Pursaklar isminin gerçek hikayesi! Doğru sanılan rivayetler neler?
Ankara'nın gelişmiş ve büyük ilçelerinden biri olan Pursaklar, ismini nerden aldığıyla merak konusu olmaya devam ediyor. Pursaklar ismi nerden geliyor? Birçok anlamıyla günümüzde merak konusu uyandıran Pursaklar ilçesi efsaneleşen tanımların başında geliyor.
Daha önce Keçiören’e bağlı bir belde statüsünde olan Pursaklar, 6 Mart 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5747 sayılı Kanun ile ilçe olmaya hak kazandı. Nüfusunun hızla artması ve gelişen yapısıyla son yıllarda Ankara’nın dikkat çeken yerleşim alanlarından biri haline geldi.
PURSAKLAR'IN İSMİ NEREDEN GELİYOR? TARİHİ GERÇEK ORTAYA ÇIKTI
Rivayetlere göre, bölgeye yerleşen ilk Türk boylarından biri olan "Pursak" boyu, ilçeye ismini veriyor. İlçenin ismiyle ilgili ise rivayetler bununla sınırlı değil ve ilçeyle ilgili daha birçok rivayet bulunduğu da biliniyor.
TİMUR'UN FİLLERİ RİVAYETİ DOĞRU MU?
Ankara'nın köklü yerleşim yerlerinden biri olan Pursaklar’ın ismiyle ilgili bugüne dek birçok efsane dile getiriliyor. Timur'un filleri burada sakladığına dair rivayetler halk arasında yaygın olarak bilinse de, tarihsel gerçekler bu iddiaları desteklemiyor.
Tarihçiler ve araştırmacılar, Pursaklar isminin kökenine dair farklı yorumlar ortaya koysa da, eldeki belgeler ışığında gerçek çok daha farklı bir geçmişe dayanıyor. Ne yazık ki Anadolu’daki tarihi arşivler, iki büyük yıkım nedeniyle ciddi zararlar gördü. İlki, 1255 yılında Moğolların Konya’yı işgali sırasında Anadolu Selçuklu saray arşivlerinin yok edilmesiyle yaşandı.
İkinci büyük kayıp ise 1402’de Timur’un Bursa’yı ele geçirmesiyle Osmanlı’ya ait önemli belgelerin imha edilmesiyle meydana geldi. Bu sebeple, elimizdeki Osmanlı öncesine ait kayıtlar son derece sınırlı kalıyor.
KAYITLARA GÖRE PURSAKLAR’IN İLK İSMİ: 430 YILLIK “BUSAKLAR” GERÇEĞİ
Ankara ile ilgili mevcut en eski resmi belgeler, Fatih Sultan Mehmet döneminde 1463 yılında yapılan tahrir çalışmalarına dayanıyor. İşte bu kayıtlarda, Pursaklar’ın adı tam 430 yıl boyunca “Busaklar” olarak geçiyor. Belgelerde 1463’ten 1893’e kadar aralıksız şekilde bu isimle yer alan bölge, Selçuklu ve erken Osmanlı dönemine kadar uzanan bir yerleşim geçmişine sahip.
Busaklar da tarihi tespitlere göre Busak, pusak:boğa isminden gelmektedir. “Lar” çoğul eki de daha sonra eklenmiştir. Busak Bey de büyük bir ihtimal ile bu köyde ikamet etmektedir. Busaklar ismi verilmesinin sebebi de buna dayanıyor.
Bir diğer rivayete göre de Pursaklar isminin kökenine dair anlatılan ve en bilinen rivayetlerden biri, bölgenin ilk yerleşim yeri olan "Eski Köy" ün doğasıyla ilgilidir. Köyün çevresinin yoğun meşe ağaçlarıyla kaplı olması ve bu ağaçların yapraklarının köyü gizlemesi, halk arasında ismin kaynağına dair ilginç bir yoruma neden olmuştur. “Pür” kelimesi yaprağı, “saklar” ise koruma veya gizleme anlamını taşır. Bu sayede “Pür” ve “saklar” sözcüklerinin birleşmesiyle köyün adı zamanla “Pürsaklar”a dönüşmüştür.
Bugün hala tartışılan Pursaklar isminin kökeni, efsanelerden çok tarihsel kaynaklara dayanılarak açıklanıyor. Tarihçilerin ifadesine göre, ismin evrimi zaman içinde yaşanan dilsel dönüşüm ve kayıt tutma alışkanlıklarının değişmesiyle ortaya çıkmış durumda.
BUGÜNKÜ PURSAKLAR
Günümüzde Pursaklar, hızlı bir şekilde gelişip, modern bir alt yapıya sahip olmuş bir ilçe olarak gözler önüne geliyor. Ankara'nın en kalabalık 8. ilçesi olan Pursaklar'ın nüfusu 2024 yılı verilerine göre 165 bin 665. Pursaklar Belediyesini 31 Mart 2024 tarihinden bu yana AK Partili Ertuğrul Çetin yönetiyor.
Pursaklar Belediyesinin gerçekleştirdiği etkinlikler ilçeye renk katıyor. Geçmişin izleriyle bu günlere gelen ilçe keşfedilmeyi bekliyor.