK RADARDAN KAYBOLDU, ENKAZA ULAŞILDI

Edinilen bilgilere göre, Türk Hava Kuvvetleri envanterindeki dört motorlu kargo uçağı, Azerbaycan'daki görevini tamamladıktan sonra Gürcistan hava sahasına girdi. Uçak, bir süre sonra radardan kayboldu. Bölgeden gelen görgü tanığı ifadelerinde, uçaktan dumanlar yükseldiği ve ardından uçağın düşmeye başladığı belirtildi.

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, yaptığı açıklamada, arama-kurtarma ekiplerinin yoğun çabaları sonucu yerel saatle 17.00 sularında uçağın enkazına ulaşıldığını bildirdi.

20 ASKER ŞEHİT OLDU, SORUŞTURMA BAŞLATILDI

MSB tarafından yapılan duyuruda, kaza kırım ekibinin bölgeye sevk edildiği ve kazanın kesin nedeninin araştırılması için geniş çaplı bir soruşturma başlatıldığı ifade edildi. Uçakta bulunan 20 askeri personelin şehit olduğu teyit edilirken, şehitlerin ailelerine acı haberin verilmeye başlandığı öğrenildi.

GÖZLER RESMİ AÇIKLAMADA: MİLLİ YAS İLAN EDİLDİ Mİ?

Türkiye'yi yasa boğan elim kazanın ardından, sosyal medyada ve kamuoyunda ulusal yas ilan edilmesi yönünde bir beklenti oluştu. Doğal afet, facia, büyük kazalar, savaş veya terör saldırıları gibi toplumu derinden sarsan olaylar neticesinde milli yas ilan edilebiliyor.

Ancak, henüz konuya ilişkin resmi bir milli yas kararı açıklanmadı. Yetkili makamlardan gelecek açıklamalar bekleniyor.

MİLLİ YAS NEDİR VE İLAN EDİLİRSE NE OLUR?

Milli (veya ulusal) yas, bir ülkenin halkını derinden etkileyen trajik bir olay veya çok saygı duyulan bir devlet büyüğünün vefatı üzerine, ulusal düzeyde duyulan üzüntü ve saygıyı ifade etmek amacıyla ilan edilen resmi bir anma sürecidir.

Milli yas ilan edildiği durumlarda, ülkenin acısını paylaşmak ve saygı göstermek adına bazı protokoller uygulanır:

• Bayraklar Yarıya İndirilir: Milli yasın en belirgin uygulaması, ülke genelindeki tüm resmi kurumlarda ve dış temsilciliklerde bayrakların yarıya indirilmesidir.
• Etkinlikler İptal Edilir: Konserler, festivaller, kutlamalar ve diğer eğlence odaklı toplu etkinlikler iptal edilir veya ileri bir tarihe ertelenir.
• Spor Müsabakaları: Spor müsabakaları genellikle ertelenir veya müsabakalardan önce saygı duruşu yapılır.
• Resmi Törenler: Kamusal alanda yapılacak kutlamalar ve resmi törenler sınırlandırılır veya iptal edilir.
• Medya Yayınları: Televizyon ve radyo kanalları, yayın akışlarını değiştirerek eğlence içerikli programları kaldırabilir ve anma programlarına yer verebilir.

TÜRKİYE’DE BUGÜNE KADAR İLAN EDİLEN MİLLİ YASLAR

Yaşanan bu acı olayın ardından milli yas beklentisi oluşurken, Türkiye'nin ulusal yas kararları da hatırlandı. İşte Türkiye’de ilan edilen milli yaslar:

• 10 Kasım 1938 – Atatürk’ün Vefatı
  Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümünün ardından Türkiye genelinde milli yas ilan edildi. Her yıl 10 Kasım’da yas geleneği devam ediyor.

• 25 Aralık 1973 – İsmet İnönü’nün Ölümü
  Atatürk’ün silah arkadaşı, Türkiye’nin ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün vefatı nedeniyle ülke genelinde yas ilan edildi.

• 3 Haziran 1989 – İran Lideri Ayetullah Humeyni’nin Ölümü
  İran İslam Devrimi’nin lideri Humeyni’nin vefatı dolayısıyla Türkiye, komşu ülkeye saygı göstergesi olarak milli yas ilan etti.

• 17 Nisan 1993 – Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın Ölümü
  Sekizinci Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın beklenmedik vefatı sonrası ülke genelinde milli yas kararı alındı.

• 13 Eylül 2001 – 11 Eylül Saldırıları
  ABD’de gerçekleşen terör saldırıları tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’yi de derinden etkiledi. Dayanışma amacıyla 1 günlük yas ilan edildi.

• 2 Nisan 2005 – Papa II. Jean Paul’ün Ölümü
  Katolik dünyasının ruhani liderinin vefatı sonrası Türkiye’de kısa süreli milli yas ilan edildi.

• 11 Mart 2011 – Japonya Depremi ve Tsunamisi
  Binlerce kişinin yaşamını yitirdiği felaketin ardından Türkiye, Japon halkına destek göstermek amacıyla ulusal yas ilan etti.

• 13 Ocak 2012 – Rauf Denktaş’ın Ölümü
  Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’ın vefatı üzerine Türkiye’de 4 gün süreyle yas tutuldu.

• 13–15 Mayıs 2014 – Soma Maden Faciası
  301 madencinin hayatını kaybettiği Soma’daki facia sonrası 3 gün süren ulusal yas ilan edildi.

• 6–12 Şubat 2023 – Kahramanmaraş Depremleri
  11 ili etkileyen yıkıcı depremlerin ardından Türkiye genelinde 7 gün süreyle milli yas ilan edildi.

• 18–20 Ekim 2023 – Gazze El-Ehli Hastane Saldırısı
  İsrail’in Gazze’deki hastane saldırısı sonrası Türkiye, Filistin halkıyla dayanışma amacıyla 3 günlük milli yas ilan etti.

• 22 Ocak 2025 – Bolu Grand Kartal Oteli Yangını
  Bolu’da meydana gelen yangında çok sayıda kişinin yaşamını yitirmesi üzerine 1 günlük milli yas kararı alındı.