Kat irtifakı ve kat mülkiyeti nedir, arasındaki farklar ne, kat irtifaklı ev alınır mı, kat mülkiyeti olmayan evde ne gibi riskler var?

Gayrimenkul alım-satımında en çok kafa karıştıran kavramların başında “kat irtifakı” ve “kat mülkiyeti” geliyor. Özellikle yeni yapılan konut projelerinde karşılaşılan bu terimler, alıcıların aklında pek çok soruya neden oluyor. Peki, kat irtifakı nedir, kat mülkiyeti ne anlama gelir? Kat irtifaklı ev alınır mı? Kat mülkiyeti olmayan evde oturmak mümkün mü? İşte tüm bu soruların yanıtları...

KAT İRTİFAKI NEDİR?

Kat irtifakı, bir arsa üzerinde henüz inşaatı tamamlanmamış bir yapıya ait bağımsız bölümlerin tapu üzerinde paylaştırılması anlamına gelir. Yani bina tamamlanmadan önce, projesine uygun şekilde daire ya da iş yerlerinin kime ait olacağı belirlenmiş olur. Bu hak tapu kütüğüne işlenir ve ilgili kişiler arsa üzerinde hak sahibi olur.

Tapuda “arsa” olarak geçen bu mülklerde, yapı ruhsatı alınmış ve resmi proje onaylanmış durumdadır. Ancak bina henüz oturuma hazır değildir. Bu nedenle kat irtifakı, yapı tamamlandığında “kat mülkiyetine” dönüştürülmesi gereken geçici bir tapu statüsüdür.

KAT MÜLKİYETİ NEDİR?

Kat mülkiyeti ise inşaatı tamamen bitmiş, yapı kullanma izin belgesi yani iskan alınmış yapılarda, her bağımsız bölümün (daire, dükkan, ofis vb.) ayrı ayrı tapuya tescil edilmesiyle oluşur. Tapuda artık yalnızca “arsa” değil, bağımsız bir taşınmaz olarak yer alır. Kat mülkiyeti, yasal ve fiilî olarak oturulabilir bir konutun varlığını teyit eder.

KAT İRTİFAKLI EV ALINIR MI?

Kat irtifakı olan bir ev alınabilir, ancak bu noktada dikkatli olunması gerekir. Öncelikle binanın iskan alıp almadığı sorgulanmalı, yapı projeye uygun mu tamamlandı, kaçak veya eksik bölümler var mı gibi sorular netleştirilmelidir. Ayrıca bazı bankalar, kat irtifaklı konutlara konut kredisi vermez ya da yüksek teminat ister. Elektrik, su, doğalgaz gibi aboneliklerde de iskan şartı aranabilir.

KAT MÜLKİYETİ YOKSA NE OLUR?

Kat mülkiyeti olmayan bir yapıda oturmak hukuken mümkün olabilir ancak bu durumda çeşitli risklerle karşılaşılabilir. En önemlisi, belediyeler bu yapıları kaçak yapı olarak değerlendirebilir ve ileride cezai yaptırımlar ya da yıkım kararıyla karşı karşıya kalınabilir. Ayrıca resmi aboneliklerde zorluk yaşanır ve taşınmazın değer kazanması da sınırlı olur.