Çocuklar için sosyal medya kısıtlamaları: Dünyada ve Türkiye'de yaş sınırı tartışmaları devam ediyor

Sosyal medya, giderek daha fazla saldırganlık ve kutuplaşmanın yaşandığı bir platforma dönüşüyor. Kendini ifade etmeye çalışan bireyler için bir korku alanı oluşturan sosyal medya, sağduyulu paylaşımlar yerine kutuplaşmaları teşvik ederken, 13-14 yaşlarındaki çocuklar bile küfür ve tehditlere maruz kalabiliyor. Çocuklar, büyüklerin kullandığı dil ve davranışları sosyal medyada taklit ediyor, bu da olumsuz etkileri artırıyor.

Sosyal medya platformları, bu tür olumsuz etkileri engellemek için yeterli adımları atmıyor. Uluslararası araştırmalar, çocukların sosyal medya ortamlarında siber zorbalık, cinsel istismar ve zararlı içeriklere maruz kalma riskinin arttığını gösteriyor. Bu da sosyal medya platformlarında köklü değişikliklerin yapılmasını zorunlu hale getiriyor. Birçok ülkede çocukların sosyal medya erişimi kısıtlanmışken, Türkiye'de de sosyal medya düzenlemeleri konusunda yeni adımlar atılması planlanıyor.

TÜRKİYE'DE DETAYLAR NETLEŞİYOR

Türkiye’de çocukların sosyal medya kullanımına ilişkin yeni düzenlemeler için çalışmalar hız kazanıyor. Dünyadaki uygulamalar incelenerek, ülkemize uygun bir model oluşturmak için bir komisyon kuruldu. Uzman raporları doğrultusunda, sosyal medya kullanımına dair yaş sınırının 16 olması yönündeki görüşler güçleniyor.

Ulaştırma Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türkiye’de sosyal medya yaş sınırının gündemde olduğunu belirterek, bu sınırın 16 yaş olabileceğini vurgulamıştı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş ise, uzmanların ve kurumların 16 yaş sınırı üzerinde birleştiğini ifade etti.

DÜNYADA SOSYAL MEDYA KISITLAMASI VE YAŞ SINIRI

Dünyada, çocukların sosyal medya kullanımına dair çeşitli yaş sınırlamaları uygulanıyor. Avustralya, biyometrik veriler veya kimlik belgeleri ile yaş doğrulama sistemi geliştirmek için çalışmalara başlarken, bu süreçte 12 teknoloji şirketi yer alıyor. Google ve Meta gibi devler, yaş doğrulama sistemlerinin 2025 ortasında uygulanmaya başlamasını bekliyor.

Ancak, TikTok yasa konusunda daha fazla müzakere yapılması gerektiğini belirtiyor. X'in sahibi Elon Musk ise, tasarının çocukların insan haklarını ihlal edebileceği konusunda uyarıda bulundu.

Fransa, 2023 yılında sosyal medya platformlarının kullanıcıların yaşlarını doğrulaması ve 15 yaş altındaki bireyler için ebeveyn izni alınmasını zorunlu kılan bir yasa çıkararak, ihlallerde küresel gelirlerin yüzde 1'ine kadar ceza öngördü. Ancak, AB Komisyonu yasanın AB hukukuna uygunluğunu hâlâ inceliyor.

Norveç'te sosyal medya erişimi için minimum yaş sınırı 13 olarak belirlenmişken, yapılan araştırmalara göre 9 yaşındaki çocukların yarısından fazlası ve 12 yaşındakilerin büyük çoğunluğu sosyal medya kullanıyor. Norveç hükümeti, asgari yaşı 15'e çıkarmayı ve daha etkin bir denetim mekanizması geliştirmeyi hedefliyor.

Güney Kore, 15 yaş altındaki çocukların gece yarısından sabah 06.00'ya kadar internet üzerinden oyun oynamasını yasaklayan bir düzenlemeyi 2011 yılında getirmişti, ancak bu karar 10 yıl sonra geri alındı ve anne-babalara oyun sürelerini belirleme hakkı verildi.

Son olarak, Çin’de 14 yaş altındaki bireylerin TikTok’un Çin versiyonu Douyin’de 40 dakikadan fazla vakit geçirmesi yasaklanırken, internet üzerinden oyun oynama süreleri de kısıtlanmış durumda.