Türkiye'de bireysel emeklilik (BES) ne kadar uygulanabilir?

Çalışma hayatına yeni atılan milyonlarca genç için emeklilik, on yıllar sonrasının uzak bir hayali gibi görünebiliyor. Güncel ihtiyaçlar, borçlar, ev kirası veya tatil planları, uzun vadeli birikim hedeflerinin sürekli önüne geçiyor. Ancak finansal planlama uzmanları, bu "erteleme" kararının maliyetinin, ilerleyen yaşlarda sanılandan çok daha ağır olduğu konusunda hemfikir.

Peki, emeklilik için birikim yapmaya ne zaman başlamalı?

UZMANLARIN CEVABI NET: "İLK MAAŞ GÜNÜ"

Finans uzmanlarına göre bu sorunun ideal cevabı, "çalışmaya başlanan ilk gün" veya "ilk maaşın alındığı gün" Bu ısrarın arkasındaki matematiksel sır ise "bileşik faiz" mucizesi olarak açıklanıyor.

Bileşik faiz, birikimlerinizin sadece anaparasının değil, aynı zamanda o anaparanın getirisinin de (faiz, kâr payı vb.) yeniden yatırımda kullanılarak kazanç sağlaması anlamına geliyor. Yani zamanla, para adeta bir "kar topu" gibi kendi kendini büyütüyor.

ZAMAN, PARADAN DAHA DEĞERLİ

Konunun uzmanları, erken başlamanın gücünü basit bir örnekle açıklıyor: 25 yaşında ayda 500 TL birikim yapmaya başlayan bir kişinin, 35 yaşında ayda bin TL birikim yapmaya başlayan bir kişiden emeklilik döneminde daha fazla varlığa sahip olma ihtimali çok yüksek. Aradaki 10 yıllık süre, yatırılan paranın iki katına çıkmasından daha büyük bir etki yaratıyor.

GEÇ KALANLAR İÇİN VAKİT VAR MI?

Peki, 30'lu yaşların sonunu veya 40'lı yaşlarını geçmiş olanlar için her şey bitmiş mi demek? Uzmanlara göre cevap "Hayır"

"Zararın neresinden dönülse kârdır" prensibi, emeklilik birikimi için de geçerli. Ancak geç başlayanların, erken başlayanlarla aynı birikim hedefine ulaşabilmek için aylık gelirlerinden çok daha yüksek bir oranı bu işe ayırması gerekiyor. Örneğin, 20'lerinde gelirinin yüzde 10'unu ayırması yeterli olacakken, 40'larında başlayan birinin bu oranı yüzde 20 veya yüzde 25'e çıkarması gerekebiliyor.

İLK ADIM NE OLMALI?

Finansal danışmanlar, miktarın küçüklüğüne bakılmaksızın "hemen bugün" başlamanın önemini vurguluyor. Özellikle devlet katkısıyla ciddi bir avantaj sağlayan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), birikime başlamak için en güçlü araçlardan biri olarak öne çıkıyor.

Uzmanlar, "100 TL bile olsa başlayın" tavsiyesinde bulunarak, önemli olanın bu disiplini kazanmak ve bileşik faizin gücünü zamanla kendi lehinize çevirmek olduğunu belirtiyor. Kısacası, emeklilik için birikim yapmanın en iyi zamanı dündü, ikinci en iyi zaman ise tam olarak bugün.

MADALYONUN ÖTEKİ YÜZÜ

Finans danışmanlarının “erken birikim yapın” uyarısı, düşük gelirli ve borç yükü altında olan yurttaşlar için çoğu zaman uygulanabilir değil. Türkiye’de gelir dağılımındaki eşitsizlik, birçok kişinin erken birikim yapmasını engelliyor. Uzmanlar, sadece bireysel tasarruf değil, devlet destekli sosyal emeklilik ve teşviklerin de bu konuda kritik olduğunu vurguluyor.

“Ne kadar erken başlarsanız, emeklilik döneminiz o kadar rahat ve güvenli olur. Küçük adımlar bile uzun vadede büyük fark yaratır” deniyor; ancak bu, herkesin hayat koşullarına göre değişiklik gösterebiliyor.