Ankara doğumlu yönetmen Ömer Kavur kimdir? Yönettiği filmler, kazandığı ödüller nelerdir?

20 yıl önce bugün 12 Mayıs 2005’te hayatını kaybeden Ömer Kavur, Ankara’da 18 Haziran 1944’te Girit göçmeni bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası İbrahim Şadi Kavur Dışişleri Bakanlığı’nda görevliydi, annesi ise sanata meraklı Abbase Sina Moralı’ydı. Babasının görevi nedeniyle çocukluğunun bir kısmını Yugoslavya’da geçirdi. İlkokulu İstanbul Kızıltoprak’ta, ortaokulu Robert Kolej’de, liseyi Kabataş Erkek Lisesi’nde tamamladı. Lise yıllarında Fenerbahçe Basketbol genç takımında oynadı. 16 yaşında Michelangelo Antonioni’nin La Notte filmini izleyerek yönetmen olmaya karar verdi.

ÖMER KAVUR’UN KARİYERİ VE YÖNETTİĞİ FİLMLER

Ömer Kavur, toplumun kenarındaki bireylerin hikayelerini yalın ve derin bir sinema diliyle anlatmasıyla bilinir. Filmlerinde genellikle psikolojik gerilim, yalnızlık ve içsel yolculuk temaları ön plandadır. Önemli eserlerinden bazıları:

Yusuf ile Kenan (1979): İstanbul’da kimsesiz iki çocuğun hikayesini anlatan bu film, Milano Film Festivali’nde büyük ödül kazandı. Ancak sansür kurulunun tepkisi nedeniyle tartışmalara yol açtı. 2011’de, 1979 Antalya Film Festivali’nde “En İyi Film” ödülünü paylaştı.

Ah Güzel İstanbul (1981): Füruzan’ın öyküsünden uyarlanan bu film, toplumun dışladığı iki karakterin aşk hikayesini işler. 18. Antalya Film Festivali’nde en iyi ikinci film seçildi.

Kırık Bir Aşk Hikayesi (1981): Selim İleri’nin senaryosunu yazdığı bu duygusal film, Türk sinemasının unutulmaz eserlerinden biridir.

Anayurt Oteli (1987): Yusuf Atılgan’ın aynı adlı romanından uyarlanan bu film, Türk sinema tarihinin en önemli yapıtlarından biri kabul edilir. Zebercet karakterinin içsel çöküşünü ve taşra hayatının boğuculuğunu gerilim dolu bir atmosferle anlatır. Venedik Film Festivali’nde FIPRESCI Ödülü kazandı.

Gizli Yüz (1991): Orhan Pamuk’un Kara Kitap romanından esinlenen bu film, Kavur’un başyapıtlarından biri olarak görülür. Fribourg ve Montreal Film Festivalleri’nde ödüller kazandı.

Akrebin Yolculuğu (1997): Cannes Film Festivali’nde “Un Certain Regard” bölümünde gösterildi, ancak “kendini tekrarladığı” eleştirileri aldı. Ömer Kavur, uluslararası prodüksiyonlar gerçekleştiren Alfa Film’in kurucusu ve sahibiydi. Kariyeri boyunca 14 film yönetti, birçok filmin senaryosunu yazdı ve yapımcılığını üstlendi.

ÖMER KAVUR’UN ÖDÜLLERİ

1980: Milano Film Festivali Büyük Ödül (Yusuf ile Kenan)

1982: 19. Altın Portakal En İyi Yönetmen (Kırık Bir Aşk Hikayesi)

1987: 24. Altın Portakal En İyi Yönetmen (Anayurt Oteli), Venedik Film Festivali FIPRESCI Ödülü

1991: Fribourg ve Montreal Film Festivalleri En İyi Film (Gizli Yüz)

1997: 9. Ankara Film Festivali En İyi Yönetmen (Akrebin Yolculuğu)

Ömer Kavur, 1980’lerin başında sanatçı Hümeyra ile 2,5 yıl evli kaldı. Uzun süre lenfoma kanseriyle mücadele eden Kavur, 12 Mayıs 2005’te İstanbul Teşvikiye’deki evinde 60 yaşında hayatını kaybetti. Cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.

Ömer Kavur, Türk sinemasında “auteur” bir yönetmen olarak anılır. Filmleri, evrensel temaları yerel hikayelerle buluşturmasıyla uluslararası alanda da takdir görmüştür. Anayurt Oteli ve Gizli Yüz gibi eserleri, sinema otoriteleri tarafından Türk sinemasının en iyi filmleri arasında sayılır. Kavur, bir röportajında filmlerindeki temaları şöyle özetlemiştir: “Yalnızlık, iletişimsizlik, yolculuk… Zaman kavramını rasyonel dilimlere ayırmayı reddediyorum.”