KESK ve SES'ten Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 2026 bütçesine tepki! "Sosyal hizmetler ihmal ediliyor"

SES ve KESK, 2026 Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesini eleştirmek için Genel Merkezleri'nde yaptıkları basın açıklamasında, sosyal hizmetlerin hak temelli sunulması ve bütçenin demokratik katılımla hazırlanması çağrısı yaptı. Sendika, 22 Kasım’da Adana ve Samsun, 29 Kasım’da İzmir ve Van’da düzenlenecek bölgesel mitinglere tüm emekçileri davet etti.

SES Genel Başkanı Mehmet Sıddık Akın ekonomik kriz ve yüksek enflasyonun yurttaşları olumsuz etkilediğini belirterek, “Sosyal hizmetlere duyulan ihtiyaç artarken bakanlığın bütçesi zayıf kalıyor” dedi.

Bakanlığın merkezi bütçe içindeki payı yıllara göre şöyle gerçekleşti: 2022 yılında merkezi bütçenin yüzde 3,77’si Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına ayrılırken, 2023’te bu oran yüzde 3,35’e, 2024’te yüzde 2,8’e düştü. 2025’te ise yüzde 2,5’e gerileyen pay, 2026 bütçesinde yüzde 2,8’e yükseldi.

Sıddık, bu durumu değerlendirerek, “Bütçede düşüşler sosyal hizmetlerin niteliğini ve erişimini ciddi biçimde etkiledi. Sosyal hizmetlere olan talep artarken kaynakların azalması toplumsal buhranın derinleşmesine yol açıyor” ifadelerini kullandı

Akın, engelli ve yaşlı hizmetlerine dair şunları söyledi: “2026 itibarıyla Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 12’si özel gereksinimli, yüzde 10’u ise yaşlı bireylerden oluşuyor. Buna rağmen bütçeden bu iki kesime ayrılan pay artırılmadı. Kamuya ait huzurevi ve yaşlı bakım merkezlerinin kapasitesi 2024–2026 arasında yalnızca 2 birim artarken, özel huzurevlerinin sayısı yüzde 15 yükseldi. Bu durum, yaşlı nüfusun ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak kalıyor.”

SES, her ilde Engelsiz Kent Eylem Planı hazırlanmasını, kamu huzurevlerinin kapasitesinin artırılmasını ve özel kuruluşlara verilen teşviklerin sonlandırılmasını öneriyor.

“KADINLARA YÖNELİK ŞİDDET ARTIYOR, SIĞINAK SAYISI YETERSİZ”

Akın, kadınlara yönelik şiddetteki artışı şöyle aktardı: “2024’te 394 kadın cinayeti, 258 şüpheli kadın ölümü yaşandı. 2025’in ilk 9 ayında ise 290 kadın erkekler tarafından öldürüldü. 2026 bütçe taslağında sığınma evi ve konuk evleri sayısına ilişkin hedefler yetersiz.”

SES’in önerileri arasında, kadınlar için bağımsız bütçe kalemi oluşturulması, ŞÖNİM ve sığınma evi sayısının nüfusa göre yeniden düzenlenmesi, 6284 sayılı yasanın etkin uygulanması ve İstanbul Sözleşmesi’nin yeniden kabul edilmesi bulunuyor.

“ÇOCUĞUN ÜSTÜN YARARI EKONOMİK HESAPLAMALARDA GÖZ ARDI EDİLİYOR”

Akın, çocuk hizmetleriyle ilgili şunları ifade etti: “Türkiye’de çocuk nüfusu yüksek olmasına rağmen ayrılan bütçe yüzde 8’in altında kaldı. Son iki yılda çocuk evi sayısı artırılmadı, koruyucu aile sistemi yaygınlaştırılmadı. 2025’te 83 bin çocuğa kreş ve gündüz bakımevi hizmeti verildi, oysa kreş çağında yaklaşık 9,3 milyon çocuk bulunuyor.”

SES, her ilde Çocuk Hakları İzleme Birimi kurulmasını, birimlerde sivil toplum temsilcilerinin yer almasını ve denetim ile yaptırım yetkisi verilmesini öneriyor.

“SOSYAL HİZMET EMEKÇİLERİNE YETERLİ DESTEK SAĞLANMIYOR”

Akın, sosyal hizmet alanında çalışanların mevcut koşullarını değerlendirerek, “Kadrolu ve güvenceli istihdam sağlanmalı, nöbet ücretleri artırılmalı, personel sürekli eğitim almalı ve psikososyal destek sunulmalı” dedi. Ayrıca, ağır engelli, çocuk ve yaşlılara hizmet veren yatılı kurumlarda çalışanların ek ödeme oranlarının artırılması gerektiğini vurguladı.

“BÜTÇE DEMOKRATİK, ŞEFFAF VE HAK TEMELLİ OLMALI”

Akın, demokratik bütçe talebini şöyle dile getirdi: “Bütçe sivil toplum ve emek örgütlerinin katılımıyla hazırlanmalı, demokratik ve şeffaf olmalıdır. Sosyal hizmetler hak temelli sunulmalı, çocuk hakları sözleşmesi esas alınmalı, çekinceler kaldırılmalıdır. Sosyal yardımlarda bağımlılık yaratılmamalıdır.”

SES ve KESK, 22 Kasım’da Adana ve Samsun, 29 Kasım’da İzmir ve Van illerinde yapılacak bölgesel bütçe mitinglerine tüm emekçileri davet ederek, “Bu bütçeye karşı sesimizi yükseltmek için meydanlarda buluşalım” dedi.