"Ölüme çalıştırılan çocuklar": MESEM Programı protesto ediliyor

İnsan Hakları Derneği, çocukların eğitim, yaşam ve güvenlik haklarının ihlal edildiğini vurgulayarak, devletin acil önlem alması gerektiğini belirtti.

MESEM PROGRAMI ÇOCUK HAKLARINI TEHDİT EDİYOR

2016 yılında başlatılan MESEM programı, kağıt üzerinde mesleki beceri kazandırmayı hedeflese de, uygulamada çocukların eğitimden kopmasına ve haftanın dört günü ağır çalışma koşullarına maruz kalmasına yol açıyor. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) verilerine göre, Ocak-Kasım 2025 döneminde en az 85 çocuk işçi hayatını kaybetti.

Özellikle inşaat, fabrika ve atölyelerde meydana gelen ölümler, çocukların ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılmasının sistematik bir hak ihlali olduğunu gözler önüne seriyor. Şanlıurfa'nın Bozova ilçesinde 15 yaşındaki Muhammed Kendirci’nin MESEM kapsamında çalıştığı işyerinde hayatını kaybetmesi, yaşanan ihlallerin boyutunu ortaya koyuyor.

HAK ARAYANLAR GÖZALTINDA

Türkiye Yüzyılı Mesleki ve Teknik Eğitim Zirvesi’nde MESEM uygulamalarını protesto eden Özel Sektör Öğretmenleri Sendikası üyesi 4 öğretmen ve Türkiye İşçi Partisi üyesi 17 genç gözaltına alındı. 16 öğrenci tutuklanırken, öğretmenler halen gözaltında tutuluyor. İnsan Hakları Derneği, bu uygulamaların ifade ve örgütlenme özgürlüğünü ihlal ettiğini belirtiyor.

ULUSLARARASI SÖZLEŞMELERLE ÇELİŞİYOR

MESEM’in mevcut uygulamaları, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) standartlarıyla çelişiyor. ILO’ya göre çocuk işçilik, çocuğun fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişimini engelleyen, eğitim hakkını zayıflatan veya tehlikeli koşullarda gerçekleşen çalışma olarak tanımlanıyor.

TALEPLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

İnsan Hakları Derneği, çocuk işçiliğini önleyecek acil önlemler alınmasını istiyor:

MESEM programı kapatılmalı veya 18 yaş altı çocukların ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılması sonlandırılmalı.

Düzenli denetimler yapılmalı, iş sağlığı ve güvenliği ihlalleri cezalandırılmalı.

Çocuk işçiliğini besleyen yoksulluk ve eşitsizlik azaltılmalı, sosyal destek mekanizmaları güçlendirilmeli.

Barışçıl protesto hakkını kullanan öğretmen ve öğrenciler üzerindeki gözaltı ve tutuklamalar sonlandırılmalı.

İnsan Hakları Derneği, devletin görevinin çocukları ucuz işgücü olarak görmek değil, onların güvenli ve nitelikli bir eğitim ortamında geleceğe hazırlanmasını sağlamak olduğunu vurguluyor. Çocuk haklarını savunan herkesle dayanışma içinde olduklarını açıklayan dernek, çocukların yaşam, eğitim ve güvenlik haklarının güvence altına alınması çağrısını yineliyor.