Dünya savaşı su krizi yüzünden mi çıkacak? Korkutan rapor masada!

Bilim insanları ve uluslararası çevre kuruluşları tarafından yayımlanan son veriler, su krizinin geleceğin değil, bugünün sorunu olduğunu istatistiklerle ortaya koydu. 2025 yılı itibarıyla küresel su rezervlerindeki düşüş hızlanırken, WHO ve UNICEF’in 26 Ağustos tarihli raporu acı gerçeği yüzümüze vurdu: Dünya genelinde her 4 kişiden 1'i (yaklaşık 2 milyar insan) hâlâ güvenli içme suyuna erişemiyor.

Bu eşitsizlik savunmasız topluluklarda derinleşirken, "su stresi" kavramı ekonomi ve siyasetin bir numaralı gündem maddesi haline geldi. Kuraklık, sadece tarlaları kurutmakla kalmıyor; hidroelektrik santrallerinden şehir şebekelerine kadar yaşamın her alanını tehdit ediyor.

SU KRİZİNİN NEDENLERİ NELERDİR?

Arama motorlarında ve akademik araştırmalarda sıkça sorulan "Su krizi neden büyüyor?" sorusunun cevabı, BM Su Geliştirme Raporu 2025 verileriyle netleşti.

Raporlara göre küresel su açığı şu an yıllık 458 km³ seviyesinde ve 1 buçuk derece ısınma senaryosunda bile önümüzdeki yıllarda yüzde 6 artması bekleniyor. Dağlardaki buzulların erimesi, yağış rejimlerini geri dönülemez şekilde bozuyor.

Tarım, küresel su çekiminin yüzde 70'ini oluşturuyor ve vahşi sulama yöntemleri, doğal yenilenme kapasitesini yüzde 40 oranında aşıyor.

Bu durumun en somut etkisi ise gıda güvenliği üzerinde hissediliyor. IPCC ve BM verilerine göre, 2025'te su kıtlığı nedeniyle küresel gıda fiyatlarının yüzde 10-15 artması bekleniyor. Mısır ve buğday üretiminde yüzde 20 düşüş riski bulunurken, ekonomik kayıpların trilyonlarca dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.

DÜNYADA HANGİ BÖLGELER RİSK ALTINDA?

Ecological Threat Report 2025 ve WRI verilerine göre su krizi coğrafya tanımıyor. İşte kıta kıta risk haritası:

• Orta Doğu ve Kuzey Afrika: Nüfusun yüzde 83'ü aşırı su stresi altında. Ürdün ve Lübnan gibi ülkelerde deniz suyu arıtma maliyetleri, GSYİH'nin yüzde 5'ini aşmış durumda.
• Güney Asya: Hindistan'da Ganj Nehri seviyeleri yüzde 30 düştü. Pakistan'da tarımsal üretim yüzde 15 azalırken, enerji kesintileri yüzde 20 arttı.
• Avrupa ve Amerika: Avrupa, gezegendeki en hızlı ısınan kıta konumunda. İspanya'da zeytin üretimi yüzde 25 düşerken, Yunanistan'da kuraklık turizmi yüzde 10 etkiledi. ABD'nin Kaliforniya eyaletinde barajlar yüzde 50 kapasitenin altında seyrediyor.

GELECEKTE DÜNYAYI NELER BEKLİYOR?

Mevcut tüketim trendlerinin devam etmesi halinde, gelecek projeksiyonları oldukça karamsar. BM projeksiyonlarına göre, 2040 yılına kadar 4.5 milyar insan (dünya nüfusunun yüzde 55'i) su kıtlığıyla yüzleşecek. 2030'a gelindiğinde su talebinin arzı yüzde 40 aşması, kitlesel göçleri yüzde 30 oranında artırabilir.

Ayrıca sınır aşan sular nedeniyle ülkeler arası gerilimlerin artması da masadaki senaryolar arasında. Orta Doğu ve Güney Asya'da nehir havzaları (Nil, İndus) nedeniyle jeopolitik çatışma riskinin yüzde 25 yükseleceği öngörülüyor.

KÜRESEL KRİZ ÇÖZÜMSÜZ DEĞİL

Krizle mücadele için WEF ve raporları ışığında, ulusal ve küresel ölçekte radikal adımlar atılması gerekiyor.

Dijital teknolojiler (IoT sensörler ve yapay zeka tabanlı sulama) su kullanımını yüzde 20-50 azaltıyor. FAO verilerine göre, damla sulama ve nem sensörleri tarımsal verimi yüzde 15 artırırken ciddi su tasarrufu sağlıyor.

Gri su sistemleri, atık suların yüzde 80'ini yeniden kullanılabilir hale getiriyor. AB'nin 2025 Su Direnç Stratejisi kapsamında arıtma yatırımları yüzde 30 artırıldı.

Şehirlerde yağmur hasadı, su ihtiyacının yüzde 30'unu karşılayabilir. 2025 trendlerinde yapay zeka, altyapı yönetimini optimize etmekte kritik rol oynuyor.

Dünya su krizi, sadece çevresel bir felaket değil; ekonomik, sosyal ve diplomatik sonuçları olan çok boyutlu bir tehdit. BM Su Geliştirme Raporu 2025'e göre, buzulların korunması acil bir öncelik; aksi takdirde diplomatik gerilimlerin yüzde 40 artabileceği uyarısı yapılıyor.