Deprem sonrasında neden cep telefonları çekmiyor? GSM şebekeleri neden çöküyor?

6 Şubat Kahramanmaraş depreminde yaşanan operatör sorunun, İstanbul'da meydana gelen 6,2 büyüklük depremde de yaşanması vatandaşların tepkisini çekti. Kahramanmaraş depreminin ardından geçen 2 yıllık sürede GSM operatör şirketlerinin alt yapılarında herhangi bir geliştirme çalışması yapılmadığı ve olası büyük İstanbul depreminde bu sorunun daha büyük sonuçlar doğurabileceği gözler önüne serildi. Operatörlerin fahiş fiyatlar ile sattıkları paketlerin karşılığını verememiş olmaları da vatandaşlar tarafından büyük eleştiriler aldı. Peki, Deprem anında neden cep telefonları çekmiyor? GSM Şebekeleri neden çöküyor? İşte detaylar...

Depremin ardından ilk birkaç dakika kritik önem taşıyor. Ancak bu dakikalarda yaşanan iletişim kesintileri, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde büyük zorluklara yol açıyor. Uzmanlar, bu kesintilerin ardında bir dizi teknik ve yapısal sorun olduğunu belirtiyor.

AYNI ANDA MİLYONLARCA ARAMA

Deprem sonrası herkes aynı anda telefonlara sarılıyor. Yakınlarına ulaşmak, bilgi almak veya yardım istemek isteyen milyonlarca kişi, saniyeler içinde GSM şebekelerini kilitliyor. Normalde binlerce çağrıyı yöneten baz istasyonları, bu ani yüklenme karşısında işlevsiz hale geliyor. Bu da “hat yok” ya da “şebeke meşgul” gibi uyarılarla karşılaşmamıza neden oluyor.

BAZ İSTASYONLARI DEPREMDEN FİZİKSEL OLARAK ETKİLENİYOR

Deprem sadece insanlar için değil, teknoloji altyapısı için de yıkıcı olabiliyor. Sarsıntılar baz istasyonlarına, fiber optik kablolara, enerji hatlarına zarar verebiliyor. Özellikle elektrik kesintileri, baz istasyonlarının devre dışı kalmasına yol açıyor. Jeneratörlerin yetersiz kalması ya da hiç devreye girmemesi, iletişim kopukluğunu saatlerce hatta günlerce sürebilir hale getiriyor.

YEDEKLEME SİSTEMLERİ VE MOBİL İSTASYONLAR YETERSİZ

Türkiye’deki GSM operatörlerinin afet anlarında devreye sokabileceği yedek sistemleri henüz yeterli seviyeye ulaşmış değil. Mobil baz istasyonlarının sayısı az ve bölgelere ulaşmaları zaman alıyor. Gelişmiş ülkelerde olduğu gibi hızlı tepki verebilecek uydu destekli sistemler de henüz yaygın değil.

Telefonla arama yapılamadığı gibi internet bağlantısı da kesilince WhatsApp, Telegram gibi uygulamalar da kullanılamaz hale geliyor. Wi-Fi ağlarının çoğu elektrik kesintisinden dolayı çalışmıyor. Bu durum, iletişimin her yönüyle felç olmasına neden oluyor.

Afet iletişimi uzmanları, Türkiye’nin bu sorunu çözmesi için acil adımlar atması gerektiğini vurguluyor. Uzmanların önerileri arasında şunlar öne çıkıyor:

- Afet bölgelerine hızla ulaşabilecek mobil baz istasyonlarının sayısı artırılmalı.
- GSM altyapısı çöktüğünde devreye girecek uydu iletişim sistemleri kurulmalı.
- Vatandaşlar, afet anlarında öncelikle SMS ve kısa mesaj yöntemlerini tercih etmeye yönlendirilmeli.
- Operatörler, yüklenme simülasyonları ile altyapılarını test etmeli, acil durum protokollerini güçlendirmeli.

Deprem anında iletişim kesintisi sadece bir teknolojik aksaklık değil, hayati bir güvenlik sorunu olarak karşımıza çıkıyor. Her geçen gün artan şehirleşme ve nüfus yoğunluğu, bu tür felaketlerde iletişim ağlarının sağlamlığını daha da önemli hale getiriyor. Uzmanlar, bu konunun artık ertelenemeyecek kadar kritik bir ulusal mesele olduğunu vurguluyor.