Psikolojik Danışman Şevval Ayhan anlattı: Alışveriş bağımlılığı nedir? Psikolojik sebepler ve çözüm yolları nelerdir?

Alışveriş bağımlılığının bireylerin psikolojisini ve günlük yaşantısını nasıl etkilediğine dair değerlendirmelerde bulunan Ayhan, bu durumla mücadele yollarını da paylaştı.

Modern yaşamın ve dijital teknolojilerin etkisiyle daha yaygın hale gelen alışveriş bağımlılığı, bireylerin gereksiz harcamalar yaparak bütçelerini aşmasına ve duygusal boşluklarını alışverişle doldurmaya çalışmasına neden oluyor. Psikolojik Danışman Şevval Ayhan, alışveriş bağımlılığının belirtilerinden, altında yatan psikolojik sebeplerden ve çözüm yollarından bahsederken, pandemi dönemi ve sosyal medyanın bu duruma olan etkisini de anlattı.

ALIŞVERİŞ BAĞIMLILIĞI NEDİR?

Psikolojik Danışman Şevval Ayhan, alışveriş bağımlılığı, temel ihtiyaçların ötesine geçerek gereksiz harcamalar yapma ve kontrolsüz bir şekilde para harcama davranışı olarak tanımlandı. Ayhan, "Bir tişört almak yeterliyken aynı tişörtün farklı renklerinden dört adet almak veya ihtiyacı olmayan şeyleri alma eğilimi bağımlılığı gösterebilir" dedi. Ayhan, bu durumun bireylerin bütçelerini aşmasına ve duygusal tatminsizliklerine neden olduğunu belirtti.

Psikolojik Sebepler

Psikolojik Danışman Şevval Ayhan, alışveriş bağımlılığının altında yatan başlıca psikolojik nedenleri şu şekilde sıraladı:

1. Depresyon: "Mutsuzluk, tatminsizlik gibi hislerle başa çıkmak için insanlar kendilerini alışverişle mutlu etmeye çalışabilir. Ancak bu, geçici bir çözüm sunar ve uzun vadede daha büyük tatminsizlik yaratabilir."

2. Duygusal Boşluk: "Kendi içindeki boşluğu doldurmak isteyen birey, yeme bozukluğu gibi davranışlarla veya gereksiz alışverişle bu duyguyu bastırmaya çalışabilir."

3. Sosyal Medya ve Teknolojinin Etkisi: Ayhan, sosyal medyanın ve online alışverişin kolay erişilebilir olmasının bu bağımlılığı artırdığına dikkat çekti: "Eskiden bir şey almak için evden çıkmak gerekirdi. Şimdi ise bir tuşla her şey kapınıza geliyor. Bu kolaylık, bağımlılığı tetikliyor."

PANDEMİNİN ROLÜ

Pandemi dönemi ve sosyal medyanın alışveriş bağımlılığı üzerindeki etkilerine de değinen Ayhan, bu iki faktörün bağımlılığın artışında önemli bir rol oynadığını belirtti. Pandemiyle birlikte online alışveriş alışkanlıklarının hızla arttığını ifade eden Ayhan, "Pandemi öncesinde insanlar alışveriş için fiziksel mağazalara gitmek zorundaydı ama pandemi döneminde bir tuşla kapımıza ürünlerin gelmesi, alışverişi kolaylaştırdı ve bu rahatlık bağımlılık potansiyelini artırdı" diye ekledi.

INFLUENCERLAR VE ALIŞVERİŞ BAĞIMLILIĞI

Sosyal medyanın, özellikle influencer’ların, bu süreçteki etkisine de dikkat çeken Ayhan, bireylerin sosyal medyada gördükleri ürünlere daha kolay ulaşabilmesinin, alışveriş bağımlılığını tetiklediğini vurguladı: "İnsanlar, influencer’ların paylaştığı ürünleri alarak onların yaşam tarzına yakınlaşmaya çalışıyor. Ancak bu, bireylerin maddi ve manevi anlamda tatminsizlik yaşamasına neden oluyor" ifadelerini kullandı.

BAĞIMLILIKLA BAŞA ÇIKMA YOLLARI

Psikolojik Danışman Şevval Ayhan, alışveriş bağımlılığıyla mücadelede ilk adımın, "Ben neden alışverişe yöneliyorum? Hayatımda ne eksik?" sorularını sormak olduğunu belirtti. Bu durumla başa çıkmanın profesyonel destek gerektirebileceğini de şu şekilde vurguladı:

“Bağımlılığı olan bir bireyin, online alışverişten ve influencer takiplerinden uzak durması gerekiyor. Bu, kişinin kendi hayatına bu bağımlılığı yansıtan unsurlarını fark etmesiyle mümkün. Alışverişi kolay yoldan yapmak yerine eski alışkanlıklara dönmek, örneğin marketleri dolaşmak veya fiyat karşılaştırması yapmak gibi yöntemler uygulanabilir."

Alışveriş bağımlılığıyla baş etmenin kolay olmadığını belirten Ayhan, profesyonel destek almanın önemini vurguluyor. "Bireyler, neden alışveriş bağımlılığına yöneldiklerini sorgulamalı. Bu, bir depresyon belirtisi, duygusal boşluk hissi ya da başka bir psikolojik sorun olabilir" diye ekledi. Ayhan’a göre, sosyal medya ve online alışverişe daha az maruz kalmak, fiziksel mağazaları tercih etmek ve gereksiz alışveriş alışkanlıklarını bırakmaya çalışmak, bağımlılıkla mücadelede etkili adımlar olabilir.

Son olarak Ayhan, "Bağımlılığı ortadan kaldırmak için bireyin duygusal durumunu analiz etmesi ve gerekiyorsa profesyonel yardım alması çok daha etkili bir çözüm sunar" diyerek bireylere uzmana danışmalarını tavsiye etti.