Sincan’da bir caddede ismi yaşatılan Cengiz Topel kimdir?

Cengiz Topel, Cumhuriyet tarihinde ilk kez hayatını kaybeden savaş pilotu olarak bilinir.

CENGİZ TOPEL’İN HAYATINDAN İZ DÜŞÜMLER

Cengiz Topel, 2 Eylül 1934'te Kocaeli'nin İzmit ilçesinde doğdu. Babası Hakkı Bey, bir tütün eksperiydi; annesi ise Mebuse Hanım'dı. Dört çocuklu bir ailenin ikinci çocuğu olan Topel, çocukluğunu İzmit'te geçirdi. İlk ve orta öğrenimini İzmit'te tamamladıktan sonra askerî eğitime yöneldi.1953 yılında Kuleli Askeri Lisesine kaydoldu ve burada iki yıl eğitim aldı. 1955'te Kuleli'den mezun olduktan sonra Kara Harp Okuluna geçti ve 1957 yılında teğmen rütbesiyle mezun oldu.

Askerî kariyerinde havacılığa ilgi duyan Topel, pilotaj eğitimi almak üzere Kanada'ya gönderildi. Kanada Kraliyet Hava Kuvvetlerinde 1957-1959 yılları arasında uçuş eğitimi aldı. Eğitimini başarıyla tamamlayarak jet pilotu olmaya hak kazandı ve 1959'da Türkiye'ye döndü. Bu dönemde jet uçaklarının Türk Hava Kuvvetlerinde yaygınlaşmaya başladığı bir süreçti ve Topel, bu yeni teknolojiye hâkim genç subaylardan biri olarak öne çıktı.

Türkiye'ye döndükten sonra Cengiz Topel, Merzifon 5. Ana Jet Üs Komutanlığında görev yapmaya başladı. Burada F-86 Sabre ve F-100 Super Sabre gibi jet uçaklarıyla uçuşlar gerçekleştirdi. Görev bilinci, disiplini ve yetkinliğiyle kısa sürede dikkat çekti. 1961 yılında üsteğmen, 1963 yılında ise yüzbaşı rütbesine terfi etti. Topel, hem teknik bilgisi hem de liderlik vasıflarıyla meslektaşları arasında saygı gören bir pilot oldu.

KIBRIS HAREKÂTI VE ÖLÜMÜ

Cengiz Topel'in hayatı, 1964 yılında Kıbrıs'ta yaşanan olaylarla trajik bir şekilde kesişti. 1950'lerin sonlarından itibaren Kıbrıs'ta Türk ve Rum toplulukları arasında artan gerilim, 1963-1964 yıllarında çatışmalara dönüştü. Rum güçlerinin Türk köylerine yönelik saldırıları yoğunlaşmış, Türkiye de bu duruma karşı askerî önlemler almaya başlamıştı. Türk Hava Kuvvetleri, Rum mevzilerine karşı uyarı uçuşları ve sınırlı bombardıman görevleri gerçekleştiriyordu.

8 Ağustos 1964 günü, Cengiz Topel, F-100 Super Sabre uçağıyla, Kıbrıs'taki Rum hedeflerine karşı gerçekleştirilen bir operasyona katıldı. Görevi, Lefke bölgesindeki Rum mevzilerini vurmaktı. Ancak uçuş sırasında uçağı, Rum güçlerinin uçaksavar ateşiyle isabet aldı. Topel, uçağı kontrol edemeyeceğini anlayınca paraşütle atladı ve Kıbrıs topraklarına indi. Ne yazık ki, paraşütle iniş yaptığı bölgede Rum güçleri tarafından esir alındı.

Esir alındıktan sonra Cengiz Topel'in başına gelenler, Türk ve dünya kamuoyunu derinden etkiledi. Rum güçleri tarafından Lefkoşa'daki bir hastaneye götürüldüğü belirtilse de, burada ağır işkencelere maruz kaldığı ve hayatını kaybettiği ortaya çıktı. Resmî otopsi raporları ve uluslararası gözlemcilerin incelemeleri, Topel'in işkence sonucu öldüğünü doğruladı. Cenazesi, ancak uluslararası baskılar ve diplomatik girişimler sonucunda, 12 Ağustos 1964'te Türkiye'ye teslim edildi. Cenaze, önce Adana'ya, ardından İstanbul'a getirildi ve 14 Ağustos 1964'te Edirnekapı'daki Sakızağacı Hava Şehitliğinde toprağa verildi.